Λεύκανση δοντιών: Πότε μπορεί να γίνει επικίνδυνη

Τα τελευταία χρόνια η λεύκανση των δοντιών είναι μια οδοντιατρική πράξη με αυξημένη ζήτηση.

Προϋποθέτει, ωστόσο, ένα υγιές στόμα. Η τερηδόνα, τα ευαίσθητα δόντια ή τυχόν σπασμένα δόντια, οι λοιμώξεις και τα όποια προβλήματα των ούλων πρέπει να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν πριν από οποιαδήποτε διαδικασία λεύκανσης. Ειδάλλως, μπορεί να υπάρξουν συνέπειες, αφού η λεύκανση μπορεί να επιδεινώσει τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα.
 
«Η λεύκανση δεν είναι μία απλή, αισθητική παρέμβαση, αλλά μία ιατρική πράξη η οποία πρέπει να εφαρμόζεται μετά από καλό έλεγχο της κατάστασης των δοντιών και του στόματος. Ο οδοντίατρος δεν θα προχωρήσει σε λεύκανση πριν από μια καλή κλινική εξέταση και ίσως πριν από μια πανοραμική ακτινογραφία, που θα δείξει αν για παράδειγμα ο ασθενής χρειάζεται απονευρώσεις ή σφραγίσματα» λέει η Δρ. Κατερίνα Δούμα-Μιχελάκη, Ειδική Ορθοδοντικός Παιδιών και  Ενηλίκων.

Ωστόσο, η ειδικός επισημαίνει πως πολλοί επιλέγουν να κάνουν λεύκανση μόνοι στο σπίτι ή διαλέγουν πού θα πάνε ανάλογα με την προσφορά που θα τους γίνει, αντί να ελέγχουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της επιλογής τους.
 
Η Αμερικανική Οδοντιατρική Εταιρεία (American Dental Association - ADA) συνιστά πως ακόμα κι αν κάποιος επιλέξει να κάνει λεύκανση μόνος στο σπίτι με τα, κατά κανόνα, ηπιότερα ως προς την δραστικότητά τους λευκαντικά δοντιών του εμπορίου, θα πρέπει πρώτα να επισκεφτεί τον οδοντίατρο για ένα τσεκ απ. Ο οδοντίατρος θα αξιολογήσει, θα διαγνώσει και θα θεραπεύσει τυχόν επείγοντα προβλήματα στοματικής υγείας και θα δώσει συμβουλές για τις επιλογές που έχει ο ασθενής ώστε να κάνει με ασφάλεια λεύκανση στα δόντια του.

Ο οδοντίατρος μπορεί επίσης να καταλάβει αν η λεύκανση θα αποδώσει γιατί η αποτελεσματικότητα κάθε μεθόδου εξαρτάται από την αιτία του αποχρωματισμού των δοντιών -αν είναι για παράδειγμα συνέπεια τραυματισμού, κατανάλωσης τροφίμων, καπνίσματος, λήψης αντιβιοτικών φαρμάκων στην παιδική ηλικία ή άλλης αιτιολογίας.

«Η σωστή διάγνωση είναι σημαντική γιατί ο ασθενής μπορεί να χάσει το χρόνο και τα χρήματά του αφού οι θεραπείες λεύκανσης αποδίδουν μόνο στη φυσική αδαμαντίνη ουσία των δοντιών και όχι στις στεφάνες, στις όψεις, τα υλικά ενώσεως ή στα έγχρωμα  σφραγίσματα» υπογραμμίζει η Δρ. Δούμα-Μιχελάκη, προσθέτοντας πως  ακόμα και για τη λεύκανση στο σπίτι είναι καθοριστική η συμβολή ή η εποπτεία του οδοντιάτρου γιατί αν δεν εφαρμοστεί σωστά το υλικό μπορεί να προκαλέσει βλάβες στους μαλακτούς και σκληρούς ιστούς του στόματος.

           
Γιατί αποχρωματίζονται τα δόντια

Με το πέρασμα του χρόνου τα δόντια μπορεί να χάσουν το φυσικό, υπόλευκο χρώμα τους εξαιτίας πολλών παραγόντων. Μερικοί από τους σημαντικότερους χρωμογόνους παράγοντες είναι ο καφές, το τσιγάρο, το κόκκινο κρασί και τα αναψυκτικά τύπου κόλα, που περιέχουν ισχυρές χρωστικές ουσίες οι οποίες προσκολλώνται στην αδαμαντίνη ουσία.

Το κάπνισμα επίσης επηρεάζει τα δόντια, εξαιτίας της πίσσας και της νικοτίνης. Η πίσσα έχει σκούρο χρώμα. Η νικοτίνη είναι άχρωμη έως ότου αναμιχθεί με το οξυγόνο, οπότε μετατρέπεται σε μια κιτρινωπή ουσία που κηλιδώνει τα δόντια.
 
Η ηλικία επίσης παίζει ρόλο γιατί καθώς περνάνε τα χρόνια, η εξωτερική στοιβάδα των δοντιών (αδαμαντίνη ουσία) λεπταίνει και γίνεται πιο εμφανής η στοιβάδα που βρίσκεται από κάτω (οδοντίνη ουσία) η οποία είναι πιο κιτρινωπή.
 
Άλλοι παράγοντες που μπορεί να αποχρωματίσουν τα δόντια είναι οι τραυματισμοί (όταν χτυπάμε τα δόντια μας, αυτά αντιδρούν με παραγωγή περισσότερης οδοντίνης ουσίας που είναι πιο σκουρόχρωμη από την αδαμαντίνη) και η λήψη φαρμάκων όπως αντισταμινικά, αντιψυχωσικά, αντιυπερτασικά, και φάρμακα χημειοθεραπείας. Ειδικά τα παιδιά που εκτίθενται σε αντιβιοτικά στα στάδια της ανάπτυξης των δοντιών (στη μήτρα ή ως βρέφη) μπορεί να παρουσιάσουν αποχρωματισμό των δοντιών μετά την ενηλικίωση. Τέλος, οι ακτινοβολίες στην κεφαλή και τον τράχηλο επίσης μπορεί να επηρεάσουν το χρώμα των δοντιών (τα σκουραίνουν).

 
Τι είναι η λεύκανση

Η λεύκανση είναι μια διαδικασία κατά την οποία χρησιμοποιούνται ειδικές ουσίες (υπεροξείδιο του υδρογόνου ή του καρβαμιδίου) για να διασπάσουν τις χρωματικές κηλίδες και να τις καταστήσουν λιγότερο εμφανείς.

Η αποδοτικότητά της εξαρτάται όχι μόνο από την αιτία του αποχρωματισμού αλλά και από τη χροιά που προσδίδει στα δόντια. Συνήθως η λεύκανση είναι επιτυχημένη στα κίτρινα δόντια, αλλά τα καφέ δόντια μπορεί να μην ανταποκριθούν τόσο καλά και τα δόντια με γκρι αποχρώσεις να μην επηρεαστούν καθόλου.
 
Η λεύκανση μπορεί να γίνει με ειδικές οδοντόπαστες που αφαιρούν επιφανειακά τις κηλίδες, ειδικά προϊόντα για το σπίτι ή/και ειδική διαδικασία στο ιατρείο, ανάλογα με την περίπτωση και τις ανάγκες του ασθενή. Ο οδοντίατρος μπορεί να ενημερώσει τον ασθενή για τα υπέρ και τα κατά κάθε μεθόδου και να αποφασίσουν μαζί ποια είναι η καλύτερη λύση για την περίπτωσή του.