Γυναίκες και εκπροσώπηση στην πολιτική: Ο δρόμος για μια πιο ουσιαστική Δημοκρατία

Η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στη λήψη αποφάσεων, μέσω της ενεργής ενασχόλησης τους με την πολιτική, συνιστά σύγχρονη κοινωνική απαίτηση. Είναι ζήτημα ισότητας και δικαιοσύνης, καθώς αποτελεί ουσιώδη προϋπόθεση για να λαμβάνονται υπόψη τα δικαιώματα, οι ανάγκες και τα συμφέροντα των γυναικών. Τα κυβερνητικά σχήματα, στα οποία δεν υπάρχει ισότιμη συμμετοχή και των δύο φύλων, δε μπορεί να λογίζονται ως δημοκρατικά ή αντιπροσωπευτικά, με την πλήρη σημασία του όρου, της κοινωνικής πραγματικότητας.

Στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, σε σύνολο 332 δήμων, μόλις 22 γυναίκες εκλέχθηκαν δήμαρχοι και όσον αφορά στις περιφέρειες, καμία γυναίκα δεν εξελέγη περιφερειάρχης. Στις πρόσφατες εθνικές εκλογές εκλέχθηκαν 65 γυναίκες βουλευτές στους 300, μια λιγότερη σε σχέση με το κοινοβούλιο του 2019. Στα περισσότερα μεγάλα, κεντρικά πολιτικά κόμματα της Ε.Ε. ηγούνται άντρες. Οι γυναίκες αποτελούν σταθερά μια μειοψηφία όταν ερχόμαστε στο θέμα της εκπροσώπησης στη δημόσια πολιτική σφαίρα.

Το γεγονός ότι πρόεδρος της Κομισιόν, αλλά και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι γυναίκες, όπως και το ότι υπάρχουν γυναίκες πρόεδροι της Δημοκρατίας (όπως στη χώρα μας) αλλά και πρωθυπουργοί σε μερικά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ασφαλώς και αποτελεί πρόοδο και «κατάκτηση» των τελευταίων ετών, που υποδηλώνει της ευρωπαϊκή βούληση προς την κατεύθυνση της ευρύτερης γυναικείας συμμετοχής στην πολιτική. Μια βούληση, που πρέπει να ενισχυθεί και να λάβει, ως πρακτική, σαφώς μεγαλύτερες διαστάσεις και στην χώρα μας.

Η χαμηλή εκπροσώπηση των γυναικών στην πολιτική είναι δημοκρατικό έλλειμα

Η χαμηλή εκπροσώπηση των γυναικών στην πολιτική συνιστά σοβαρό δημοκρατικό έλλειμμα, το οποίο υπονομεύει τη νομιμότητα του σύγχρονου δημοκρατικού ιδεώδους.

Ο χάρτης του UN Women και του IPU (Διακοινοβουλευτική Ένωση) «Γυναίκες στην πολιτική: 2023», παρουσιάζει νέα δεδομένα για τις γυναίκες σε εκτελεστικές θέσεις και στα εθνικά κοινοβούλια από την 1η Ιανουαρίου 2023. Τα δεδομένα δείχνουν ότι οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται σε όλα τα επίπεδα της λήψης αποφάσεων παγκοσμίως και ότι για την επίτευξη της ισότητας των φύλων στην πολιτική ζωή έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας.

Σύμφωνα με τα στατιστικά ευρήματα, οι γυναίκες υπηρετούν ως αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων μόνο σε 31 χώρες, ενώ αποτελούν το 26,5% των βουλευτών. Σε παγκόσμια κλίμακα, λιγότερο από ένας στους τέσσερις υπουργούς είναι γυναίκα με ποσοστό 22,8%. Παράλληλα, νέα δεδομένα καταδεικνύουν, ότι οι γυναίκες ηγούνται σημαντικών πολιτικών χαρτοφυλακίων κυρίως σε θεματικές όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ισότητα των φύλων και η κοινωνική προστασία, ενώ οι άνδρες κυριαρχούν σε τομείς πολιτικής όπως η άμυνα, η οικονομία και η εξωτερική πολιτική.

Τι χρειάζεται να γίνει για να αλλάξουν τα δεδομένα

Αυτά είναι τα δεδομένα και η πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Έρχεται, όμως η στιγμή, όπου, αντί να παραθέτουμε δυσάρεστα στατιστικά, οφείλουμε να δράσουμε, να κινητοποιηθούμε ώστε να αλλάξουμε την υπάρχουσα κατάσταση. Να αναζητήσουμε τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ενθαρρύνουμε τις γυναίκες να συμμετάσχουν ενεργά στην πολιτική ζωή, στη λήψη πολιτικών και αποφάσεων. Να βρούμε τι είναι αυτό που χρειάζονται, ώστε να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις προκλήσεις, αξιοποιώντας τις δεξιότητες, τις γνώσεις και τις ικανότητες τους.

Αυτό που πραγματικά χρειάζεται, πάνω απ' όλα είναι να αποβάλει η ίδια η γυναίκα το στερεότυπο και τις επιφυλάξεις που τοποθετούν τον άντρα ως κεντρική παρουσία στην πολιτική σκηνή. Ειδικά προγράμματα καθοδήγησης και υποστήριξης από άλλες γυναίκες πιο έμπειρες στον τομέα της πολιτικής, αλλά και προγράμματα υποστήριξης για γυναίκες που βρίσκονται ήδη στην πολιτική, μπορούν να δώσουν την απαραίτητη ώθηση και συνειδητοποίηση ως προς τις πολλαπλές δυνατότητες τους και να τις καθοδηγήσουν, ώστε να γίνουν ηγέτες και όχι απλά λειτουργοί στη δημόσια και πολιτική σφαίρα.

Αντίστοιχα, κάθε πολιτικό κόμμα, κάθε πολιτικός σχηματισμός οφείλει να αντιληφθεί την σημασία της ουσιαστικής συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική σκηνή, καθώς με αυτόν τον τρόπο η ίδια η πολιτική αποκτά μεγαλύτερη ευρύτητα προβληματισμών και απόψεων, ενισχύεται, από τον ιδιαίτερα πρακτικό τρόπο με τον οποίο, συνήθως, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν την καθημερινότητα και προσθέτουν στα κοινά ευαισθησίες και συναισθήματα, που πολλές φορές μπορούν να αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά καταστάσεις και δυσχέρειες.

Είναι καιρός να αφήσουμε πίσω μας, αναχρονιστικά στερεότυπα, που, σε καμία περίπτωση, δεν ταιριάζουν σε σύγχρονα ευρωπαϊκά κράτη. Στόχος μας και ως πολίτες αλλά και ως πολιτικοί, πρέπει να είναι η ενίσχυση των γυναικών, ώστε να προσφέρουν τις πλούσιες δυνατότητες τους, εκπληρώνοντας κάθε προοπτική, στην πολιτική, την οικονομία, τον πολιτισμό και, γενικότερα, στην κοινωνία.

Διαβάστε εδώ τη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει η Σέβη Βολουδάκη στο Marie Claire με αφορμή την ενασχόλησή της με την πολιτική και την πρόσφατη απώλεια του συζύγου της.