Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα από τη χρήση κάνναβης για θεραπευτικούς σκοπούς

Του 
Αντωνίου Δημητρακόπουλου*
www.pathologia.eu

Ο όρος «κάνναβη» περιλαμβάνει μία σειρά προϊόντων και χημικών ουσιών (όπως η μαριχουάνα ή τα κανναβινοειδή) που προέρχονται από διάφορα είδη του φυτού της κάνναβης. Παρά την ευρεία χρήση της κάνναβης και την επακόλουθη νομιμοποίησή της σε αρκετές χώρες και πολιτείες, δεν γνωρίζουμε ακόμα ποιες είναι οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιδράσεις από τη χρήση της.

Η έλλειψη στοιχείων έχει ως αποτέλεσμα την περιορισμένη ενημέρωση του πληθυσμού για τις επιπτώσεις της κάνναβης, ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων όπως οι έφηβοι, οι έγκυες και άλλοι. Σε αντίθεση με το αλκοόλ και τον καπνό, δεν υπάρχουν ακριβείς οδηγίες για να γνωρίζει κάποιος αν, πότε, πού και πώς μπορεί να χρησιμοποιήσει την κάνναβη με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα (όταν χρησιμοποιείται θεραπευτικά).

Μία νέα μελέτη της βιβλιογραφίας από το National Academies of Sciences, Engineering and Medicine στις ΗΠΑ, συγκέντρωσε όλα τα δεδομένα ερευνών για τη χρήση της κάνναβης για να ερευνήσει τόσο τις θεραπευτικές δράσεις της, όσο και τους κινδύνους από τη χρήση της. Εξετάστηκαν συνολικά πάνω από 10.000 επιστημονικά έγγραφα και τελικά η μελέτη κατέληξε σε 100 περίπου συμπεράσματα.

Θεραπευτικές Χρήσεις

Μία από τις θεραπευτικές χρήσεις της κάνναβης και των κανναβινοειδών είναι η θεραπεία του χρόνιου πόνου στους ενήλικες. Η μελέτη επιβεβαίωσε ότι οι ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με κάνναβη ή κανναβινοειδή παρουσίαζαν σημαντική μείωση στην ένταση και τα συμπτώματα του πόνου. Ιδιαίτερα σε ασθενείς με μυϊκούς σπασμούς σχετιζόμενους με πολλαπλή σκλήρυνση, αποδείχθηκε ότι η βραχυπρόθεσμη χορήγηση ορισμένων «από του στόματος κανναβινοειδών» βελτίωσε αισθητά το συγκεκριμένο σύμπτωμα. Επιπλέον, στους ενήλικες που έκαναν χημειοθεραπεία, τα από του στόματος κανναβινοειδή βοηθούσαν στην αντιμετώπιση της ναυτίας και των εμέτων.

Τραυματισμοί και Θάνατος

Τα στοιχεία έδειξαν ότι η χρήση κάνναβης πριν την οδήγηση αυξάνει τον κίνδυνο αυτοκινητιστικού ατυχήματος. Επιπλέον, στις πολιτείες των ΗΠΑ όπου η χρήση κάνναβης είναι νόμιμη, υπάρχουν αυξημένα ποσοστά τραυματισμών σε παιδιά λόγω ακούσιας υπερβολικής χρήσης. Μία έρευνα έδειξε ότι από το σύνολο των παιδιατρικών τραυματισμών που σχετίζονται με την κάνναβη, στο 78% είχε γίνει κατάποση της κάνναβης από το παιδί. Άλλη έρευνα έδειξε ότι οι δηλητηριάσεις παιδιών από κάνναβη ήταν τριπλάσιες στις πολιτείες που η χρήση της έχει νομιμοποιηθεί. Τα δεδομένα δεν ήταν επαρκή για να προσδιοριστεί η συσχέτιση μεταξύ χρήσης κάνναβης και θνησιμότητας ή τραυματισμών στο χώρο εργασίας.

Καρκίνος

Σχετικά με τον καρκίνο, δεν φάνηκε ότι το κάπνισμα της κάνναβης αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα ή του οισοφάγου, όπως συμβαίνει με τον καπνό. Ως προς τις υπόλοιπες μορφές καρκίνου, η χρήση κάνναβης φαίνεται ότι αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο των όρχεων. Παρατηρήθηκε επίσης ότι η χρήση της από τον πατέρα ή τη μητέρα κατά την εγκυμοσύνη, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνων στο παιδί.

Καρδιακή Ανακοπή, Εγκεφαλικά και Σακχαρώδης Διαβήτης

Τα δεδομένα δεν ήταν επαρκή για να καθοριστεί σαφής σχέση μεταξύ της χρήσης κάνναβης και κανναβινοειδών και κάποιων από τις παραπάνω παθήσεις. Φάνηκε πάντως ότι το κάπνισμα της κάνναβης μπορεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, να προκαλέσει καρδιακή ανακοπή.

Παθήσεις του Αναπνευστικού Συστήματος

Το κάπνισμα της κάνναβης για αρκετά χρόνια μπορεί να προκαλέσει χρόνια επεισόδια βρογχίτιδας και επιδείνωση των συμπτωμάτων του αναπνευστικού, όπως ο βήχας και η παραγωγή φλεγμάτων. Ωστόσο, η διακοπή της κάνναβης μειώνει αυτά τα συμπτώματα. Από τα μέχρι σήμερα δεδομένα δεν μπορεί να καθοριστεί σαφής συσχέτιση μεταξύ χρήσης κάνναβης και χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, άσθματος ή μειωμένης πνευμονικής λειτουργίας.

Ανοσοποιητικό Σύστημα

Ως προς την επίδραση της κάνναβης στο ανοσοποιητικό σύστημα, τα στοιχεία δεν είναι επίσης επαρκή. Ακόμα και στους ασθενείς με HIV η χρήση κάνναβης δεν φαίνεται να επηρεάζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Μία έρευνα πάντως έδειξε ότι η εισπνοή του καπνού της κάνναβης μπορεί να έχει αντιφλεγμονώδη δράση καθώς μειώνει τα επίπεδα ορισμένων φλεγμονωδών κυτοκινών.

Ψυχική Υγεία

Η χρόνια χρήση της κάνναβης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σχιζοφρένειας, ψυχώσεων, κοινωνικής αγχώδους διαταραχής και κατάθλιψης. Σε αυτούς που κάνουν χρόνια χρήση, μπορεί να παρουσιαστούν αυτοκτονικές σκέψεις. Επίσης, στους διπολικούς ασθενείς, η καθημερινή χρήση κάνναβης επιδεινώνει τη συμπτωματολογία της νόσου.

Εθισμός στην κάνναβη

Η πιθανότητα εθισμού αυξάνεται ανάλογα με τη χρήση της κάνναβης. Επίσης, διάφορες έρευνες έδειξαν ότι η χρήση της κάνναβης που ξεκινά σε μικρές ηλικίες είναι πιθανότερο να οδηγήσει σε εθισμό.

Χρήση κάνναβης και υπερβολική κατανάλωση άλλων ουσιών

Αρκετές έρευνες έδειξαν ότι η χρήση κάνναβης συνήθως οδηγεί στη χρήση και άλλων ουσιών, όπως ο καπνός. Ωστόσο, δεν υπήρχαν στοιχεία που να δείχνουν ότι δημιουργείται εθισμός στις ουσίες αυτές. Παραδείγματα τέτοιων ουσιών αποτελούν το αλκοόλ, ο καπνός και τα παράνομα ναρκωτικά.

Ψυχοκοινωνικές επιδράσεις

Αμέσως μετά τη χρήση κάνναβης, οι γνωστικές λειτουργίες, η μνήμη και η προσοχή παρουσιάζουν έκπτωση. Οι επιδράσεις αυτές, ωστόσο, είναι προσωρινές καθώς δεν αποδείχθηκε ότι τα άτομα που έχουν διακόψει την κάνναβη έχουν μειωμένες επιδόσεις σε κάποια από τις παραπάνω λειτουργίες. Αρκετές έρευνες έδειξαν ότι η χρήση κάνναβης μειώνει τις επιδόσεις στο πανεπιστήμιο και προκαλεί κοινωνική απομόνωση. Στη μετέπειτα ζωή η χρήση κάνναβης σχετίστηκε με ανεργία και μειωμένο εισόδημα.

Εγκυμοσύνη

Η χρήση κάνναβης κατά την εγκυμοσύνη συνδέθηκε με χαμηλό βάρος γέννησης σε κάποιες έρευνες.

Επίλογος

Βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή σε ένα σημείο καμπής αναφορικά με την έρευνα για την κάνναβη και τη νομιμοποίησή της. Η αλλαγή στην άποψη της κοινής γνώμης, τα νέα δεδομένα από τις επιστημονικές έρευνες καθώς και οι νομοθετικές διαμάχες, έχουν αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον για τα πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα από τη χρήση της κάνναβης. Η παρούσα μελέτη προσπάθησε να δώσει απαντήσεις σε όσο το δυνατόν περισσότερα από αυτά τα ερωτήματα.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
*Διευθυντής Γ΄Παθολογικού Τμήματος, Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center
Πηγή: National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine