Υπουργείο Υγείας: Τα κρίσιμα και πιεστικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η νέα ηγεσία

Βαρύ χαρτοφυλάκιο θα παραλάβει η νέα ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Το νέο δίδυμο της Αριστοτέλους, ο υπουργός κ. Βασίλης Κικίλιας και ο υφυπουργός κ. Βασίλης Κοντοζαμάνης πρέπει να διαχειριστούν, και μάλιστα χωρίς χρονοτριβή, πληθώρα κρίσιμων ζητημάτων: από την καθημερινότητα των πολιτών αλλά και των επαγγελματιών υγείας, δημόσιων και ιδιωτών, μέσα στο σύστημα υγείας μέχρι τη φαρμακευτική πολιτική, και από την αξιοκρατική επιλογή στελεχών στο ΕΣΥ μέχρι τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για την ψηφιακή εποχή της υγείας.

Η ανακούφιση των πολιτών εντός του ΕΣΥ, αλλά μέσα από ένα πιο ευρύ και φιλελεύθερο πρίσμα, το οποίο δεν αποκλείει πχ τις κατά περίπτωση συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, είναι ο βασικός στόχος, όπως έχει περιγραφεί άλλωστε και στο πρόγραμμα της ΝΔ. Προς την κατεύθυνση αυτή θα κινηθεί η νέα ηγεσία του υπουργείου Υγείας παρεμβαίνοντας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και στη «μεταρρύθμιση» που επιχείρησε να κάνει η απερχόμενη ηγεσία με τους Κρητικούς γιατρούς – μια «μεταρρύθμιση» που έμεινε μισή.

Οι ΤΟΜΥ φεύγουν, ο Οικογενειακός Γιατρός έρχεται…

Σύμφωνα με το πρόγραμμα της ΝΔ, οι Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) θα καταργηθούν – σημειωτέον έχουν λειτουργήσει 125 από τις 239 που προβλεπόταν- και θα ενταχθούν στα Κέντρα Υγείας. Η ΠΦΥ μπαίνει δυναμικά στην ατζέντα του υπουργείου Υγείας αλλά μέσω του θεσμού του οικογενειακού γιατρού – ένα πεδίο στο οποίο είχε αποτύχει η προηγούμενη ηγεσία καθώς δεν κατάφερε να πείσει τους Έλληνες γιατρούς να ενταχθούν στο σύστημα υγείας ούτε στις ΤΟΜΥ ούτε ως συμβεβλημένοι ιδιώτες του ΕΟΠΥΥ.

Πλέον στόχος είναι να υπογραφούν συμβάσεις με περίπου 2.000 ιδιώτες οικογενειακούς γιατρούς, δηλαδή παθολόγους, γενικούς γιατρούς και παιδιάτρους. Συμβάσεις εκκρεμούν επίσης και με τους εξειδικευμένους γιατρούς για τους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ – το θέμα των συμβάσεων με τους γιατρούς ειδικοτήτων και η πρόσβαση των ασφαλισμένων σε αυτούς μέσω της ΠΦΥ είναι «παγωμένο» επί μήνες.

Στοχευμένες προσλήψεις στο ΕΣΥ

Το ζήτημα των προσλήψεων είναι ένα «προβληματικό» ζήτημα που θα παραλάβουν σήμερα ο υπουργός και ο υφυπουργός Υγείας. Παρά τους επίμονους ισχυρισμούς σύσσωμης της απερχόμενης ηγεσίας για προσλήψεις και ενίσχυση του ΕΣΥ με προσωπικό – μέχρι και για 19.500 προσλήψεις την προηγούμενη τετραετία έκανε λόγο ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, κ. Παύλος Πολάκης- η πραγματικότητα που περιμένει τον κ. Κικίλια είναι διαφορετική και δύσκολη.

Οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, ιατρικού, νοσηλευτικού και λοιπού, δεν ξεπερνούν τις 6.000 συνολικά, με την πλειοψηφία αυτών να αφορά μάλιστα προκηρύξεις που «έτρεχαν» πριν από το 2015. Χιλιάδες είναι οι ετήσιες συμβάσεις επικουρικού προσωπικού που πληρώνεται μέσω ΕΣΠΑ ή των προϋπολογισμών των νοσοκομείων, καθώς και οι συμβάσεις για ανέργους του ΟΑΕΔ. Η νοσοκομειακή πραγματικότητα είναι σκληρή και για τους εργαζόμενους που ολοένα λιγοστεύουν και για τους πολίτες που χρειάζονται υπηρεσίες υγείας. Σε πρώτο πλάνο οι δύο άνδρες της Αριστοτέλους έχουν την υλοποίηση στοχευμένων προσλήψεων στο νοσηλευτικό κλάδο, συγκεκριμένα θα δρομολογηθούν προσλήψεις 1.500 μόνιμων νοσηλευτών σε νοσοκομεία της Αττικής και 500 σε νοσηλευτικά ιδρύματα της περιφέρειας.

Αντιμέτωποι με τη γκρίνια των παρόχων του ΕΟΠΥΥ

Ο ΕΟΠΥΥ και οι πάροχοι του Οργανισμού με τις έντονες διαμαρτυρίες τους για τα οικονομικά μέτρα που τους στραγγαλίζουν αποτελούν ένα ακόμη δύσκολο κομμάτι του χαρτοφυλακίου της υγείας. Άλλωστε είναι πρόσφατες οι κινητοποιήσεις τους όπως και οι ξεκάθαρες αξιώσεις τους για ελάφρυνση των οικονομικών υποχρεώσεών τους αλλά και για αύξηση του προϋπολογισμού για την υγεία.

Γιατροί, εργαστηριακοί γιατροί, διαγνωστικά κέντρα, Μονάδες αιμοκάθαρσης, φαρμακευτικές εταιρίες, φυσικοθεραπευτές, επαγγελματίες ειδικής αγωγής, οπτικοί, όλοι είναι δυσαρεστημένοι, καθώς θεωρούν πως ο κλειστός προϋπολογισμός ανά κατηγορία δαπάνης που τους αφορά δεν έχει καμία σχέση με τις πραγματικές ανάγκες των ασφαλισμένων και συνεπώς δεν καλύπτει τα έξοδά τους. Ζητούν να μειωθούν οι εκπτώσεις (rebates) και οι υποχρεωτικές επιστροφές (clawback). Βεβαίως η νέα ηγεσία της Αριστοτέλους πιθανόν δεν θα εισπράξει αμέσως αυτή τη δυσαρέσκεια, καθώς η όποια διόρθωση της φαρμακευτικής δαπάνης των 1,945 δισ. ευρώ, θα δρομολογηθεί αναγκαστικά για το 2020.

Αυτό που θα δρομολογηθεί άμεσα όμως θα είναι οι μεταρρυθμίσεις στο πεδίο του φαρμάκου, όπως τα θεραπευτικά πρωτόκολλα στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση, τα εθνικά μητρώα ασθενών, ο έλεγχος της συνταγογράφησης (και μέσω αυτού ο έλεγχος της φαρμακευτικής δαπάνης η οποία επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έχει εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα ύψη) – μεταρρυθμίσεις οι οποίες δεν προχώρησαν.

Τα καινοτόμα φάρμακα και ο ΗΤΑ

Το φάρμακο θα βρεθεί ψηλά στις προτεραιότητες της νέας ηγεσίας εκ των πραγμάτων, για την ακρίβεια εκ των...εκκρεμοτήτων που αφήνει η προηγούμενη. Εδώ και ενάμισι έτος οι Έλληνες ασθενείς δεν έχουν πρόσβαση σε νέα φάρμακα, τα οποία έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά όχι και στην Ελλάδα, με τη σχετική διαδικασία αξιολόγησης και διαπραγμάτευσης στον ΕΟΠΥΥ να έχει κολλήσει στα γρανάζια της ελληνικής πραγματικότητας και της «απάθειας» με την οποία έβλεπε τα περισσότερα θέματα η απερχόμενη ηγεσία.

Η Επιτροπή για την Αξιολόγηση της Φαρμακευτικής καινοτομίας έπειτα από ένα έτος λειτουργίας στη διάρκεια του οποίου υποβλήθηκαν δεκάδες φάρμακα, καινοτόμα και μη, για αξιολόγηση, ενέκρινε άρον άρον πριν από τις εθνικές εκλογές 20 σκευάσματα – μεταξύ αυτών ήταν μόλις 1 καινοτόμο. Η δε θεσμοθέτηση του Οργανισμού Αξιολόγησης της Καινοτομίας στην Υγεία (ΗΤΑ), καθώς η Επιτροπή ήταν μεταβατική, δεν έγινε ποτέ - έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί τον περασμένο μήνα αλλά οι απερχόμενοι επικεφαλής της Αριστοτέλους επικαλέστηκαν τις ευρωεκλογές και τις εθνικές εκλογές για τη μη κατάθεση του σχετικού νομοσχεδίου. Το γιατί θα κατέθεταν το νομοσχέδιο στην εκπνοή της προθεσμίας δεν ήταν θέμα προς συζήτηση...

Το νέο δελτίο τιμών φαρμάκων

Μείζονα εκκρεμότητα αποτελεί και η έκδοση του νέου δελτίου τιμών φαρμάκων, η οποία γίνεται με το νέο σύστημα (προβλέπει ότι τα πρωτότυπα φάρμακα λαμβάνουν τιμή με βάση τον μέσο όρο των 2 χαμηλότερων τιμών στις χώρες της Ευρωζώνης, ενώ μέχρι πρότινος λαμβάνονταν υπόψη ο μέσος όρος των τριών χαμηλότερων τιμών των 26 χωρών της Ευρώπης). Υπενθυμίζεται πως η ανατιμολόγηση εκτυλίχθηκε σε...θρίλερ προεκλογικά καθώς ο κ. Ξανθός ανακοίνωσε πως θα...ανακοινώσει το νέο δελτίο τιμών και μέσα σε λίγες ώρες διαπίστωσε πως υπάρχει τεχνικό πρόβλημα στον ΕΟΦ.

Η πραγματικότητα πίσω από τις παλινωδίες της απερχόμενης ηγεσίας ήταν πως η ανατιμολόγηση έφερνε αυξήσεις σε περίπου 2.000 φάρμακα – και μειώσεις σε άλλα τόσα. Για προφανείς λόγους η εκδοση του δελτίου τιμών μετατέθηκε για αργότερα – σημειωτέον ότι ο ίδιος ο κ. Ξανθός είχε προσδιορίσει ως χρονικό ορίζοντα για την έκδοσή του τον περασμένο Ιούνιο.

Αξιοκρατική στελέχωση φορέων του υπουργείου Υγείας

Η επιλογή των αξιοκρατικών στελεχών για τους φορείς του υπουργείου Υγείας και τα δημόσια νοσοκομεία αποτελεί ένα στοίχημα, αλλά όχι άμεσο, για τους νέους ενοίκους της Αριστοτέλους. Ο ΕΟΠΥΥ βρίσκεται στο προσκήνιο του ενδιαφέροντος, καθώς ο νυν πρόεδρος είναι πενταετούς θητείας και έχει συμπληρώσει μόλις επτά μήνες αυτής. Αποτελεί μια σαφή επιλογή της απερχόμενης ηγεσίας και αναμένεται με ενδιαφέρον η στάση του προέδρου, του κ. Βασίλη Πλαγιανάκου. Το βέβαιον είναι πάντως πως ο αντιπρόεδρος του ΕΟΠΥΥ, κ. Παναγιώτης Γεωργακόπουλος έχει φροντίσει για την επόμενη μέρα, μετά τον ΕΟΠΥΥ. Έχει υπογραφεί πράξη διορισμού του στο Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας (ΣΕΥΥΠ) την οποία δεν έχει αρνηθεί εγγράφως, γεγονός που σημαίνει ότι μόλις «λυθεί» η σχέση του με τον ΕΟΠΥΥ θα βρεθεί αυτοδικαίως στους Επιθεωρητές Υγείας.

Άμεσα όπως φαίνεται θα επιλέξει νέο πρόεδρο για το ΕΚΑΒ καθώς η θητεία του τωρινού λήγει τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Επίσης, αναλόγως και στον ΕΟΔΥ (πρώην ΚΕΕΛΠΝΟ) όπου το ΔΣ με επικεφαλής τον κ. Θεόφιλο Ρόζενμπεργκ εκτελεί προσωρινά τα καθήκοντα ΔΣ λόγω της νομικής αλλαγής του φορέα.

Στο ΕΚΕΠΥ η θητεία του προέδρου κ. Νίκου Παπαευσταθίου λήγει τον Οκτώβριο του 2020, ωστόσο ο συγκεκριμένος διατηρεί και μια άλλη ενδιαφέρουσα ιδιότητα, ήταν και πρόεδρος του ΕΚΑΒ από το 2006 ως το 2010, γεγονός που τον φέρνει στο προσκήνιο λόγω της συνένωσης των δύο φορέων που θα δρομολογήσει η ΝΔ.

Τέλος, σε ό,τι αφορά τις διοικήσεις νοσοκομείων και Υγειονομικών Περιφερειών (ΥΠΕ) οι κ.κ. Κικίλιας και Κοντοζαμάνης θα ακολουθήσουν τις δεσμεύσεις της παράταξής τους σχετικά με την αξιοκρατική επιλογή στελεχών και για το ΕΣΥ όπως και για όλη τη δημόσια διοίκηση. Στο πλαίσιο αυτό δεν αναμένεται να κάνουν άμεσα αλλαγές καθώς θα δρομολογήσουν τη σχετική διαδικασία, με προκηρύξεις θέσεων, αξιολόγηση κλπ., που δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Τότε θα λήγουν και οι θητείες των «εκλεκτών» διοικητών του πρώην αναπληρωτή υπουργού Υγείας, κ. Πολάκη ο οποίος λίγες μέρες πριν από τις εκλογές έσπευσε να υπογράψει για μερικές δεκάδες εξ αυτών παράταση θητείας μέχρι το τέλος του έτους.