Μια ελληνίδα στη …Μιανμάρ

Η μοναδική ελληνίδα γιατρός –μέλος της διεθνούς αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα μας μεταφέρει τις τραγικές εικόνες από το δέλτα του Ιραουάντι που έπληξε ο τυφώνας Ναργκι

Όταν τον περασμένο Σεπτέμβριο η νεαρή γιατρός Ηρώ Ευλαμπίδου έδειξε στους γονείς της που βρίσκεται η Μιανμάρ στον χάρτη, εκείνοι απλώς περιορίστηκαν να ρωτήσουν τι «κακό» έχει συμβεί εκεί. Γνώριζαν ότι η κόρη τους επιθυμούσε πολύ να ξαναβρεθεί με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα σε μια ανθρωπιστική αποστολή, και ήξεραν ότι δύσκολα θα μπορούσαν να την μεταπείσουν να επιλέξει έναν πιο ασφαλή προορισμό.

Το ένα «κακό» ήταν το κίνημα των βουδιστών μοναχών ενάντια στο στρατιωτικό καθεστώς της χώρας. Το άλλο δεν το …γνώριζαν ακόμη. Επήλθε εννέα μήνες αργότερα. Το σαρωτικό πέρασμα του τυφώνα Ναργκί πριν από τρεις εβδομάδες στη νότιο Μιανμάρ επιβεβαίωσε θα έλεγε κανείς την παρουσία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην ούτως ή άλλως ταλαιπωρημένη ασιατική χώρα.

Οι εικόνες που ακολούθησαν την …επέλαση του τυφώνα δύσκολα θα ξεχαστούν ακόμη και από τα πιο έμπειρα και «σκληραγωγημένα» μέλη της αποστολής, πόσω δε μάλλον για την νεαρή γιατρό. Η καταστροφή ήταν βιβλική. Μια ολόκληρη περιοχή, στο δέλτα του ποταμού Ιραουάντι, εξαφανίστηκε από τον χάρτη. Το τίμημα σε ανθρώπινες ζωές πολύ υψηλό -περισσότεροι από 30.000 οι νεκροί και άλλοι τόσοι οι αγνοούμενοι. Διαλυμένα σπίτια, διάσπαρτοι κορμοί δέντρων, δεκάδες χιλιάδες πτώματα σε αποσύνθεση, και τραγικές  συνθήκες διαβίωσης για όσους επέζησαν. Αυτό είναι το σκηνικό μέσα στο οποίο βρέθηκαν κομπάρσοι όλα τα μέλη της αποστολής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, από τις αρχές του Μαϊου, καθώς η χούντα τους απαγόρευε να βοηθήσουν. 

Η αντίστροφη μέτρηση για την επέλαση των επιδημιών έχει αρχίσει. Και η Ηρώ ως μέλος της μοναδικής αποστολής που βρέθηκε στη Μιανμάρ δίνει πλέον μάχη με τον χρόνο για να «νικήσει» τις ασθένειες που απειλούν τους επιζήσαντες.

«Η κατάσταση ήταν δύσκολη από την πρώτη ημέρα που η Ηρώ βρέθηκε στη Μιανμάρ.  Όταν όμως είδαμε στην τηλεόραση ότι χτύπησε ο κυκλώνας ανησυχήσαμε πάρα πολύ,  γιατί δεν  μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε μαζί της αλλά και επειδή  δεν γνωρίζαμε ακριβώς σε ποια περιοχή  βρισκόταν. Η ανακούφιση μας ήταν πολύ μεγάλη όταν καταφέραμε μετά από πολλές προσπάθειες να επικοινωνήσουμε μαζί της » λέει μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» ο κύριος Λάμπης Ευλαμπίδης.

Τους τελευταίους εννέα μήνες η Ηρώ προσέφερε τις ιατρικές υπηρεσίες της σε νοσοκομεία της Ραγκούν. Ουσιαστικά όλη η αποστολή ήταν «εγκλωβισμένη»  ατύπως στα γεωγραφικά όρια της πρωτεύουσας και οι κινήσεις τους παρακολουθούνταν διακριτικά από το καθεστώς.

Ήταν όνειρο ζωής για την  νεαρή γιατρό παθολόγο- επιδημιολόγο να βρεθεί σε μία από τις λεγόμενες «δύσκολες» περιοχές του πλανήτη όπου πόλεμοι, λιμοί, σεισμοί και καταποντισμοί είναι στην ημερήσια διάταξη, προκειμένου να προσφέρει το δικό της λιθαράκι βοήθειας. Η ενσωμάτωσή της στην μη κυβερνητική οργάνωση «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» της έδωσε την «ευκαιρία». Θεωρούσε ότι είχε ζυμωθεί, ότι είχε «συνηθίσει», ότι είχε αναπτύξει «αντισώματα» στον ανθρώπινο πόνο, τις ασθένειες, την εξαθλίωση, τη δυστυχία. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια άλλωστε αυτά αποτελούσαν την καθημερινότητά της. Αυτό που ζει όμως στη Μιανμάρ, από την περασμένη Παρασκευή, που το στρατιωτικό καθεστώς έδωσε το «ελευθέρας» στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα για να πάνε στις πληγείσες περιοχές στο δέλτα του Ιραουάντι, «δεν το χωρά ανθρώπινος νους». Αυτό μόνο είπε στην οικογένειά της όταν κατάφερε να μιλήσει μαζί τους.

Οι γονείς της δύσκολα πια απομακρύνονται από την τηλεόραση όταν τα δελτία ειδήσεων «παίζουν» τέτοια θέματα. Περιοχές εμπόλεμες, περιοχές που μαστίζονται από φυσικές καταστροφές και επιδημίες μονοπωλούν το ενδιαφέρον τους, καθώς «φοβούνται» ότι αυτές θα είναι ο επόμενος προορισμός της κόρης τους. Η ανησυχία δεν τους εγκαταλείπει ποτέ. Ισοσκελίζεται όμως από την περηφάνια που αισθάνονται για ό,τι κάνει η Ηρώ. «Παρόλο που ως γονείς ανησυχούμε πολύ για εκείνη όταν λείπει, παράλληλα νιώθουμε μεγάλη υπερηφάνεια που έχει επιλέξει αυτόν τον τρόπο ζωής, που την βλέπουμε να προσφέρει μέσω της οργάνωσης τόσα πολλά σε ανθρώπους που δεν μπορούν να έχουν ούτε τα στοιχειώδη» λέει ο κ. Λάμπης Ευλαμπίδης.

Το πρώτο ταξίδι της νεαρής γιατρού ήταν στην αφρικανική ήπειρο, στη Ζάμπια. Στη χώρα όπου ο ιός HIV κάνει σαρωτική επέλαση σε νέους και γυναίκες, η Ηρώ εργάστηκε εθελοντικά ως μέλος της διεθνούς αποστολής που είχαν οργανώσει οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα σε διάφορα νοσοκομεία  της περιοχής Καπίρι για έναν ολόκληρο χρόνο. «Νοσοκομεία, τρόπος του λέγειν» όπως έλεγε η ίδια συγκλονισμένη, όταν επέστρεψε στην Ελλάδα. «Παραπήγματα ήταν  μέσα στα οποία στοιβάζονταν παιδιά και γυναίκες για εξετάσεις και παροχή αντιρετροϊκής θεραπείας. Ασκούσα την ιατρική  υπό συνθήκες που ούτε μπορούσα να φανταστώ όταν σπούδαζα κι όταν έκανα ειδικότητα.» Κατάλαβε σύντομα, όπως λέει, ότι δεν μπορεί να κάνει το παν για τους ασθενείς, παρά τον όρκο που είχε δώσει στον Ιπποκράτη. Μπορούσε απλώς να κάνει πολλά. Αυτό όμως της έδινε –και της δίνει- κουράγιο για την επόμενη ημέρα. Και για την επόμενη αποστολή…