Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη: Η μαυρομάτα του Τσιτσάνη

Ο πρώτος κινηματογραφικός ρόλος της νεότατης Χριστίνας Χειλά-Φαμέλη είναι και πρωταγωνιστικός: στη νέα ταινία του Μανούσου Μανουσάκη «Ουζερί Τσιτσάνης» (βασισμένη στο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη) υποδύεται τη νεαρή Εβραία Εστρέα, η οποία ερωτεύεται έναν xριστιανό (Χάρης Φραγκούλης), ενώ γύρω τους η Ιστορία εξαπολύει τη φρίκη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Με τη μουσική του Τσιτσάνη στο φόντο να συνοδεύει τη δράση (η ιστορία εκτυλίσσεται στη Θεσσαλονίκη), η Εστρέα ανακαλύπτει τη γενναία πλευρά της και κάνει συνεχείς υπερβάσεις. Τηρουμένων των αναλογιών, η Χειλά-Φαμέλη δεν διαφέρει και πολύ από την Εστρέα - στα 23 της χρόνια έχει προλάβει να δει την ωραία και την άσχημη πλευρά της ζωής. Ανακάλυψε κι εκείνη νωρίς μια πτυχή του εαυτού της που κανονικά θα γνώριζε σε μεγαλύτερη ηλικία, κάτι που την οδήγησε σε αναγκαστικές -επίσης- υπερβάσεις. 
Γι’ αυτό και τη συγκινεί ιδιαίτερα ο έρωτας ανάμεσα στους δύο πρωταγωνιστές: «Με συγκινεί το ότι ενώ έχουν αρκετά εμπόδια ο έρωτας τα προσπερνά όλα - θα έσκαγαν αν δεν τον ζούσαν. Μου αρέσει που αυτοί οι άνθρωποι ερωτεύτηκαν κάτω από αυτές τις συνθήκες και δεν είναι τυχαίο ότι ερωτεύτηκαν τόσο πολύ. Οταν ζούμε καταστάσεις πολύ έντονες, τον έχουμε ανάγκη τον έρωτα». Κάτι στη φωνή της προδίδει ότι δεν μιλάει θεωρητικά. 


Της έχει τύχει να τη σώσει και εκείνη ο έρωτας σε δύσκολες στιγμές; «Δεν ξέρω αν με έχει σώσει, τον έχω αναζητήσει όμως. Και σε πολύ δύσκολες καταστάσεις που, δυστυχώς ή ευτυχώς, όλοι τις βιώνουμε. Για απώλεια μιλάω (σ.σ.: στα 16 της, όπως ομολογεί στην πορεία, έχασε τη μητέρα της). Εκείνη την περίοδο είχα τρομερή ανάγκη να πιαστώ από εκεί γιατί ο έρωτας στην ουσία σου δίνει ζωή, πηγαίνει κόντρα στον θάνατο. Το είχα βιώσει όχι μόνο στο κεφάλι μου, εγκεφαλικά, αλλά ως ανάγκη επαφής. Την έχει ανάγκη ο άνθρωπος. Δεν είναι τυχαίο, μπορεί να ακουστεί κλισέ, αλλά οι άνθρωποι σε περιόδους όπως αυτή στην ταινία ερωτεύονταν πολύ, θυσίαζαν πράγματα. Αρκετοί λένε ότι δεν υπάρχει πια αυτό, αλλά δεν πιστεύω ότι ισχύει. Ζούμε αρκετά δύσκολες καταστάσεις και τώρα. Μπορεί να μην είναι τόσο ακραίες ή τόσο εμφανείς, αλλά είναι δύσκολες. Αλλά από κει αντλείς ζωή. Αλλιώς δεν γίνεται, θα τρελαθείς», απαντά. Δεν μπορώ να μη ρωτήσω αν τον βρήκε τελικά τον έρωτα. «Αυτό είναι μια άλλη ερώτηση τώρα, γιατί τον έρωτα ή τον βρίσκεις όντως ή επειδή έχεις τόσο μεγάλη ανάγκη να ερωτευτείς, νομίζεις ότι τον έχεις βρει». Κάνει μια παύση και χαμηλώνει το κεφάλι: «Τώρα νομίζω πως ναι». (γελάει) 

«Μπαμπά, σε τι κόσμο ζούμε; Eχω τρελαθεί»

ΟΚ, αρκετά μιλήσαμε για τα δύσκολα, της λέω, να πούμε και κάτι ωραίο. «Μου είπε ο πατέρας μου προχθές κάτι ωραίο. Τον είχα πάρει εγώ τηλέφωνο με το που έγιναν όλα αυτά στη Γαλλία και ήμουν φρικαρισμένη: “Μπαμπά, σε τι κόσμο ζούμε; Eχω τρελαθεί”. Αισθανόμουν αυτό που δεν αισθάνεται η Εστρέα: την απειλή και την τρομοκρατία. Ενιωθα τρομοκρατημένη. Με ρώτησαν πιο πριν τι ζηλεύω από την Εστρέα και είναι αυτό: δεν φοβάται. Μπαίνει μπροστά και λέει “πάμε, ό,τι είναι να γίνει, θα γίνει”. Μου λέει λοιπόν ο πατέρας μου “Ζωή: το θαύμα και η φρίκη”. Και είναι ακριβώς αυτό». 

Είναι όντως ανησυχητικός ο συγχρονισμός της ταινίας με τα γεγονότα στο Παρίσι - με έναν τρόπο συνδέονται άμεσα, παρά τα 70 χρόνια που τα χωρίζουν. «Πάντα ο κόσμος ήταν και θα είναι έτσι. Βία, τρέλα, παράνοια, θρησκεία, φανατισμός, χρήμα. Είναι αυτό που είπε και ο Χάρης: εμείς το ζούμε τώρα όλο αυτό και δεν μπορώ να γίνω εύκολα παρατηρητής των πραγμάτων. Δεν έχω συνειδητοποιήσει ακριβώς τι συμβαίνει, να σου πω την αλήθεια. Μια γεύση παίρνω. Για το τότε είναι πιο εύκολο, έχω πάρει απόσταση. Τώρα εδώ χαώνομαι». 

Μαθήματα θάρρους

Η Εστρέα εκφράζει τρομερό θάρρος εν μέσω μιας πολύ τρομαχτικής συνθήκης. Εκείνη τι ορίζει ως θάρρος στο σημερινό χάος; «Θέλει θάρρος για να αποκτήσεις έναν καινούριο φίλο, για να μπορέσεις να εμπιστευτείς τους ανθρώπους. Δεν σου το πηγαίνω στα ακραία και τα πιο προφανή. Θέλει θάρρος να έχεις όνειρα και να μην μπορέσει κανείς να σου τα πάρει. Και θέλει θάρρος να μην κλείνεις τα μάτια και να βλέπεις τι γίνεται γύρω σου. Οχι να συμπονάς απλά. Δεν μπορείς να κάνεις απαραίτητα πολλά, αλλά να βοηθάς, θέλει θάρρος. Και το να ακούς. Δεν είμαι άνθρωπος που θα τρέξω σε πορείες, δεν έχω τέτοια δράση. Και μετά με πιάνουν ενοχές, και λέω: Ρε γαμώτο, γιατί δεν πάω εκεί να φτιάξω ένα πιάτο φαγητό και να το κάνω; Θέλει θάρρος αυτό». 

Της αναφέρω ότι μπορεί κι εκείνη να κάνει κάτι, αλλά να αντιλαμβάνεται ότι το κάνει. «Οχι όπως το κάνει η Εστρέα, πάντως. Είναι κι αυτά τα πράγματα που αν δεν σου συμβούν δεν ξέρεις πώς θα αντιδράσεις. Ο Χάινερ Μίλερ στη “Μηχανή Αμλετ” λέει: "Οταν με τα χασαπομάχαιρα στο χέρι θα διασχίσει τις κάμαρές σας (σ.σ.: ο θάνατος), τότε θα γνωρίσετε την αλήθεια". Κι αυτό σκέφτομαι συνέχεια καμιά φορά: πρέπει να έρθει εδώ, μπροστά μας, ο κίνδυνος για να πάρουμε μια απόφαση. Και πολλές φορές εκπλησσόμαστε και οι ίδιοι από αυτή την απόφαση».
Είναι αναπόφευκτο να μην αναφερθούμε στη μουσική του Βασίλη Τσιτσάνη που αγκαλιάζει όλη την ταινία και είναι ταυτόχρονα συνυφασμένη με την ελληνική ιστορία. Για εκείνη τι σημασία έχει; «Εχω κολλητούς φίλους ρεμπέτες, οπότε μου είναι κάτι πολύ οικείο. Τα τραγούδια του Τσιτσάνη τα λατρεύω. Δεν είναι κατώτερα του Μότσαρτ. Είναι κάτι τελείως διαφορετικό, αλλά τα έχω πάρα πολύ ψηλά. Είναι τραγούδια που έχω περάσει πολύ καλά, που έχω κλάψει, που έχουν γίνει συντροφιά. Εχει ενδιαφέρον ότι είναι στην κουλτούρα μας. Θα βγεις έξω, θα ακούσεις κάπου ρεμπέτικα και θα μουρμουρίσεις το τραγούδι. Εγώ τουλάχιστον έτσι το βιώνω, γιατί τα άκουγα από μικρή». 

Εκτός από ρεμπέτες, η Χριστίνα είναι περικυκλωμένη και από καλλιτέχνες - στην οικογένειά της αυτή τη φορά. Πατέρας της είναι ο συνθέτης Περικλής Χειλάς, η αδερφή της Ζωή είναι σκηνογράφος, ενδυματολόγος και φωτίστρια, ενώ ο αδερφός της Κωνσταντίνος μόλις τελείωσε τις σπουδές Σκηνοθεσίας Κινηματογράφου στο Λονδίνο. «Το μήλο πέφτει κάτω από τη μηλιά», λέει με περηφάνια. «Ακούω πολλές φορές ιστορίες συναδέλφων: “Εγώ είπα ψέματα στους δικούς μου ότι πάω να σπουδάσω Θεάτρο γιατί δεν το θέλανε κ.λπ.”. Εγώ είχα το αντίθετο. Ηθελα πολύ να το κάνω, αλλά δεν το έκανα για να μην τους δώσω αυτό που θέλουν! (γελάει) Το ήθελαν τόσο πολύ. Παλιά η μητέρα μου, επειδή έκανα μπαλέτο, μου έλεγε να γίνω μπαλαρίνα. Με σπρώχνανε πάρα πολύ να διαβάζω, να βλέπω ταινίες, θέατρο. Θυμάμαι να διαβάζω το “Εγκλημα και τιμωρία”, από τα πρώτα μου βιβλία, να μπαίνει η μητέρα μου για να μου πει καληνύχτα κι εγώ να το κρύβω! Δεν ήθελα να τους δώσω την ευχαρίστηση». 

Πολύ γρήγορα έπρεπε να σταθεί στα πόδια της. Εναν χρόνο μετά τον θάνατο της μητέρας της, η Χριστίνα έφυγε από το σπίτι, αποφάσισε ότι θα κάνει θέατρο και ότι θα στηρίξει η ίδια οικονομικά τον εαυτό της. Σπούδασε στο Θέατρο Τέχνης και έχει ήδη εμφανιστεί σε τρεις θεατρικές παραστάσεις: στο «Μάθημα» του Ιονέσκο σε σκηνοθεσία Μάνιας Παπαδημητρίου, το «Utopia in Progress» των Ανέστη Αζά και Προδρόμου Τσινικόρη («τρομερή εμπειρία», λέει η ίδια) και τις «Αγριες νότες» της Νίνας Ράπη που συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά στο Αγγέλων Βήμα. Οταν τη ρωτάω για όνειρα, συνεργασίες, ρόλους διαστέλλονται οι κόρες της: «Θα ήθελα να δουλέψω πολύ με τον Μαρμαρινό. Να σου πω ακραία τώρα, θα ήθελα να δουλέψω με τον Μπομπ Γουίλσον, τον Σκορσέζε, τον Λιντς! Με τον Τζάρμους σαν τρελή! Θα ήθελα να παίξω κάποια στιγμή τη “Δεσποινίδα Τζούλια” και την “Αντιγόνη”. Είναι τόσα πολλά που θα μπορούσα να μιλάω μια ολόκληρη μέρα». 

ΟΚ λοιπόν, για να επιστρέψουμε στην πραγματικότητα, τι έχει για τη συνέχεια; Κινηματογραφικά, δεν έχει να μοιραστεί κάτι ακόμα. «Τώρα ξεκινάω πρόβες για το “Δον Ζουάν” με την Ξανθή Γεωργίου, που κάνει στην ταινία τη γυναίκα του Τσιτσάνη, και τον Ομηρο Πουλάκη, σε σκηνοθεσία Χρήστου Σουγάρη. Ξεκινάμε στις 4 Γενάρη στο “Faust”. Δουλεύω παράλληλα και σέρβις. Στον “Σκούφια” στο Παγκράτι. Από ουζερί σε ουζερί, όπως λέω. (γελάει)».