Κομισιόν: Απλούστερες οι διαδικασίες για τη βίζα Σένγκεν

Έσοδα έως 130 δισ. ευρώ σε μια πενταετία και αύξηση έως 60% στα ταξίδια προς τις χώρες Σένγκεν, αναμένεται να επιφέρουν οι προτάσεις για τη διευκόλυνση της χορήγησης θεωρήσεων (βίζα) τις οποίες κατέθεσε την Τρίτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παράλληλα θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη δημιουργία 1,3 εκατ. θέσεων εργασίας στον τομέα του τουρισμού και συναφείς τομείς.

Οι προτάσεις, οι οποίες αναμένεται να υλοποιηθούν από το 2015 και δίνουν έμφαση στην οικονομική διάσταση της πολιτικής της ΕΕ για τη βίζα, θα συντομεύσουν και θα απλουστεύσουν τις σχετικές διαδικασίες για τα άτομα που επιθυμούν να επισκεφθούν την ΕΕ για σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ θα μειώσουν περαιτέρω το κόστος και τη γραφειοκρατία, διατηρώντας ταυτόχρονα υψηλό επίπεδο ασφάλειας. Η διευκόλυνση της πρόσβασης στη ζώνη του Σένγκεν για τους νόμιμους ταξιδιώτες θα διευκολύνει τις επισκέψεις σε φίλους και συγγενείς, αλλά και την ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι το 2012 χάθηκαν συνολικά 6,6 εκατ. πιθανοί ταξιδιώτες από έξι χώρες (Κίνα, Ινδία, Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Νότια Αφρική και Ουκρανία) με τον μεγαλύτερο αριθμό ταξιδιωτών, εξαιτίας των χρονοβόρων διαδικασιών χορήγησης θεώρησης. Ειδικότερα η Ελλάδα υπολογίζεται ότι χάνει κάθε χρόνο τρία έως πέντε εκατ. επισκέπτες λόγω του μοντέλου χορήγησης θεωρήσεων.

«Η Ευρώπη χρειάζεται μια εξυπνότερη πολιτική θεωρήσεων», δήλωσε η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Σεσίλια Μάλμστρομ και πρόσθεσε ότι «οι σημερινές προτάσεις θα διευκολύνουν τις διαδικασίες για τα σύντομα ταξίδια. Χάρη στις προτάσεις αυτές, αναμένεται σημαντική αύξηση των ταξιδιωτών μέσα στα επόμενα χρόνια». Ο επίτροπος Βιομηχανίας και Επιχειρηματικότητας και αντιπρόεδρος της Επιτροπής Αντόνιο Ταγιάνι πρόσθεσε ότι «ο τουρισμός είναι ο μοχλός ανάπτυξης της ΕΕ και αποτέλεσε το «ανάχωμα» της ευρωπαϊκής οικονομίας κατά τη διάρκεια της πρόσφατης κρίσης. Για να τονώσει την ευρωπαϊκή οικονομία και να διευκολύνει τη ζωή των ταξιδιωτών προς την ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει σήμερα σημαντικές αλλαγές στους κανόνες χορήγησης θεώρησης».

Κύρια στοιχεία των νέων κανόνων:

1) Μείωση της προθεσμίας από 15 σε δέκα ημέρες για την εξέταση της αίτησης και τη λήψη της σχετικής απόφασης

2) Δυνατότητα υποβολής της αίτησης θεώρησης σε προξενεία άλλων χωρών της ΕΕ, εφόσον το αρμόδιο για τη διεκπεραίωση της αίτησης κράτος μέλος δεν είναι παρόν ούτε εκπροσωπείται

3) Σημαντικές διευκολύνσεις για τακτικούς ταξιδιώτες, όπως η υποχρεωτική έκδοση θεώρησης πολλαπλών εισόδων τριετούς ισχύος

4) Απλούστευση του εντύπου της αίτησης και η δυνατότητα υποβολής αίτησης μέσω διαδικτύου

5) Δυνατότητα των κρατών μελών να θεσπίζουν ειδικά καθεστώτα για τη χορήγηση στα σύνορα θεωρήσεων ισχύος μέχρι και 15 ημερών σε μια χώρα του Σένγκεν

6) Δυνατότητα των κρατών μελών να διευκολύνουν την έκδοση θεώρησης για επισκέπτες που σκοπεύουν να παρακολουθήσουν σημαντικές εκδηλώσεις

7) Καθιέρωση ενός νέου τύπου θεώρησης («θεώρηση περιοδείας») που θα επιτρέπει σε νόμιμους ταξιδιώτες να κυκλοφορούν στη ζώνη του Σένγκεν για ένα έτος το πολύ (χωρίς όμως δικαίωμα παραμονής σε ένα κράτος μέλος πάνω από 90 ημέρες για κάθε περίοδο 180 ημερών).

«Μόνο η Ελλάδα χάνει κάθε χρόνο 3-5 εκ. επισκέπτες λόγω του απαρχαιωμένου μοντέλου χορήγησης», δήλωσε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) κ. Ανδρέας Ανδρεάδης, σημειώνοντας ότι «επιτέλους η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντιλήφθηκε αυτό που προσπαθούμε επί χρόνια να εξηγήσουμε. Εως σήμερα χάνονται κάθε χρόνο δεκάδες εκατομμύρια δυνητικών επισκεπτών, δισ. ευρώ έσοδα και εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, διότι το σύστημα χορήγησης (visa) λειτουργεί γραφειοκρατικά και όχι προς όφελος των δυνητικών επισκεπτών και τελικά της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης». 

Ο ίδιος χαιρέτισε τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «ξεκινώντας τη σεζόν του 2014, με στόχο την επίτευξη νέου ρεκόρ αφίξεων και εσόδων στη χώρα» υπογραμμίζοντας ότι είναι σε απόλυτη ταύτιση με τις πάγιες θέσεις του ΣΕΤΕ. Υπογράμμισε ωστόσο ότι μέχρι να υλοποιηθούν οι προτάσεις το 2015 «πρέπει να επικεντρωθούμε στην άμεση εφαρμογή της οδηγίας που έχει δοθεί από τον Πρωθυπουργό τον Ιανουάριο 2014, αλλά δυστυχώς δεν έχει εφαρμοστεί έως σήμερα. Δηλαδή:  Πρώτη επίσκεψη στη χώρα: Χορήγηση visa μίας χρήσης εντός 48 ωρών. Δεύτερη επίσκεψη: χορήγηση πολλαπλής visa ενός έτους. Τρίτη επίσκεψη: χορήγηση πολλαπλής visa τριών ετών».

Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Απλούστευση των αιτήσεων θεώρησης βραχείας διαμονής για να αντιμετωπιστεί η συνεχής αύξηση της ζήτησης 

Βάσει των υφιστάμενων κανόνων για τη θεώρηση, ο αριθμός των αιτήσεων αυξήθηκε κατά 68%, από 10,2 εκατ. το 2009 σε 17,2 εκατ. το 2013. Ωστόσο, μπορούν να γίνουν περισσότερα για την ενίσχυση της κινητικότητας των νόμιμων ταξιδιωτών. Πολύ συχνά, τα προβλήματα σε σχέση με την απόκτηση θεώρησης περιορίζουν την πρόσβαση σε εκδηλώσεις τουριστικού ενδιαφέροντος, με αποτέλεσμα, τη μείωση των πιθανών οικονομικών οφελών που αυτές συνεπάγονται. Για παράδειγμα το 2015 η Παγκόσμια Εκθεση του Μιλάνου είναι μια ευκαιρία για να έλθουν εκατομμύρια νέοι επισκέπτες στην Ευρώπη.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή τώρα προτείνει τα εξής:

- Σαφέστεροι διαδικαστικοί κανόνες και επίσπευση της διαδικασίας.

Προτείνεται η μείωση της προθεσμίας για την εξέταση της αίτησης και τη λήψη της σχετικής απόφασης από 15 σε δέκα ημέρες. Η ανώτατη προθεσμία για την κατάθεση της αίτησης αυξάνεται από τρεις σε έξι μήνες πριν από την προβλεπόμενη αναχώρηση, ώστε να μπορούν οι ταξιδιώτες να κάνουν τον προγραμματισμό τους και να αποφεύγονται περίοδοι αιχμής. Επιπλέον, ο κατάλογος των δικαιολογητικών θα απλουστευθεί και θα ολοκληρωθεί, ενώ η καλύτερη εναρμόνιση των κανόνων αυτών σε τοπικό επίπεδο θα διασφαλίσει την ίση μεταχείριση των αιτούντων θεώρηση. Η συχνά δαπανηρή υποχρέωση ταξιδιωτικής ιατρικής ασφάλισης θα καταργηθεί.

- Βελτίωση της προξενικής συνεργασίας. Σύμφωνα με την πρόταση, αν το αρμόδιο κράτος μέλος για τη διεκπεραίωση της αίτησης δεν είναι παρόν ούτε εκπροσωπείται σε μια δεδομένη τρίτη χώρα, ο αιτών έχει δικαίωμα να υποβάλει την αίτηση σε οποιοδήποτε από τα παρόντα προξενεία («υποχρεωτική εκπροσώπηση»).

- Περαιτέρω διευκόλυνση των τακτικών επισκέψεων, χάρη στη θέσπιση υποχρεωτικών κριτηρίων για τη χορήγηση θεώρησης πολλαπλών εισόδων (MEV) τριετούς και, εν συνεχεία, πενταετούς ισχύος για τους «τακτικούς, καταχωρισμένους στο VIS» ταξιδιώτες. Οι αιτούντες των οποίων τα δεδομένα έχουν καταχωριστεί στο σύστημα πληροφοριών VIS (Visa Information System) και οι οποίοι έχουν προηγουμένως νομίμως χρησιμοποιήσει βίζα τουλάχιστον δύο φορές μέσα στους τελευταίους 12 μήνες, θα ευνοηθούν από τις διευκολύνσεις αυτές. Η αλλαγή των κανόνων κατέστη επίσης δυνατή χάρη στην έναρξη λειτουργίας του Συστήματος Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (VIS), το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2015 και το οποίο επιτρέπει στα προξενεία των κρατών μελών να έχουν πρόσβαση στο "ιστορικό" θεωρήσεων των αιτούντων. Επειδή θα μπορούν να ταξιδεύουν ευκολότερα, οι κάτοχοι θεώρησης πολλαπλών εισόδων μακρύτερης ισχύος αναμένεται να κάνουν περισσότερα ταξίδια στις χώρες του Σένγκεν από ό,τι θα έκαναν υπό άλλες συνθήκες. Ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός ταξιδιών θα δώσει ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη των χωρών της ζώνης του Σένγκεν.

- Καθιέρωση της «Θεώρησης Περιοδείας» (Touring Visa). Το νέο αυτό είδος θεώρησης θα επιτρέπει στους νόμιμους υπηκόους χωρών εκτός ΕΕ να εισέρχονται στη ζώνη του Σένγκεν, όπου θα μπορούν να κυκλοφορούν για ένα έτος το πολύ (χωρίς όμως δικαίωμα παραμονής σε ένα κράτος μέλος πάνω από 90 ημέρες για κάθε περίοδο 180 ημερών), με δυνατότητα παράτασης μέχρι και δύο έτη (υπό την προϋπόθεση ότι ο αιτών δεν θα διαμένει στο ίδιο κράτος μέλος πάνω από 90 ημέρες για κάθε περίοδο 180 ημερών). Αυτό θα εφαρμόζεται π.χ. για τους καλλιτέχνες του θεάματος που περιοδεύουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα εντός του χώρου του Σένγκεν, αλλά και για άλλους ταξιδιώτες, π.χ. τουρίστες, ερευνητές και φοιτητές, που επιθυμούν να παραμείνουν για μεγαλύτερο διάστημα στην Ευρώπη.

Ιστορικό

Η σημερινή δέσμη μέτρων περιλαμβάνει τα εξής:

- Εκθεση με τίτλο «Μια εξυπνότερη πολιτική θεωρήσεων με στόχο την οικονομική ανάπτυξη», η οποία αξιολογεί την εφαρμογή του Κώδικα περί Θεωρήσεων από τα κράτη μέλη

- Πρόταση κανονισμού σχετικά με τον ενωσιακό κώδικα περί θεωρήσεων (Κώδικας περί Θεωρήσεων)

- Πρόταση κανονισμού για την καθιέρωση «θεώρησης περιοδείας»,

- Στατιστικές σχετικά με τις θεωρήσεις.

Επόμενα βήματα

Και οι δύο προτάσεις θα πρέπει να εγκριθούν από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κάτι που δεν αναμένεται πριν από το 2015. Μόλις οι προτάσεις τεθούν σε ισχύ, οι αλλαγές θα εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ που εφαρμόζουν πλήρως την κοινή πολιτική Σένγκεν για τις θεωρήσεις, καθώς και στα τέσσερα κράτη που είναι συνδεδεμένα με τον χώρο του Σένγκεν (Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία και Ελβετία). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Βουλγαρία, η Κροατία, η Ιρλανδία, η Κύπρος, η Ρουμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συμμετέχουν στην πολιτική για τις θεωρήσεις.