Τοκετός στο νερό

Η χαλαρωτική επίδραση του νερού  θεωρείται μια αρκετά ευεργετική εναλλακτική προσέγγιση του τοκετού τις τελευταίες δεκαετίες, την οποία επιλέγουν όλο και περισσότερες γυναίκες. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η χρήση μιας πισίνας τοκετού ή ακόμη και ενός απλού ζεστού μπάνιου, μπορεί να βοηθήσουν μια γυναίκα και το μωρό της να διαχειριστούν καλύτερα το στρες και την ένταση των συστολών κατά τη διάρκεια του τοκετού. Ο καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Stony Brook της Νέας Υόρκης κ. Γιώργος Φαρμακίδης και η μαία, κυρία Ελένη Σερπετίνη, εξηγούν στο protothema.gr τη διαδικασία αυτού του τρόπου τοκετού, τις  προϋποθέσεις υπό τις οποίες πρέπει να εφαρμόζεται και τα πλεονεκτήματα για τη γυναίκα αλλά και το μωρό.
 
Πώς είναι να φέρνει μια γυναίκα το παιδί της στον κόσμο με την πολύτιμη βοήθεια του στοιχείου του νερού;
Το νερό, με την προϋπόθεση ότι αρέσει στην επίτοκο, ανακουφίζει μέχρι ενός βαθμού, από τον πόνο του τοκετού. Το σώμα και όλοι οι μύες χαλαρώνουν. Με το κατάλληλο υποστηρικτικό περιβάλλον, το σώμα εκκρίνει μεγάλες ποσότητες ενδορφινών (είναι οι ορμόνες που δίνουν φυσική αναλγησία στον οργανισμό) και έτσι μειώνονται οι πιθανότητες χρήσης φαρμάκων για ανακούφιση (επισκληρίδιος, πεθιδίνη, κλπ).

Η χαλάρωση που προσφέρει η χρήση του ζεστού νερού επιτρέπει στη γυναίκα να αναπνέει πιο αργά και βαθιά. Αυτές οι αναπνοές βοηθούν περισσότερο στη διαχείριση μιας δυνατής συστολής της μήτρας από ότι οι γρήγορες και κοφτές, που συνήθως είναι αποτέλεσμα του στρες και του φόβου για τον τοκετό. Μέσα στην ηρεμία του νερού, και όταν η χρήση του συνοδεύεται και από ένα ανάλογο ήρεμο περιβάλλον με ησυχία και χαμηλό φωτισμό, το σώμα της γυναίκας παράγει λιγότερες ορμόνες του στρες, όπως είναι η αδρεναλίνη και μεγαλύτερη ποσότητα της ορμόνης του τοκετού, της ωκυτοκίνης.

Επιπλέον, το νερό προσφέρει άνωση. Η γυναίκα μπορεί να κινηθεί με μεγαλύτερη ευκολία και να πάρει κάθε φορά την πιο βολική στάση. Συνήθως η στάση που βολεύει περισσότερο τη μητέρα είναι αυτή που διευκολύνει περισσότερο την κάθοδο του μωρού κατά τη γέννηση του.
 
Υπάρχουν γυναίκες που δεν πρέπει να χρησιμοποιήσουν το νερό;

Το νερό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τις περισσότερες χαμηλού κινδύνου επίτοκες, αν τους δινόταν αυτή η δυνατότητα. Ωστόσο, δεν είναι πανάκεια. Χρήση του νερού στον τοκετό δεν μπορούν να κάνουν οι γυναίκες που υποβάλλονται σε πρόκληση τοκετού,  που εμφανίζουν κάποια παθολογία (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση,  κλπ), γυναίκες που προσπαθούν να γεννήσουν φυσιολογικά μετά από καισαρική, γυναίκες με δίδυμα ή ισχιακά μωρά ή επίτοκες όπου το καρδιοτοκογράφημα είναι μη καθησυχαστικό.
 
Πώς είναι για το μωρό να γεννιέται μέσα στο νερό;
Η αλήθεια είναι πως δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πως ακριβώς αισθάνεται ένας άνθρωπος κατά τη γέννηση του. Η γενική ιδέα των υποστηρικτών του τοκετού στο νερό, τόσο των μελλοντικών γονέων όσο και των επαγγελματιών υγείας, είναι πως οι συνθήκες της πισίνας μοιάζουν με εκείνες της μήτρας. Για αυτό τον λόγο η μετάβαση ενός μωρού στην εξωμήτρια ζωή είναι περισσότερο ομαλή και λιγότερο τραυματική. Αυτό ίσως να φαίνεται και από το γεγονός πως τα μωρά που γεννιούνται μέσα στο νερό είναι πιο ήρεμα και κλαίνε λιγότερο συγκριτικά με αυτά που γεννιούνται στον αέρα.

Πολλές μέλλουσες μητέρες συχνά ανησυχούν μήπως το μωρό πάρει την πρώτη του αναπνοή όσο βρίσκεται ακόμα κάτω από το νερό. Η αλήθεια είναι πως το αντανακλαστικό της αναπνοής είναι αποτέλεσμα της επίδρασης του αέρα και της αλλαγής της θερμοκρασίας στα νεύρα του προσώπου, της μύτης και του στόματος του νεογνού. Ταυτόχρονα, μέχρι τους πρώτους 6 περίπου μήνες ζωής όλα τα νεογνά έχουν το αντανακλαστικό της κατάδυσης. Αυτό σημαίνει πως κάθε φορά που το πρόσωπο η μύτη ή το στόμα τους έρχεται σε επαφή με νερό κλείνει αυτόματα ο αεραγωγός και το μωρό δεν αναπνέει. Οι πιθανότητες να πάρει το μωρό την πρώτη του ανάσα όσο βρίσκεται ακόμα κάτω από το νερό, αυξάνονται όταν α) γίνονται πολλά απτικά ερεθίσματα στο δέρμα της κεφαλής και β) αν δεν υπάρχει καλή οξυγόνωση του μωρού ενδομήτρια. Για να ανιχνευτούν και να αντιμετωπιστούν αυτές οι περιπτώσεις έγκαιρα είναι πολύ σημαντικό σε αυτή την προσπάθεια να σας συντροφεύει μια ομάδα επαγγελματιών υγείας που είναι εκπαιδευμένοι και έμπειροι στη διαχείριση ενός τοκετού στο νερό. Ο τοκετός στο νερό κατά την έξοδο του παιδιού πρέπει  να γίνεται «χωρίς χέρια». 
 
Υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών;
Οι περισσότεροι τοκετοί στο νερό εξελίσσονται ομαλά και σπάνια εμφανίζουν επιπλοκές. Η επιλογή της κατάλληλης ομάδας επαγγελματιών υγείας έχει μεγάλη σημασία για να νιώθει η γυναίκα ασφάλεια και να αφήσει το σώμα της να εκπληρώσει το σκοπό κάθε εγκυμοσύνης, τον τοκετό του παιδιού της. Σε κάθε περίπτωση, οι περισσότερες γυναίκες που έχουν φέρει στον κόσμο το παιδί τους με τη χρήση του νερού κατά τη διάρκεια του τοκετού, αναφέρουν πως είχαν μια ανεπανάληπτη εμπειρία τοκετού και συνήθως επιλέγουν τη χρήση του και σε κάθε επόμενο τοκετό τους.