Σαπούνι και θνησιμότητα

Οι πάμπολλες επιδημίες, που ταλάνιζαν τους προγόνους μας, έδιναν ευήκοον ους στις πάσης φύσεως μελέτες και νουθεσίες των ειδικών, ιδιαίτερα βέβαια αν ερχόντουσαν από το εξωτερικό. Δεν πρέπει επομένως να μας ξενίζει η εντύπωση που προκάλεσε στο Αθηναϊκό κοινό η μελέτη Άγγλου επιστήμονα για τη σχέση του σαπουνιού με την θνησιμότητα, μελέτη που αναμετάδωσε αμέσως ο Αθηναϊκός Τύπος. Η κριτική ματιά του δημοσιογράφου Η. Μπακόπουλου της εφημερίδας Πατρίς (1936) είναι αξιοθαύμαστη.

«Εις Αθηναϊκήν εφημερίδα εδιάβασα με αρκετόν ενδιαφέρον την γνώμην Άγγλου επιστήμονα, ο οποίος ισχυρίζεται ότι οι χώρες που χρησιμοποιούν σαπούνι, έχουν και την καλλίτερη υγιεινή κατάσταση, διότι το τελευταίο παίζει αποφασιστικό ρόλο στη θνησιμότητα ενός έθνους.

Το ζήτημα είναι πραγματικά πολύ ενδιαφέρον, γιατί αν πράγματι αποδειχθή ότι συμβαίνη κάτι τέτοιο, τότε θα μπορέσωμε να... λύσωμε όλα τα υγιεινά προβλήματά μας ευκολώτατα! Αντί να ζητούμε ιατρεία, αποξηραντικά έργα κλπ. Μπορούμε απλούστατα να... μοιράσωμε δωρεάν σαπούνι σ΄όλους τους Ρωμηούς κι΄έτσι να μειώσωμε την θνησιμότητά μας!

Εις την εν λόγω εφημερίδα παρατάσσουν και ωρισμένους πίνακας κρατών, δαπάνης σαπουνιού και... θνησιμότητος, δι΄ων ο Άγγλος στατιστικός πιστεύει ότι εύρε την λύσιν του προβλήματος, πως θα κάμωμε μικρόν τον αριθμόν των θανάτων!



Ας δούμε όμως και κατά πόσον είναι βάσιμα αυτά που μας λέει:
Πρώτα-πρώτα κανείς από μας δεν μπορεί ν΄αρνηθή ότι η χρήσις του σαπουνιού είναι πολύ καλή, διότι προ του φαγητού θα απομακρύνη από τα χέρια μας κάθε μικρόβιο που, άλλως, θα μπορούσε ωραιότατα να εισέλθη στο σώμα μας και να το μολύνη!
Επίσης με το σαπούνι απομακρύνομε από το σώμα μας κάθε ακαθαρσίαν, πράγμα που είναι πολύ υγιεινό, επίσης το σαπούνι, επειδή σχηματίζει με τις λιπαρές ύλες γαλάκτωμα, καθαρίζει τα διάφορα ενδύματά μας κλπ. Πράγμα επίσης υγιεινό.

Αλλά από το σημείο αυτό μέχρι εκείνου που φθάνει ο εν λόγω Άγγλος στατιστικός, ισχυριζόμενος ότι αν ξοδεύης πολύ σαπούνι θα παρατηρήσεις και πιο μικρή θνησιμότητα υπάρχει μεγάλη διαφορά.

Και τα πράγματα διαψεύδουν!
Και πρώτα-πρώτα παραλαμβάνω απ΄αυτό το ίδιο το σημείωμα την ετησία κατανάλωση σαπουνιού για πέντε κράτη. Φυσικά όταν λέμε «κατανάλωση σαπουνιού» προϋποτίθεται ότι πρόκειται και για σαπούνι πολυτελείας και για σαπούνι πλυσίματος, διότι και τα δύο αυτά σώματα τείνουν προς τον ίδιο σκοπό.
Ιδού ο σχετικός πίνακας:
Χώραι Ετησία κατανάλωση ανά κάτοικον
1 Δανία 10222 γραμ.
2 Αγγλία 8659
3 Γαλλία 8518
4 Γερμανία 7450
5 Ιταλία 5008
Ώστε λοιπόν, σύμφωνα με όσα λέγει, πρέπει και η θνησιμότης να έχη την ίδια σειρά, δηλαδή να είναι μικρότερη στη Δανία και εν συνεχεία να φθάνη το μέγιστο στην Ιταλία.
Συμβαίνει όμως αυτό;

Απεναντίας-και κατά σατανική σύμπτωση- συμβαίνει το αντίθετο ακριβώς, διότι ιδού ο σχετικός πίναξ:
Χώραι Θάνατοι επί 1000 κατοίκων
1 Γερμανία 10,9
2 Δανία 11,3
3 Αγγλία 12
4 Ιταλία 13,5
5 Γαλλία 16,5



Αν θελήσωμε τώρα να λάβωμε υπ΄όψιν μας και την Ελλάδα, ούτε αυτή έρχεται εις ενίσχυσιν των παρατηρήσεων του Άγγλου. Ο κάθε ένας Έλλην, κατά μέσον όρον, χρησιμοποιεί γενικώς 3918 γραμ. σαπουνιού ετησίως. Επί τη βάσει εξ άλλου των επισήμων στατιστικών παρατηρήσεων δοαπιστώνομε ότι η θνησιμότης εδώ ανέρχεται εις 16,8 επί χιλίων κατοίκων.

Έχομε λοιπόν τον εξής πίνακα:
Χώραι Ετήσια κατανάλωση σαπουνιού Θάνατοι επί 1000 κατοίκων
Γαλλία 8518 γρ. 16.5
Ελλάς 3918 γρ. 16.8

Βλέπομε, λοιπόν, ότι καίτοι στη Γαλλία χρησιμοποιούν, κατ΄ αναλογίαν, υπερδιπλάσιο σαπούνι από μας, εν τούτοις η θνησιμότης εκεί και εδώ είναι περίπου η αυτή, πράγμα που δεν έπρεπε να συμβαίνη αν ήταν σωστή η γνώμη εκείνη, η οποία συμφώνως προς τα παρά πάνω... χρεωκοπεί!!
Το σαπούνι είναι βεβαίως χρήσιμο και πρέπει να το μεταχειριζόμεθα διότι ωφελεί, όπως είπα, πολύ. Αλλά όχι, προς Θεού, τέτοιες υπερβολές και με τόση σοβαροφάνεια!».

Θωμάς Σιταράς, Αθηναιογράφος-Συγγραφέας, FB: Σιταράς Θωμάς