Η σπάνια αλλά εξαιρετικά επικίνδυνη νόσος

Είναι Άνοιξη, ο καιρός έχει βελτιωθεί, και καθώς η περίοδος των ιώσεων βρίσκεται στο τέλος της, ο φόβος των γονέων μειώνεται και τα μέτρα προστασίας των παιδιών έναντι των ιών και των βακτηρίων χαλαρώνουν.
Υπάρχει όμως μια νόσος, η οποία δεν έχει εποχικότητα και απειλεί την υγεία των παιδιών καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου: η μηνιγγίτιδα Β.

Πρόκειται για μια σπάνια νόσο και παρότι τα κρούσματα μειώθηκαν κατά την πανδημία λόγω των περιοριστικών μέτρων, αλλά και της προστασίας του πληθυσμού από την υψηλή εμβολιαστική κάλυψη που είχε δημιουργηθεί τα προηγούμενα χρόνια, αυτό δεν σημαίνει ότι αποκλείεται να επανεμφανιστεί, ειδικά έπειτα από το εμβολιαστικό κενό που δημιούργησε η πανδημία (όπως έχει ήδη συμβεί ακόμα και με άλλα «ξεχασμένα» λοιμώδη νοσήματα σε παγκόσμιο επίπεδο). Με άλλα λόγια, ο κίνδυνος εξακολουθεί να είναι υπαρκτός.

Το καμπανάκι του κινδύνου το είχε ήδη σημάνει η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία πριν από ένα χρόνο: «...Αν δεν δράσουμε άμεσα, θα εμφανισθούν παλιά (ξεχασμένα) λοιμώδη νοσήματα, όπως ιλαρά, κοκκύτης, μηνιγγίτιδα κλπ. Το πρόβλημα θα είναι πιο έντονο για τη μηνιγγίτιδα Β, που η κάλυψη είχε φθάσει στο 40%».

Το παραπάνω φαίνεται να επιβεβαιώνεται, με ήδη ένα επιβεβαιωμένο κρούσμα μηνιγγίτιδας Β σε παιδί <5 ετών το πρώτο τρίμηνο του 2022. Το συγκεκριμένο, καθώς και κάποια κρούσματα μέσα στο 2021 εμφανίστηκαν ενώ τα περιοριστικά μέτρα ήταν σε ισχύ σε μεγάλο βαθμό (μάσκες στα σχολεία, σε εξωτερικούς/εσωτερικούς χώρους κλπ.).  Το συγκεκριμένο πρέπει να μας βάζει σε σκέψεις για το τι μέλλει γενέσθαι από τον Μάιο και μετά, τη στιγμή που έχει ανακοινωθεί πως τα περιοριστικά μέτρα θα χαλαρώσουν κι άλλο, και οι μάσκες θα αποτελέσουν παρελθόν από τον επόμενο μήνα. Μήπως ο μέχρι τώρα σπάνιος κίνδυνος εμφανιστεί ξανά μπροστά μας; Τρανό παράδειγμα αποτελούν και κάποιες άλλες Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία και πιο πρόσφατα η Αγγλία, στις οποίες μετά την άρση των μέτρων παρατηρήθηκαν αυξημένα κρούσματα μηνιγγίτιδας Β.

Σε προτεραιότητα οι τακτικές επισκέψεις στον παιδίατρο
Είναι απαραίτητο να αρχίσουμε πάλι να ελέγχουμε τακτικά το βιβλιάριο των παιδιών μας και για να βεβαιωθούμε ότι τηρούμε τον σωστό προγραμματισμό έχοντας λάβει όλα τα εμβόλια. Σε περίπτωση που τα παιδιά έχουν μείνει πίσω η επίσκεψη στον παιδίατρο για την χορήγησή των εμβολίων αποτελεί άμεση προτεραιότητα.

Η καθιερωμένη επίσκεψη στον παιδίατρο για το προγραμματισμένο checkup και για τον προληπτικό εμβολιασμό είναι πάντα απαραίτητη. Κατά την επίσκεψη, καλό θα ήταν οι γονείς να ενημερωθούν για τους κινδύνους μιας ιδιαίτερα ύπουλης νόσου, της μηνιγγίτιδας Β και να εμβολιάσουν τα παιδιά τους άμεσα, αν δεν το έχουν ήδη κάνει.


Μια επικίνδυνη νόσος με ταχύτατη εξέλιξη

Η μηνιγγίτιδα Β αποτελεί περίπου το 80% των περιστατικών βακτηριακής μηνιγγίτιδας στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα επικίνδυνη νόσο η οποία δεν κάνει διακρίσεις καθώς προσβάλλει μωράκια, νήπια και νεαρούς ενήλικες, εξελίσσεται ταχύτατα και μέσα σε 24 μόλις ώρες μπορεί να προκαλέσει μόνιμες αναπηρίες ή να οδηγήσει ακόμα και σε θάνατο. Πιο συγκεκριμένα, η νόσος μπορεί να αποβεί θανατηφόρα 13 έως 22 ώρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Επιπλέον, ένα στα 10 άτομα που προσβάλλονται από μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο καταλήγει παρά τη θεραπεία, ενώ 1 στα 5 άτομα που επιβιώνει εμφανίζει μόνιμες αναπηρίες, όπως εγκεφαλική βλάβη, απώλεια ακοής ή μαθησιακές δυσκολίες. Τα βρέφη ηλικίας κάτω του 1 έτους διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της Μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου και ακολουθούν τα νήπια ηλικίας 1 έως 4 ετών.


Οι ενδείξεις που θα μάς κινητοποιήσουν
Στα αρχικά στάδια της νόσου, τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά της απλής γρίπης: υψηλός πυρετός, πονοκέφαλος, αυχενική δυσκαμψία, εμετός, φωτοφοβία, αιμορραγικό εξάνθημα και δημιουργεί την εσφαλμένη εντύπωση ότι πρόκειται για ένα απλό κρυολόγημα που «θα περάσει γρήγορα», ωστόσο εξελίσσεται ραγδαία.

Οι γονείς επιβάλλεται όχι μόνο να ενημερωθούν για τη νόσο, αλλά και για τη σημασία της πρόληψης. Και ενώ τα βρέφη και τα νήπια αποτελούν τις πιο ευάλωτες ηλικιακές ομάδες, ακόμα και οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες κινδυνεύουν να προσβληθούν από τη μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο.

Η σημασία της πρόληψης
Ο εμβολιασμός είναι η μόνη ουσιαστική πρόληψη δεδομένου ότι 1 στους 10 ενηλίκους φέρει το βακτήριο της νόσου μηνιγγίτιδας Β ασυμπτωματικά και μπορεί να μεταφέρει τη νόσο σε νεαρά μέλη της οικογένειας του μέσω καθημερινής σωματικής επαφής (το φιλί, ο βήχας και το φτάρνισμα).

Ο μοναδικός τρόπος για την αποτελεσματική και ασφαλή πρόληψη της μηνιγγίτιδας Β, είναι η έγκαιρη έναρξη και ολοκλήρωση του εμβολιασμού των παιδιών, ο οποίος δύναται να ξεκινήσει από την ηλικία των 2 μηνών και άνω. Ο εμβολιασμός κατά των υπόλοιπων τύπων μηνιγγίτιδας, είναι επίσης απαραίτητος, ωστόσο δεν προστατεύει τα παιδιά από την μηνιγγίτιδα τύπου Β.