Η λιποθυμία ή αλλιώς συγκοπή είναι η ξαφνική και προσωρινή απώλεια των αισθήσεων που συμβαίνει συνήθως όταν υπάρχει πτώση της αρτηριακής πίεσης με αποτέλεσμα να διακόπτεται η συνεχής παροχή οξυγόνου στον εγκέφαλο. Τις πιο πολλές φορές, η λιποθυμία διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα και μετά επανακτούμε τις αισθήσεις μας χωρίς να χρειαστούμε ιδιαίτερη βοήθεια. Επίσης, υπάρχουν φορές που μπορεί να μη λιποθυμήσουμε πλήρως αλλά να φτάσουμε πολύ κοντά στη λιποθυμία και να αισθανθούμε μείωση του επιπέδου συνείδησης και αισθήσεων αλλά χωρίς την πλήρη απώλειά τους.
«Όπως γνωρίζουμε όλοι μας από εμπειρία», αναφέρει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο ο ερευνητής Δρ. Ανδρέας Φλουρής, «η λιποθυμία δεν αποτελεί σπάνιο φαινόμενο. «Πράγματι», συνεχίζει, «η λιποθυμία είναι τόσο συχνό φαινόμενο που περίπου 2-3% των επισκέψεων στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών καθώς και 6% των εισαγωγών στα νοσοκομεία σχετίζονται με συμπτώματα λιποθυμίας. Επίσης, υπολογίζεται ότι περίπου ένας στους τρεις ανθρώπους θα λιποθυμήσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του».
«Αντίθετα», διευκρινίζει ο κ. Φλουρής, «με αυτό που νομίζει ο περισσότερος κόσμος, η συντριπτική πλειοψηφία των λιποθυμιών δεν σχετίζεται με τη λειτουργία της καρδιάς ή με καρδιακές παθήσεις. Οι περισσότερες λιποθυμίες οφείλονται σε αγγειοκινητικά προβλήματα ή, αλλιώς, στην αδυναμία του σώματος να μετακινήσει το αίμα από τα πόδια στον εγκέφαλο. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε αφυδάτωση, σε διαβήτη, ή σε παρενέργειες φαρμάκων, αλλά πιο συχνά συμβαίνει όταν το σώμα υποβάλλεται σε κάποια σχετικά δύσκολη ψυχο-σωματική δοκιμασία όπως π.χ., η ορθοστασία για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο πολύ έντονος πόνος και το ζεστό ντους. Μία άλλη πολύ συνηθισμένη κατάσταση η οποία συχνά οδηγεί σε λιποθυμία είναι η ζέστη».
Ερευνητές του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας FAME Lab στη Σχολή Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας πρόσφατα ολοκλήρωσαν μια σχετική μελέτη στην οποία ζήτησαν σε 15 εθελοντές να ξαπλώσουν ανάσκελα σε μια μικρή δεξαμενή με νερό θερμοκρασίας 42 βαθμών Κελσίου.
Όπως μας λέει ο υπεύθυνος της ερευνητικής ομάδας Δρ. Ανδρέας Φλουρής, όταν η θερμοκρασία βαθιά στον πυρήνα του σώματος (δίπλα στην καρδιά) των εθελοντών αυξήθηκε κατά μισό βαθμό Κελσίου, οι ερευνητές ζήτησαν από τους εθελοντές να σηκωθούν όρθιοι, όπως θα σηκώνονταν από ένα κρεβάτι. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας ήταν τρεις από τους 15 εθελοντές να λιποθυμήσουν αφότου σηκώθηκαν.
Σε όλη τη διάρκεια του πειράματος, οι ερευνητές κατέγραφαν τη λειτουργία του νευρικού συστήματος των εθελοντών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι έχουν προδιάθεση για λιποθυμία, αφού το νευρικό και το καρδιαγγειακό τους σύστημα αδυνατεί να αντεπεξέλθει όταν αυξάνονται οι ανάγκες για παροχή αίματος. Τα αποτελέσματα της μελέτης θα αποτελέσουν την αρχή για τη δημιουργία προγνωστικών τεστ τα οποία θα μπορούν να διαγνώσουν αν κάποιος έχει προδιάθεση για λιποθυμία.
Όπως επίσης αναφέρει ο Δρ. Φλουρής, μέχρι τη δημιουργία και δημοσίευση των προαναφερομένων προγνωστικών τεστ είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η λιποθυμία μπορεί να έχει προειδοποιητικά συμπτώματα όπως ναυτία, βουητό στα αυτιά, ζαλάδα, εφίδρωση, ξαφνικό χασμουρητό και προβλήματα στην όραση όπως μείωση της αίσθησης του φωτός.
Επίσης, πρέπει να αποφεύγουμε να σηκωνόμαστε απότομα όρθιοι, κυρίως όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι αυξημένη. Τα άτομα που λιποθυμούν συχνά πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα προειδοποιητικά σημεία και να ξαπλώνουν, αν είναι δυνατό με τα πόδια σε ψηλότερο σημείο από ότι το κεφάλι, αποτρέποντας έτσι τη λιποθυμία, καταλήγει ο κ. Φλουρής.
