Κεντροαριστερά quo vadis: Όχι σε... δίδυμο, ναι σε «τρίδυμο»

Μπορεί να ακούγεται παράξενο και οξύμωρο, αλλά η Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΔΗ.ΣΥ.) παίζει τα ρέστα της στις δημοσκοπήσεις. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι συνδέει την πολιτική της ανάκαμψη με τη δημοσκοπική της άνθηση. Μέχρι πρότινος η Φώφη Γεννηματά και οι συνεργάτες της δεν ήθελαν ούτε να ακούνε για δημοσκοπήσεις. Θεωρούσαν πως οι δημοσκόποι τούς αδικούσαν, καθώς τα ποσοστά που τους έδιναν ήταν ανάμεσα στο 4% και το 5%, κάτω και από το 6,29% που είχαν πάρει στις τελευταίες εκλογές. 

Αίφνης όμως τα πράγματα άλλαξαν. Η συμφωνία με τον Γιώργο Παπανδρέου και η ένταξη του ΚΙΔΗΣΟ στη ΔΗ.ΣΥ., μαζί βεβαίως με τη ραγδαία υποχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ, άλλαξαν τα δεδομένα στην Κεντροαριστερά, δημιούργησαν θετικό κλίμα και προσέδωσαν δυναμική στην προσπάθεια ανασυγκρότησής της. Κάτι που αποτυπώνεται πλέον και στις δημοσκοπήσεις. Στην αρχή το κέρδος ήταν μία μονάδα. Στη συνέχεια, από εκεί που η ΔΗ.ΣΥ. ήταν πέμπτο κόμμα πλασαρίστηκε στην ίδια θέση με Χρυσή Αυγή και ΚΚΕ και με παρεμφερή ποσοστά. Και τώρα, σύμφωνα με την έρευνα της Rass, πέρασε καθαρά και για πρώτη φορά στην τρίτη θέση. Καλύτερο δώρο δεν θα μπορούσε να κάνει κάποιος στη Φώφη Γεννηματά. Πλέον η επικεφαλής της ΔΗ.ΣΥ. περιμένει πώς και πώς την επόμενη δημοσκόπηση. Ζει με την κρυφή ελπίδα ότι θα επιβεβαιωθεί η τρίτη θέση και το ποσοστό μπορεί να προσεγγίζει διψήφιο νούμερο. Πάντως αυτό που για τη Φώφη, τον Γιώργο, τον Θεοχαρόπουλο και τους άλλους της ΔΗ.ΣΥ. είναι κρυφή ελπίδα, για κορυφαίο παράγοντα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αποτελεί βεβαιότητα αφού, όπως έλεγε προ ημερών σε πολιτικό επιχειρηματικό δείπνο, «τρίτο κόμμα και με ποσοστό που μπορεί να φτάσει ακόμη και το 12% θα είναι το ΠΑΣΟΚ». Εξυπακούεται πως εάν συμβεί κάτι τέτοιο, θα αλλάξουν συνολικά οι όροι του πολιτικού παιχνιδιού, αλλά και της διακυβέρνησης. Ο Τσίπρας θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση και ενδεχομένως θα προσπαθήσει να προσεγγίσει το ΠΑΣΟΚ προτείνοντάς του να μπει στην κυβέρνηση προκειμένου να δημιουργηθεί αντιδεξιό μέτωπο και για να υλοποιηθεί ένα προοδευτικό πρόγραμμα. Κάτι δηλαδή παρεμφερές με αυτό που πρότεινε, προ ημερών, ο Νίκος Φίλης. 

Αισιόδοξος ο Γιώργος Παπανδρέου

Περισσότερο αισιόδοξος και από τη Φώφη Γεννηματά είναι ο Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος πιστεύει πως «η φθορά της κυβέρνησης θα είναι συνεχής και επιταχυνόμενη και αν οι εκλογές γίνουν το 2018, τότε η ΔΗ.ΣΥ. μπορεί να είναι αυτή δεύτερο κόμμα και όχι ο ΣΥΡΙΖΑ». Μάλιστα λέγεται ότι ο πρώην πρωθυπουργός σε μία από τις «συσκέψεις της Τρίτης» με τους επικεφαλής των κομμάτων που συμμετέχουν στη ΔΗ.ΣΥ. υποστήριξε πως θα πρέπει να θέσουν ως εκλογικό στόχο την ανάληψη της διακυβέρνησης και να μην αναλώνονται σε συζητήσεις για το ποιον θα στηρίξουν: τη Ν.Δ. ή τον ΣΥΡΙΖΑ. Στο θέμα αυτό η Φώφη Γεννηματά είναι ξεκάθαρη: «Δεν πρόκειται να συναινέσω σε δύο πράγματα: Πρώτον, να παραμείνει πρωθυπουργός ο Τσίπρας και, δεύτερον, να δώσουμε κοινοβουλευτική στήριξη για να κάνει κυβέρνηση ο Μητσοτάκης», μας λέει. Στην παρατήρησή μας ότι μπορεί να χρεωθεί την ακυβερνησία και την προσφυγή σε νέες εκλογές και μάλιστα με απλή αναλογική είναι επίσης ξεκάθαρη: «Και γιατί θα πρέπει να το χρεωθούμε εμείς; Να συμφωνήσουν η Ν.Δ. με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αν δεν συμφωνήσουν, ας πάμε σε εκλογές και με απλή αναλογική. Εμάς μας συμφέρει, τη χώρα ίσως δεν θα συμφέρει. Δεν μπορεί όμως να είμαστε μονίμως εμείς η υπεύθυνη δύναμη, αυτοί που βάζουν το εθνικό συμφέρον πάνω από το παραταξιακό. Ας το κάνουν και οι άλλοι. Αν συμφωνήσουν, τότε, ναι, θα μπούμε κι εμείς στην κυβέρνηση. Σε τρίδυμο παίζουμε σε δίδυμο όχι». 
Βεβαίως, γνωρίζει ότι σε περίπτωση που γίνουν εκλογές και η Ν.Δ. δεν έχει αυτοδυναμία θα δεχθεί πιέσεις και μάλιστα έντονες για να σχηματιστεί κυβέρνηση Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ. Πιέσεις όχι μόνο από τους θεσμούς ή εγχώρια επιχειρηματικά συμφέροντα, πιέσεις από το ίδιο της το κόμμα και ιδίως την ομάδα του Ευάγγελου Βενιζέλου, αλλά και όσους άλλους κομματικούς αξιωματούχους -και είναι πολλοί- θέλουν να μεταλάβουν ξανά των αχράντων μυστηρίων του γκουβέρνου. Το ερώτημα είναι τι θα κάνει στην περίπτωση που στη Γερμανία ο Σουλτς επικρατήσει της Μέρκελ και υπάρξει κυβέρνηση με βασικό κορμό το SPD. Σε αυτή την -ήκιστα πιθανή- περίπτωση είναι σίγουρο ότι οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες θα ασκήσουν αφόρητες πιέσεις στη Φώφη -το κάνουν ήδη μαζί με τους Γάλλους σοσιαλιστές- να τα βρει με τον Τσίπρα και να μπει στην κυβέρνηση. 

Πιέσεις από το Ποτάμι

Προς το παρόν οι μόνες πιέσεις που δέχεται η Φώφη είναι να διαλύσει τη ΔΗ.ΣΥ. και να πάνε σε ιδρυτικό συνέδριο που θα εκλέξει όργανα και αρχηγό ενός νέου κόμματος της Κεντροαριστεράς. Ευτυχώς γι’ αυτήν, τέτοιου είδους πιέσεις προέρχονται από το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη, η δύναμη του οποίου όμως συνεχώς φθίνει, και από τα πέντε ηγετικά μέλη της «Ωρας Αποφάσεων» (Δατσέρης, Διαμαντοπούλου, Μεϊμάρογλου, Ραγκούσης, Φλωρίδης), των οποίων η απήχηση είναι περιορισμένη. Σημειώνουμε ότι για μεν τον Σταύρο Θεοδωράκη η Φώφη θεωρεί πως «είχε την ευκαιρία του (σ.σ.: να συμπορευθούν) πέρσι το καλοκαίρι και την έχασε», για δε τους πέντε της «Ωρας Αποφάσεων» ότι «καλό είναι καθένας να έχει συναίσθηση του μεγέθους του και της ευθύνης του. Ως άτομα είναι ευπρόσδεκτοι στη ΔΗ.ΣΥ., όχι ως κόμμα». Με τη ΔΗ.ΣΥ. να έχει κερδίσει το στοίχημα του μεγάλου φορέα της Κεντροαριστεράς και τις δημοσκοπήσεις να δίνουν αέρα στα φτερά της, το ερώτημα, το οποίο θέτουν αρκετοί, είναι αν η ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς είναι όντως εφικτή ή απλώς αποτελεί μια «νεκρανάσταση» του ΠΑΣΟΚ σε συνθήκες κρίσης του ΣΥΡΙΖΑ; Σίγουρα αυτή τη στιγμή, όπως παραδέχονται και στη Χαριλάου Τρικούπη, παρατηρείται συσπείρωση παραγόντων (βουλευτών, πολιτευτών, κρατικών αξιωματούχων, αυτοδιοικητικών στελεχών), όχι όμως και συστράτευση πολιτών. 

Οι δημοσκοπήσεις
Η ενδυνάμωση της ΔΗ.ΣΥ. οφείλεται, αφενός, στο ότι μεγαλώνει η αμφισβήτηση της κυβέρνησης και ενισχύεται η πεποίθηση απομάκρυνσής της, στο ότι μερίδα Πασόκων που είχε πάει στον ΣΥΡΙΖΑ επαναπατρίζεται και, αφετέρου, στο ότι ειδικά ο χώρος του «σκληρού» πρώην ΠΑΣΟΚ (παπανδρεϊκοί και αντιδεξιοί) δεν θέλει να δουν αυτοδύναμη τη Ν.Δ. και πρωθυπουργό τον Μητσοτάκη. Βεβαίως, το ευκατάστατο και εκσυγχρονιστικό τμήμα της Κεντροαριστεράς, προκειμένου να φύγει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αναμένεται -όπως άλλωστε ομολογούν αρκετοί, αλλά και καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις- να ψηφίσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Αυτό φαίνεται πως είναι και το στοίχημα του Σταύρου Θεοδωράκη και των πέντε της «Ωρας Αποφάσεων»: Μήπως καταφέρουν να συγκρατήσουν αυτό το κομμάτι των ψηφοφόρων και -αντί να πάει απευθείας στον Μητσοτάκη- να ψηφίσει αυτούς, οι οποίοι θα μπορούσαν, εάν μπουν στη Βουλή, να στηρίξουν μια φιλελεύθερη κυβέρνηση. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν στο Ποτάμι ένα ποσοστό κοντά στο 2%.  Αν η Διαμαντοπούλου και οι άλλοι μπορέσουν να δώσουν μία μονάδα (1%), τότε υπάρχει κοινοβουλευτική συνέχεια για το Ποτάμι, ενώ και ο Μητσοτάκης θα έχει έναν κοινοβουλευτικό σύμμαχο και πιθανώς κυβερνητικό εταίρο εφόσον δεν πάρει αυτοδυναμία. Από τη στιγμή που η ΔΗ.ΣΥ. ξεκαθαρίζει πως δεν πρόκειται να συνεργαστεί με τον Μητσοτάκη, αναμφίβολα το Ποτάμι και οι νέοι του σύμμαχοι έχουν ένα καλό αφήγημα να προσφέρουν στους «πεφωτισμένους» του Κέντρου (Φιλελεύθερους και Μεταρρυθμιστές δηλαδή) για να τους ψηφίσουν ώστε, μεταξύ άλλων, να είναι και κυβερνητικό αντίβαρο στους δεξιούς της Ν.Δ. που θα πιέζουν τον Κυριάκο να εφαρμόσει πολιτικές της λαϊκής Δεξιάς, πιθανώς και φιλοαμερικάνικες ενάντια στη γερμανοκρατούμενη Ευρώπη εάν ο Τραμπ οδηγήσει τα πράγματα σε σύγκρουση με την Ευρωζώνη.  

To στοίχημα

Στη ΔΗ.ΣΥ. πάντως δεν θα έβλεπαν και με άσχημο μάτι εάν, μετά τη Μάρκου, τον Ιλχάν και τον Μπαργιώτα, άφηνε ο Σπύρος Λυκούδης τα προνόμια της αντιπροεδρίας της Βουλής και δήλωνε την πρόθεσή του να συνεργαστούν. Οπως επίσης θα δέχονταν με ευχαρίστηση στους κόλπους της και τον άλλο Σπύρο του Ποταμιού, τον Δανέλλη. Επειδή και τα δύο, προσώρας τουλάχιστον, είναι δύσκολα, στη ΔΗ.ΣΥ. ετοιμάζονται να ξεκινήσουν σιγά-σιγά τις διαδικασίες για σύγκληση συνεδρίου τον Ιούνιο. Συνέδριο θέσων, όμως, και όχι για να διαλυθούν τα κόμματα και οι κινήσεις που τη συναπαρτίζουν, ούτε για να εκλεγεί αρχηγός - εξάλλου είναι η Φώφη επικεφαλής και κανείς δεν αμφισβητεί την πρωτοκαθεδρία της. 
Στο συνέδριο του Ιουνίου θα εκλεγεί ένα συντονιστικό-καθοδηγητικό όργανο στο οποίο θα αποτυπώνονται τόσο η υφιστάμενη κομματική πραγματικότητα όσο και η διάθεση, σε χρόνο μέλλοντα, μετεξέλιξης της ΔΗ.ΣΥ. στον νέο και ενιαίο φορέα της Κεντροαριστεράς. Πριν από το συνέδριο προγραμματίζονται τέσσερις-πέντε θεματικές συνδιασκέψεις, η πρώτη από τις οποίες θα γίνει στην Κρήτη, ενώ θα οργανωθεί και ειδική εκδήλωση για τη νεολαία, όπου η ΔΗ.ΣΥ. έχει «τρύπα». 

Και χωρίς νεολαία ένα κόμμα, όσο κι αν προσπαθήσει, είναι δύσκολο, όπως ομολογεί βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, να πετάξει ψηλά και πάντως στα ποσοστά που ονειρεύονται Φώφη και Γιώργος. Οι δημοσκοπήσεις μπορεί να επιβεβαιώνουν τη διάχυτη κοινωνική αίσθηση περί, συγκρατημένης έστω, ανοδικής τάσης της ΔΗ.ΣΥ., ταυτόχρονα όμως δείχνουν ότι στις ηλικίες μέχρι 30 ετών τα ποσοστά των ψηφοφόρων της είναι σχεδόν μηδενικά. 
Σε ό,τι αφορά τη στάση του Κώστα Σημίτη, δεν σημαίνει ότι ο πρώην πρωθυπουργός επικροτεί τις επιλογές της Φώφης. Ούτε τις πράξεις της Διαμαντοπούλου και αυτών που τάχθηκαν μαζί της εγκρίνει, παρά τα όσα λέγονται. Ο «πατριάρχης» του εκσυγχρονισμού μπορεί να πηγαίνει στις εκδηλώσεις που τον καλούν, όμως, όπως μας λέει στενός του φίλος, «το κάνει από υποχρέωση και όχι επειδή συμφωνεί με όσα γίνονται». 

Τέλος, υπάρχει κι άλλος ένας παράγοντας που μπορεί να μην επιτρέψει, τελικά, στη ΔΗ.ΣΥ. να πετάξει ψηλά. Και αυτός είναι ο πρωθυπουργός. Αν ο Αλέξης Τσίπρας αποφασίσει να στήσει γρήγορα κάλπες σε σύγκρουση με τους δανειστές («που δεν καταλαβαίνουν τίποτα») και σε κλίμα ακραίας πόλωσης με τον Μητσοτάκη, τη Δεξιά και τη διαπλοκή («που είναι ταυτισμένοι μαζί τους»), τότε στο δίλημμα που θα θέσει, «Ή εμείς ή αυτοί» (με ό,τι περιεχόμενο μπορεί να φανταστεί κάποιος ότι θα δώσει στο «εμείς» και το «αυτοί»), η κοινωνία το πιθανότερο είναι πως θα διχαστεί και θα πάει με τη μία ή την άλλη πλευρά, οδηγώντας σε ασφυξία τον ενδιάμεσο χώρο. Είναι μια περίπτωση που και στη Χαριλάου Τρικούπη και κυρίως στη Σεβαστουπόλεως απεύχονται να συμβεί...