Μαθήματα αισιοδοξίας

 Τα παιδιά μας, στην πορεία της ζωής τους καλούνται να αντιμετωπίσουν και άλλες στρεσογόνες καταστάσεις εκτός από την οικονομική κρίση, που και σοβαρότατη είναι και, όπως φαίνεται, θα μας απασχολεί για πολλά ακόμα χρόνια. Θα πρέπει να μάθουν να διαχειρίζονται απλά αλλά και σύνθετα προβλήματα, όπως η προσαρμογή στο καινούριο σχολείο τους, αλλά και η παρενόχληση ή ακόμα και η κακοποίηση, να βιώσουν τραυματικές εμπειρίες όπως η απώλεια κάποιου αγαπημένου προσώπου κ.λπ. Και ενώ η παιδική ηλικία φαντάζει ιδανική περίοδος, τα σημερινά παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με πολύ πόνο και αβεβαιότητα και καλούμαστε εμείς, οι γονείς, να τα διδάξουμε -μέσα από τη δική μας καθημερινότητα- να ανακάμπτουν στις δυσκολίες της ζωής.  Τα καλά νέα είναι ότι τις δεξιότητες της ανάκαμψης μπορεί κάποιος να τις μάθει. Εμπεριέχουν σκέψεις, δράσεις και συμπεριφορές που μαθαίνονται με τον χρόνο. Ακολουθούν μερικές συμβουλές:

Κανόνες επιβίωσης στην κρίση

Εμψυχώστε και ενισχύστε την εικόνα του παιδιού
Βοηθήστε το να θυμηθεί καταστάσεις που χειρίστηκε με επιτυχία στο παρελθόν γιατί οι παλιές δοκιμασμένες συνταγές επίλυσης δυσκολιών το βοηθούν να χειρίζεται τις μελλοντικές προκλήσεις. Θα πρέπει  να βλέπει τη ζωή με χιούμορ, αισιοδοξία,  ακόμα και να γελά με τον εαυτό του, και κυρίως να αντέχει την κριτική και να την αντιμετωπίζει.

Προστρέξτε στους φίλους
Μάθετε το παιδί σας να κάνει φίλους. Οταν είναι φιλικό, θα έχει πολλούς δίπλα του. Στο σχολείο σιγουρευτείτε ότι δεν απομονώνεται. Η επαφή με ανθρώπους παρέχει κοινωνική στήριξη και ενδυναμώνει την ικανότητά μας να ανακάμπτουμε στις δυσκολίες.

Διδάξτε το να κατακτά στόχους
Μάθετέ του να βάζει μικρά στοιχήματα και να τα κατακτά βήμα-βήμα. Το να θέτει έναν -έστω και μικρό- στόχο και να επιβραβευτεί για την επίτευξή του είναι σημαντικό γιατί θα το βοηθήσει να μάθει να δέχεται και να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις και τις δυσκολίες.

Τι σημαίνει να μάθει να βοηθάει τους άλλους
Τα παιδιά που αισθάνονται ευάλωτα μπορούν να εμψυχωθούν βοηθώντας άλλους. Η ενασχόληση με τον εθελοντισμό σε οργανώσεις της ηλικίας τους, η ανταλλαγή ιδεών στο σχολείο για την εύρεση τρόπων που μπορούν να βοηθήσουν κάποιες ευάλωτες ομάδες, καθώς και η διδαχή της αλληλεγγύης τα ενδυναμώνουν και τα ανακουφίζουν στην ιδέα ότι ο πόνος είναι κοινός, αλλά και ότι συγχρόνως υπάρχουν τρόποι να παρέμβουμε.

Αποφύγετε να το εκθέσετε στα νέα των ΜΜΕ
(Για τα μικρά παιδιά): Μην αγνοείτε τις αγωνιώδεις ερωτήσεις τους γιατί βιώνουν ανασφάλεια. Απαντάτε τίμια και ειλικρινά, αλλά διαβεβαιώνετέ τα ότι θα είστε πάντα δίπλα τους και θα τα φροντίζετε. Μειώστε την έκθεσή τους σε τηλεόραση και ραδιόφωνο. Δεν χρειάζεται βέβαια να τα απομονώνετε. Δεν γίνεται. Ολη η οικογένεια υποφέρει και δεν μπορεί αυτό να μην είναι εμφανές. Ωστόσο δεν είναι καλό να ακούνε και να βλέπουν συνέχεια πράγματα που δεν μπορούν να καταλάβουν έτσι κι αλλιώς λόγω ηλικίας.

Βοηθήστε το να κατανοήσει ότι οι αλλαγές είναι μέρος της ζωής
Οι αλλαγές μπορεί να προκαλούν τρόμο στα παιδιά και τους εφήβους. Βοηθήστε το παιδί σας να δει ότι οι αλλαγές είναι μέρος της ζωής και οι νέοι στόχοι μπορούν να αντικαταστήσουν παλιούς που μπορεί να είναι μη εφικτοί και να φαντάζουν απραγματοποίητοι.

Μιλήστε του καθαρά και ειλικρινά
Στα μεγαλύτερα παιδιά μιλήστε για τους φόβους και τις ανησυχίες σας, την οικονομική σας ανασφάλεια, την κατάσταση στη χώρα της ύφεσης και των μνημονίων, έτσι όπως τη βιώνετε, ως εφαλτήριο για να βοηθήσετε τον έφηβό σας να εκφράσει και αυτός με τη σειρά του τους προβληματισμούς του για την κρίση. Δείξτε κατανόηση αν αντιδράσει με θυμό ή νωθρότητα. Διαβεβαιώστε με λόγο και έργο ότι στην κρίση θα σταθείτε όλοι μαζί, ενωμένοι.

Δημιουργήστε κλίμα αισιοδοξίας και προοπτικής για το μέλλον
Μπορεί να μην είναι σε θέση, λόγω της νεαρής ηλικίας τους, να κατανοήσουν ότι στο τέλος  του τούνελ θα υπάρξουν δυνατότητες για μελλοντική πρόοδο και ανέλιξη, αλλά η Ιστορία έχει καταδείξει ότι μετά την καταστροφή, την ταραχή και την αναστάτωση έρχεται πάντα η νηνεμία, η πραότητα και η γαλήνη. Μια αισιόδοξη και θετική ενατένιση στο μέλλον τούς δίνει τη δυνατότητα να βλέπουν τα μικρά, καλά πράγματα της ζωής και να προχωρούν παρά τις δυσκολίες. Είναι σημαντικό να προσβλέπουν και αυτοί και εσείς σε μια «νέα εποχή».

Χαρά Καραμήτσου
(λογοπεδικός, M.R.C.S.L.T.)
Ελευθερίου Βενιζέλου 25 Νέα Σμύρνη
Τηλ. 210 9581200
charakaramitsou@ath.forthnet.gr