Ηγέτες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης

Η αποτυχία λήψης απόφασης στο Eurogroup για την στοιχειώδη έστω διαχείριση της ελληνικής κρίσης χρέους συνέβαλε στην εκ νέου καταβαράθρωση των ανά τον  κόσμο χρηματαγορών, με τους επενδυτές  να εμφανίζονται περίπου σίγουροι για  την κατάρρευση της Ελλάδας και συνεπακόλουθα της Ευρωζώνης και με τις εκθέσεις κορυφαίων οίκων όπως η Goldman Sachs και η S&P να μιλούν ανοικτά για επέλαση της ύφεσης όχι μόνο στην Ευρωπεριφέρεια αλλά και στην «καρδιά» της ΕΕ.

Οι περισσότερες φωνές αναλυτών και επενδυτών στράφηκαν για άλλη μία φορά κατά των πολιτικών ταγών της Ευρωζώνης που αρχικώς έδειχνα να σιωπούν. Στη συνέχεια όμως επέλεξαν διαφορετικούς τρόπους αντίδρασης. Με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ να υιοθετεί μια στάση «αμυντική», έχοντας όμως απέναντί της κομματικό ακροατήριο, σε εκδήλωση του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος στο Μαγδεμβούργο. Από το βήμα της οποίας τόνισε χαρακτηριστικά πως «η αλληλεγγύη στην Ευρωζώνη κοστίζει λιγότερο στη Γερμανία από μια ενδεχόμενη διάλυση». Με δυο λόγια δηλώνει πως είναι … φτηνότερο για τη Γερμανία να πληρώνει τη διάσωση της Ελλάδας παρά να ρισκάρει μια διάλυση της Ευρωζώνης!

Δεν παρέλειψε όμως να ‘απαιτήσει’ εκ νέου μια μεταρρύθμιση στις κοινοτικές νόρμες, κάνοντας λόγο για την παροχή στην Ευρώπη του δικαιώματος να παρεμβαίνει στα κράτη που δεν τηρούν τους δημοσιονομικούς κανόνες, ακόμα και να ακυρώνει τους προϋπολογισμούς τoυς!

Η δεύτερη σημερινή αντίδραση στην κλιμακούμενη κρίση προήλθε από τον απερχόμενο Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ. Στην τελευταία του ακρόαση ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς αφήνει τα ηνία της ΕΚΤ στον Ιταλό Μάριο Ντράγκι, ο κύριος Τρισέ για μια ακόμη φορά απέδωσε την εκδήλωση της κρίσης του χρέους στην αδυναμία κοινής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης.

Ο κύριος Τρισέ απηύθυνε έκκληση στους πολιτικούς ηγέτες της Ευρώπης να επισπεύσουν τη διαδικασία πολιτικής ενοποίησης της Ένωσης, δηλώνοντας πως αυτό θα γίνει με την σύσταση ενός ενιαίου υπουργείου Οικονομικών και ενός Κοινοβουλίου με αυξημένες αρμοδιότητες. Το ευρωπαϊκό υπερυπουργείο Οικονομικών θα αναλάβει τη δημοσιονομική εποπτεία των κρατών αλλά και τον έλεγχο του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Ο κύριος Τρισέ εξάλλου τόνισε ότι στην παρούσα φάση «τα μόνα όπλα που έχουν στα χέρια τους οι κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης, είναι τα ευρωομόλογα και ο EFSF», πλην όμως ξεκαθάρισε ότι η ΕΚΤ δεν θα πρέπει να συμμετάσχει στις όποιες προσπάθειες ενίσχυσης του κεφαλαίου που διαθέτει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας – με την μορφή δανείων προς αυτό - γιατί, όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, αυτό θα δημιουργούσε σύγχυση ευθυνών. Πρακτικά με την στάση του αυτή ρίχνει εκ νέου το μπαλάκι των ευθυνών στις πολιτικές ηγεσίες της Ευρωζώνης, καλώντας τες να λύσουν αυτές το πρόβλημα της κρίσης χρέους και της χρηματοδότησής της, περιχαρακώνοντας παράλληλα την ΕΚΤ στο κεντρικό ρόλο της, που είναι ο έλεγχος των πληθωριστικών πιέσεων κι όχι η στήριξη κρατών μέσω του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων. Εδώ και μήνες λέει πως αυτό είναι «προσωρινό μέτρο». Τώρα που αποχωρεί το λέει ακόμα πιο εμφατικά …

Την ίδια ώρα οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών (Ecofin) άναβαν το πράσινο φως στη δέσμη μέτρων για τη μελλοντική οικονομική διακυβέρνηση. Πρόκειται για το πακέτο των έξι νομοθετημάτων, το οποίο υπερψήφισε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 28 Σεπτεμβρίου, και που στόχο έχει να ενισχύει την οικονομική διακυβέρνηση στην Ε.Ε. και στην Ευρωζώνη.

Νωρίτερα είχαν αντιδράσει πρώτοι όλων οι Αμερικανοί. Και οι Ρώσοι.

Αρχικώς ο πρόεδρος της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας Μπεν Μπερνάνκε δήλωσε έτοιμος να αναλάβει δράση και να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα, συμβατικά και μη, μέσα που διαθέτει στο οπλοστάσιό του για να βοηθήσει την αμερικανική οικονομία.

Μιλώντας σε επιτροπή του Κογκρέσου, ο επικεφαλής της Fed τόνισε ότι η προώθηση της ανάπτυξης "είναι κοινή ευθύνη όλων των φορέων στη χάραξη οικονομικής πολιτικής σε στενή συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα". Σημείωσε παράλληλα ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη να αναλάβει δράση και στις αγορές εργασίας, τη στεγαστική αγορά, τη φορολόγηση.

Εντύπωση προκάλεσε η επωδός – μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση του κ. Μπερνάνκε: «Η νομισματική πολιτική μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο, αλλά δεν αποτελεί πανάκεια για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η αμερικανική οικονομία». Προφανώς όχι και η ευρωπαϊκή …

Ιδιαίτερη σημασία είχε και η επισήμανση του κυρίου Μπερνάνκε πως οι αναταράξεις στις χρηματοοικονομικές αγορές από την ευρωπαϊκή κρίση επιβαρύνουν την οικονομία, ενώ σημείωσε ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα με το χρέος της αποτελούν σημαντική πηγή ανησυχίας για τις αγορές. Για την ακρίβεια ο Αμερικανός κεντρικός τραπεζίτης φοβάται πως η ελληνική κρίση απειλεί την παγκόσμια οικονομία με ύφεση.

Την ίδια στιγμή από την άλλη άκρη της Ευρώπης έρχεται ένα άρθρο του νυν Ρώσου πρωθυπουργού και αυριανού Προέδρου , στο οποίο προτείνει τη δημιουργία μίας «Ευρω-ασιατικής Eνωσης» με τη συμμετοχή της ΕΕ και των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών.

Γράφει χαρακτηριστικά : «Προτείνω ένα μοντέλο ισχυρής και διεθνικής ένωσης, που θα είναι σε θέση να γίνει ένας από τους πόλους του σύγχρονου κόσμου» !