Oι Βρυξέλλες βλέπουν εκλογές μέσα στο ’18

Μπορεί η κυβέρνηση να ελπίζει ακόμα σε μια ευχάριστη έκπληξη στη συνεδρίαση του Eurogroup της ερχόμενης Πέμπτης, αλλά τέτοια έκπληξη δεν θα υπάρξει. Οι αποφάσεις μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών, αλλά και των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης έχουν ήδη ληφθεί και η Ελλάδα θα πρέπει να περιμένει τις γερμανικές εκλογές και τη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου για να ξαναθέσει ζήτημα διευθέτησης του ελληνικού χρέους.


«Αν η ελληνική κυβέρνηση ήθελε να πάρει κάτι νωρίτερα, θα έπρεπε να μην καθυστερεί τις δικές της ενέργειες μέχρι να φτάσουμε παραμονές των γερμανικών εκλογών», τονίζουν στο «ΘΕΜΑ» κορυφαίες πηγές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που τον τελευταίο καιρό προσπαθούν να λειτουργήσουν σαν αμορτισέρ και να απορροφήσουν τους κραδασμούς που δημιουργούνται από τις διενέξεις στελεχών της ελληνικής κυβέρνησης, πότε με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και πότε με τον Μάριο Ντράγκι.

Το μόνο στο οποίο μπορεί να ελπίζει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι να υπάρξει μια διατύπωση που θα υπόσχεται αόριστα μια διευθέτηση του χρέους στο μέλλον. «Μια τροχιοδεικτική βολή», όπως την αποκαλούν χαρακτηριστικά στις Βρυξέλλες, που θα διαγράφει μια πορεία από τον Δεκέμβριο του 2017 ως τον Δεκέμβριο του 2027, με ρυθμίσεις που θα αναβάλουν την εξυπηρέτηση του χρέους για ένα διάστημα 10-15 ετών, αλλά με την προϋπόθεση ότι η χώρα θα επιτυγχάνει πρωτογενή πλεονάσματα ως το 2060! «Πριν τον Δεκέμβριο δεν μπορεί να γίνει τίποτα διότι δεν θα υπάρχει ηγεσία στην Ευρώπη», επισημαίνουν στις Βρυξέλλες. 

Διότι η Ευρώπη θα καθοδηγηθεί στο μέλλον από τον νέο πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας Εμανουέλ Μακρόν και τη νέα πολιτική ηγεσία της Γερμανίας που θα προκύψει από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Κι επειδή στη Σύνοδο του Οκτωβρίου δεν θα έχει σχηματιστεί ακόμα η νέα κυβέρνηση, όλες οι κρίσιμες αποφάσεις παραπέμπονται στον Δεκέμβριο. Ακόμη και τότε, όμως, το ζήτημα του ελληνικού χρέους δεν θα κυριαρχεί στην ατζέντα των Ευρωπαίων ηγετών. Η αλλαγή του πολιτικού σκηνικού στη Βρετανία μετατοπίζει αναγκαστικά το ενδιαφέρον της Ευρώπης στη Γηραιά Αλβιόνα, ενώ εκκρεμεί ακόμα μια σοβαρή συζήτηση που θα πρέπει κάποια στιγμή να γίνει στις Βρυξέλλες για τη στάση που θα ακολουθήσει η Ευρώπη απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ. Ακόμη και τον Δεκέμβριο, λοιπόν, το ζήτημα του ελληνικού χρέους θα συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής αφού προηγουμένως θα έχουν συζητηθεί τα κορυφαία ζητήματα που απασχολούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους ηγέτες της, τα οποία είναι: 

■ Οι σχέσεις Ευρώπης - ΗΠΑ μετά τα νέα δεδομένα που προκαλεί η προεδρία Τραμπ.

■ Οι προσπάθειες να υπάρξει ένα Brexit όσο το δυνατόν πιο βελούδινο, αν δεν ξανανοίξει η συζήτηση για ένα νέο δημοψήφισμα στη Βρετανία.

■ Η σύνταξη ενός νέου κοινοτικού προϋπολογισμού για τα έτη 2021-2027, για πρώτη φορά χωρίς τη συμμετοχή της Βρετανίας που συμμετείχε με 60 δισ. ευρώ.

Δόλωμα για το νέο πρόγραμμα

Σύμφωνα λοιπόν με όλες τις ενδείξεις, η ελληνική κυβέρνηση θα πάρει στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου μια συμφωνία που θα περιλαμβάνει την εκταμίευση της επόμενης δόσης και μια αόριστη υπόσχεση ότι θα ξεκινήσει μια συζήτηση για το ελληνικό χρέος, αφού όμως προηγουμένως ολοκληρώσει την εφαρμογή του συνόλου των προαπαιτούμενων που περιλαμβάνει το τρέχον πρόγραμμα, αλλά την αξιολόγηση του φθινοπώρου που περιλαμβάνει αλλαγές στα Εργασιακά, και την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ.

«Η ελληνική κυβέρνηση επιδίωξε μια λύση για το χρέος για να τη χρησιμοποιήσει ως πολιτικό αντιστάθμισμα στο εσωτερικό της χώρας. Στην πραγματικότητα, όμως, το ζήτημα του χρέους θα χρησιμοποιηθεί σαν δόλωμα από τους θεσμούς για να ξεκινήσουν οι διαβουλεύσεις για το επόμενο πρόγραμμα, μετά τον Αύγουστο του 2018», επισημαίνουν ανώτατες κοινοτικές πηγές, προβλέποντας μάλιστα πιθανές πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα μέχρι τότε.

Πρέπει να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα που υπέγραψε η κυβέρνηση Τσίπρα και ψηφίστηκε με ευρεία πλειοψηφία από τη Βουλή στις 15 Αυγούστου 2015 λήγει τον Αύγουστο του 2018. Μέχρι τότε, η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει αν θα υπογράψει νέο πρόγραμμα, διασφαλίζοντας χαμηλότοκο δανεισμό για τα επόμενα χρόνια, ή αν θα επιχειρήσει να βγει μόνη της στις αγορές δανειζόμενη με ένα σαφώς υψηλότερο επιτόκιο. «Η Ελλάδα σήμερα εξυπηρετεί το χρέος της καλύτερα από την Πορτογαλία που βγήκε από το πρόγραμμα», τονίζουν οι ίδιες πηγές. Κι αυτό γιατί η Πορτογαλία δανείζεται σήμερα με ένα επιτόκιο κοντά στο 5%, ενώ η Ελλάδα έχει διασφαλίσει σταθερή χρηματοδότηση με επιτόκιο 1%.

Σύμφωνα, εξάλλου, με έγκυρες πληροφορίες, στο Εurogroup της Πέμπτης θα τονιστεί από τους υπουργούς Οικονομικών ότι όλες οι πλευρές θα πρέπει να καταβάλουν φιλότιμες και ειλικρινείς προσπάθειες για να εκτονωθεί η ένταση μεταξύ των θεσμών και της ελληνικής κυβέρνησης. Στις Βρυξέλλες τονίζουν ότι θα πρέπει επιτέλους να υπάρξει «κοινή αντίληψη μεταξύ των δανειστών» δίνοντας δίκιο στην Ελλάδα που διαμαρτύρεται για τις αντικρουόμενες απόψεις που εκφράζουν υπουργοί Οικονομικών, όπως ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και τα στελέχη του ΔΝΤ για το ελληνικό χρέος και το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων. Από την άλλη πλευρά, οι Βρυξέλλες τάσσονται στο πλευρό του Σόιμπλε υπενθυμίζοντας ότι οι δανειστές της Ελλάδας δεν είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά οι κυβερνήσεις των χωρών-μελών της Ευρωζώνης οι οποίες στη συνέχεια απολογούνται στα κοινοβούλιά τους για τις αποφάσεις τους. 

Βλέπουν εκλογές το 2018

Οι αναλύσεις των εμπειρογνωμόνων και των ειδικών αναλυτών που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες, αλλά και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη Φρανκφούρτη, καταλήγουν τον τελευταίο καιρό σε ένα κοινό συμπέρασμα: στην Ελλάδα μάλλον θα έχουμε εκλογές το πρώτο εξάμηνο του 2018!

«Η κυβέρνηση θα πρέπει να αποφασίσει αν θα υπογράψει νέο πρόγραμμα το αργότερο ως τον Αύγουστο του 2018 ή αν θα ρισκάρει να βγει στις αγορές», τονίζουν στις αναλύσεις τους. «Παρά τη βελτίωση των οικονομικών μεγεθών, η Ελλάδα θα είναι δύσκολο να βγει αυτόνομα στις αγορές μέσα σε έναν χρόνο», προσθέτουν. «Αυτή η απόφαση θα είναι πολύ δύσκολη, καθώς το νέο πρόγραμμα θα περιλαμβάνει βαριά διαρθρωτικά μέτρα και βαθιές μεταρρυθμίσεις. Το πρόγραμμα θα είναι τόσο βαρύ και τόσο κοστοβόρο που μόνο μια οικουμενική κυβέρνηση ή μια κυβέρνηση με νωπή λαϊκή ετυμηγορία θα μπορέσει να το σηκώσει», αναφέρουν οι ίδιες πηγές.

Και επειδή η ελληνική κυβέρνηση έχει την τάση να εξαντλεί όλα τα χρονικά περιθώρια, οι διαπραγματεύσεις για ένα πιθανό νέο πρόγραμμα θα ξεκινήσουν νωρίς -πιθανότατα από τον Ιανουάριο- ή από τον Μάρτιο του 2018, όπου έχει τοποθετηθεί και ο δημοσιονομικός κόφτης. 
Σύμφωνα λοιπόν με τις αναλύσεις των Βρυξελλών και της Φρανκφούρτης, η Ελλάδα πιθανότατα θα εισέλθει από την άνοιξη του 2018 σε μια άτυπη προεκλογική περίοδο και θα οδηγηθεί σε εκλογές ως το καλοκαίρι, με κορυφαίο δίλημμα το αν θα πρέπει να δεχθεί νέο πρόγραμμα ή όχι. 

«Θα τα ξαναπούμε το φθινόπωρο»

Οι κοινοτικοί αξιωματούχοι δεν κρύβουν, επίσης, τη δυσφορία τους για τις πρόσφατες δηλώσεις του πρωθυπουργού και των κυβερνητικών στελεχών με τις οποίες βιάστηκαν να πανηγυρίσουν για μια πιθανή συμφωνία.

«Η κυβέρνηση έκανε λάθος που θεώρησε δεδομένη τη συμφωνία. Κι έκανε δεύτερο λάθος που την κατήγγειλε όταν διαπίστωσε ότι δεν θα την πάρει», τόνιζε την περασμένη εβδομάδα κορυφαίος αξιωματούχος της Κομισιόν σε συνάντηση που είχε με Ελληνες δημοσιογράφους.
Στις Βρυξέλλες χαρακτηρίζουν γραφικές τις δηλώσεις του πρωθυπουργού περί γραβάτας, ενώ στις διαμαρτυρίες κυβερνητικών στελεχών για την παράταση της εποπτείας της ελληνικής οικονομίας οι κοινοτικοί αξιωματούχοι απαντούν: «Κοιτάξτε στην Ελλάδα να συνηθίσετε την εποπτεία της οικονομίας διότι θα είναι μόνιμη. Γιατί δεν είναι μόνιμη μόνο για την Ελλάδα, αλλά για όλες τις οικονομίες που συμμετέχουν στην Ευρωζώνη. Η εποπτεία είναι πλέον συνώνυμη με τη συμμετοχή στην Ευρωζώνη».
 
Το ίδιο αυστηρή γλώσσα χρησιμοποιούν και για το αίτημα της Ελλάδας να ενταχθεί στο πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. «Αυτή είναι μια απόφαση που θα την πάρει μόνος του ο Μάριο Ντράγκι. Και θα την πάρει αφότου υπάρξει κοινή αντίληψη με το ΔΝΤ για τη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά και αφότου έχει τη σύμφωνη γνώμη των ισχυρών χωρών που εκπροσωπούνται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Συνεπώς μην περιμένετε κάτι άμεσα», επισημαίνουν. 

«Συμπερασματικά, λοιπόν, η Ελλάδα για να διασφαλίσει κάτι παραπάνω θα πρέπει να εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα, να βελτιώσει κι άλλο τους οικονομικούς δείκτες και να αξιοποιήσει τους 27 εκατομμύρια τουρίστες που αναμένονται στη χώρα σας το καλοκαίρι. Μετά το καλοκαίρι και μετά τις γερμανικές εκλογές θα τα ξαναπούμε», καταλήγουν.