Πανηγύρια: Έχουν κι αυτά τη χάρη τους...

Ο μήνας Αύγουστος είναι σίγουρα ο μήνας των πανηγυριών. Παρ΄όλο που εξ ιδιοσυγκρασίας δεν είμαι φανατικός οπαδός των, τα πολλαπλά τουριστικά σεμινάρια μου σε στεριά και νησιά με έφεραν συμμετέχοντα σε πάρα πολλά από αυτά.

Δεν θα ξεχάσω ιδιαίτερα ένα στην όμορφη Αστυπάλαια. Θα ήταν νομίζω Ιούλιος και όλο το νησί είχε μαζευτεί στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία κάπου στο πουθενά. Μία επώνυμη φαν του νησιού, η Ελένη Τσαλιγοπούλου ήταν η μεγάλη ατραξιόν και το κέφι ξεχείλιζε μέχρι το πρωί. Η θέα πάνω από το κατακόρυφο βράχο που έσκαζε στη σκοτεινή θάλασσα σου έκοβε την ανάσα...

Μια διαφορετική άποψη έχει ο Παύλος Νιρβάνας στο χρονογράφημα που ακολουθεί. Τι να κάνουμε όμως η νοσταλγία για τα παλιά δεν είναι πάντα στρωμένη με ροδοπέταλα! Ίσως μάλιστα κάποια ψήγματα απ΄ότι θα διαβάσετε να συμβαίνουν και σήμερα...

«Πολλές φορές, στα Ελληνικά πανηγύρια, μου γεννήθηκε η απορία. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που σκοτώνονται για να φθάσουν, στριμωγμένοι σα σαρδέλλες στον τόπο του πανηγυριού, που ιδροκοπούν, σκονίζονται, τσαλαπατούνται για να κουνηθούν μέσα στην πήχτρα του πλήθους, που αγωνίζονται να βρουν μια σπασμένη καρέκλα να καθήσουν, που τους βγαίνει η πίστη τους ανάποδα για να βρουν λίγο φαί –και τι φαί- να φάνε και λίγο νερό να πιούνε, που ξεκουφαίνονται από της φωνές πουλητάδων, λοταρτζήδων, γκαρσονιών και άλλους φρικτούς ήχους, που έχουν αξιώσεις μουσικής και τέλος γυρίζουν τη νύχτα, στα σπίτια τους σακατεμένοι από την κούρασι, σκονισμένοι, ξεσχισμένοι, τσαλακωμένοι σαν κουρέλια, όλοι αυτοί οι άνθρωποι πιστεύουν, λοιπόν, σοβαρώς ότι διεσκέδασαν;

Θα ήτο απίστευτον αν δεν τους έβλεπε κανείς να ξαναγυρίζουν στο άλλο πανηγύρι και να εξακολουθούν να τρελλαίνωνται για πανηγύρια. Επομένως διασκεδάζουν οι άνθρωποι. Αλλά πως εξηγείται λοιπόν αυτό το μυστήριον; Αυτό ακριβώς επροσπάθησα να εξακριβώσω.

-Πως περάσατε στο πανηγύρι; Ερώτησα κάποιον πανηγυριώτην, μολονότι εγνώριζα πολύ καλά πως επέρασε.
-Ωραία, έξοχα! Ήτο η απάντησίς του.
-Δεν υποφέρατε στα μπούσια;
-Υποφέραμε λέει; Τραβήξαμε τέρμενα. Έχει όμως κι΄αυτό τη χάρι του.
-Βρήκατε πουθενά να καθήσετε;

-Είδαμε και πάθαμε ως που να πετύχουμε τρεις καρέκλες. Έχει όμως κι΄αυτό τη χάρι του.
-Από φαί;
-Μην τα ρωτάς. Ένα κομμάτι μισοψημένη γίδα –και είνε θαύμα πως το οικονομήσαμε κι΄αυτό –το πληρώσαμε για φαιζάνι. Τι τα θέλεις όμως; Έχει κι΄αυτό τη χάρι του.
-Από κρασί;
-Το ξείδι που ποτίσανε το Χριστό απάνω στο σταυρό, ασφαλώς θα ήταν πιο γλυκόπιοτο. Μόνο η χολή του έλειπε. Δεν μπορείς όμως να πης. Σε κάτι τέτοιες στιγμές. Έχει κι΄αυτό τη χάρι του.
-Οπωσδήποτε από νεράκι θα καλοπεράσατε.
-Νεράκι; Που να βρεθή το νεράκι; Ο πλούσιος στην Κόλασι, που ζητούσε απ΄τον Λάζαρο να βρέξη το δαχτυλάκι του, δροσίσθηκε περισσότερο από μας. Κοντέψαμε να λυσσάξουμε απ΄την δίψα.
-Και το λες αυτό διασκέδασι χριστιανέ μου;
-Τι να σου πω, φίλε μου; Κάτι τέτοια, σ΄αυτές τιε περιστάσεις, έχουν και τη χάρι τους.

Ιδού λοιπόν το μυστήριον. Ελύθη. Όλα τα βάσανα του Ελληνικού πανηγυριού, που μπορούν να φονεύσουν, εντός ολίγων ωρών, κάθε άνθρωπον, μη ποικισμένον με την ηρωικήν κράσιν του Έλληνος, έχουν τη ¨χάρι¨ τους. Απλούστατα, δηλαδή, οι Έλληνες πανηγυριώτες ηδονίζονται βασανιζόμενοι...».

(ΕΣΤΙΑ, 1939, Παύλος Νιρβάνας)
Θωμάς Σιταράς, Συγγραφέας-Αθηναιογράφος, FB: Σιταράς Θωμάς
Από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ κυκλοφορούν τα βιβλία του ¨Ξεφυλλίζοντας παλιές εφημερίδες –Τα καλύτερα της Παλιάς Αθήνας¨ και ¨Καλό Βόλι –Οι κάλπες και τα τερτίπια μιας άλλης εποχής 1864-1940.