Ο ύπνος είναι... φάρμακο για τη σκλήρυνση κατά πλάκας

Αμερικανοί επιστήμονες ανακάλυψαν άλλον έναν καλό λόγο για να κοιμόμαστε αρκετά: ο ύπνος ανανεώνει και αυξάνει τον αριθμό ορισμένων εγκεφαλικών κυττάρων, ιδίως εκείνων που παράγουν την μυελίνη, τη μονωτική ουσία γύρω από τα νεύρα, η οποία, όταν καταστρέφεται, εμφανίζονται παθήσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας.

Η έλλειψη ύπνου, σύμφωνα με τους επιστήμονες, μπορεί να επιδεινώσει μερικά συμπτώματα της εν λόγω πάθησης, κατά την οποία το ίδιο το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει το μονωτικό περίβλημα (τη μυελίνη) που προστατεύει τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού, διαταράσσοντας έτσι την ομαλή μετάδοση των ηλεκτρικών σημάτων μέσω των νεύρων. Όμως η επίπτωση της χρόνιας έλλειψης ύπνου στη συγκεκριμένη νόσο είναι κάτι που θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από μελλοντικές μελέτες.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη δρ. Κιάρα Κιρέλι του πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό νευροεπιστήμης "Journal of Neuroscience", σύμφωνα με το BBC, έκαναν πειράματα με ποντίκια. Πιστεύουν όμως ότι η ανακάλυψή τους μπορεί να φωτίσει τον ρόλο του ύπνου στην υγεία του ανθρώπινου εγκεφάλου, κυρίως όσον αφορά την πολλαπλή σκλήρυνση (ή σκλήρυνση κατά πλάκας).

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τα πρόδρομα (ανώριμα) ολιγοδενδροκύτταρα που θα παράγουν τη μονωτική μυελίνη, διπλασιάζονται κατά τον ύπνο και μάλιστα η αύξησή τους φαίνεται πιο έντονη στη φάση REM (της γρήγορης κίνησης των κλειστών ματιών), που σχετίζεται με τα όνειρα.

Ο ύπνος δρα μέσω της ενεργοποίησης των κατάλληλων γονιδίων που ρυθμίζουν την παραγωγή των εν λόγω βοηθητικών εγκεφαλικών κυττάρων, τα οποία υποστηρίζουν τη λειτουργία των βασικών κυττάρων του εγκεφάλου, των νευρώνων. Όταν τα ποντίκια υποχρεώνονταν να μείνουν ξύπνια, τότε αντίθετα ενεργοποιούνταν τα γονίδια που ρυθμίζουν τον κυτταρικό θάνατο και την αντίδραση στο στρες.

Παραμένει μυστήριο γιατί οι άνθρωποι και τα άλλα ζώα χρειάζονται τον ύπνο. Διάφορες θεωρίες και επιστημονικές εξηγήσεις έχουν προταθεί, χωρίς να υπάρχει ακόμα ομοφωνία. Οι επιστήμονες πάντως συμφωνούν ότι χάρη στον ύπνο ο οργανισμός ξεκουράζεται και ο εγκέφαλος-νους λειτουργεί καλύτερα.