Το νησί των θησαυρών στις Κυκλάδες

Το «νησί των θησαυρών» βρισκόταν πάντα στους μύθους και στις ιστορίες για τόπους μακρινούς. Απομονωμένο και δυσπρόσιτο όπως αρμόζει στην κρυψώνα  αμύθητων θησαυρών, κέντριζε πάντοτε τη φαντασία. Κι όμως, η πραγματικότητα έρχεται και πάλι να εντυπωσιάσει με την μοναδικότητά της. Το νησί των θησαυρών υπάρχει στις Κυκλάδες και απέχει μόλις τρεις ώρες από τον Πειραιά. Απομυθοποίηση του θρύλου; Πεζή πραγματικότητα; Κάθε άλλο. Γιατί αυτό το νησί των θησαυρών  ξεπερνά και την πιο αχαλίνωτη φαντασία. Η Μήλος. Γεννημένη από ηφαίστειο οφείλει το μεγαλύτερο μερίδιο της φήμης της στους θησαυρούς που έκρυβε πάντοτε στα σπλάχνα της. Μόνο που σε αυτό το νησί, οι θησαυροί δεν είναι λάφυρα πειρατικά, αλλά στολίδια της φύσης και των ανθρώπων, τα οποία η Μήλος φρόντιζε να τα κρατάει κρυμμένα για να τα προστατεύσει από τη φθορά της καθημερινότητας, αφήνοντας κατά καιρούς μερικά να έρθουν στην επιφάνεια. Από τον οψιδιανό, την τόσο πολύτιμη ηφαιστειακή αυτή πέτρα της προϊστορίας, που έγινε αιτία να αναπτυχθούν τα ναυτικά ταξίδια στο Αιγαίο, μέχρι την διασημότερη «Αφροδίτη» που βρέθηκε ποτέ και η οποία κοσμεί σήμερα το Λούβρο και τα αποθέματα περλίτη και μαγγανίου, τα οποία  χρησιμοποιούνται σήμερα στη βιομηχανία, η Μήλος φροντίζει να παίζει ένα παιχνίδι εντυπωσιασμού ανάμεσα στο έδαφος και το υπέδαφός της. Στο οποίο νικητής δεν μπορεί να υπάρξει.




Μοιάζει λες και η φύση έδωσε επίτηδες στη Μήλο το σχήμα περιδέραιου, για να καταλάβει ο κάθε επισκέπτης με την πρώτη ματιά τι πρόκειται να συναντήσει. Φτάνοντας με το πλοίο στον Αδάμαντα, το λιμάνι και την μεγαλύτερη πόλη του νησιού, βλέπεις αμέσως την εικόνα που χαρακτηρίζει όλο το νησί. Στην μια πλευρά  η πόλη, που σφύζει από ζωή και εμπορικά καταστήματα.  Στην άλλη πλευρά κυριαρχεί η θάλασσα και τα βραχώδη τοπία. Κάπως έτσι είναι ολόκληρη η Μήλος. Η μία πλευρά του νησιού είναι γεμάτη από υπέροχους οικισμούς και βραχώδεις ολόλευκες παραλίες που κόβουν την ανάσα. Η άλλη πλευρά είναι δυσπρόσιτη. Με δύσκολους χωμάτινους δρόμους, οι οποίοι έχουν φροντίσει να διατηρήσουν μια άγρια και μοναδική ομορφιά. Η πρώτη διαδρομή περιλαμβάνει απαραιτήτως την βορειοανατολική πλευρά.

Πάνω ακριβώς από τον Αδάμαντα, γύρω από το επιβλητικό κάστρο βρίσκεται η πρωτεύουσα της Μήλου, η Πλάκα. Εκεί έχτισαν την «χώρα» τους οι παλιότεροι κάτοικοι για να παραφυλαχθούν από τους πειρατές που λυμαίνονταν τα νερά της Μήλου και της Κιμώλου. Και έκαναν υπέροχη δουλειά. Δρομάκια στο σχήμα του λαβύρινθου, είναι ακριβώς ότι χρειάζεται για να «χαθείς» και να απολαύσεις σπίτια απερίγραπτης ομορφιάς και τοπία ανεπανάληπτα. Λίγα μόλις χιλιόμετρα πιο έξω από την Πλάκα, βρίσκεται το Κλίμα και ο ανεπανάληπτος Φυροπόταμος. Η εικόνα μοιάζει με ντεκόρ κινηματογραφικής ταινίας. Τόσο όμορφή που δυσκολεύεσαι να πιστέψεις πως είναι πραγματική.

Πάνω ακριβώς στο κύμα, διώροφα παράξενα κτίσματα, φαίνονται λες και παίζουν με τη θάλασσα και τον ουρανό παιχνίδια με τα χρώματα. Το λευκό και το γαλάζιο των Κυκλάδων, διακόπτεται από επιτηδευμένους χρωματισμούς. Μπαλκονάκια στο χρώμα της πορφύρας και ξύλινες σκάλες στο χρώμα της ώχρας, τα «Σύρματα», όπως ονομάζονται αυτά τα κτίσματα, δεν ήταν τίποτε περισσότερο από το μέρος όπου έδεναν οι παλιότεροι ψαράδες τις βάρκες τους για να τις προφυλάξουν από το κύμα του χειμώνα. Επόμενη στάση, ένα από τα πιο διάσημα τοπία στον κόσμο. Το Σαρακίνικο. Ο άνεμος και η θάλασσα σκάλισαν στον μαλακό βράχο σχηματισμούς μοναδικούς.. Νομίζεις πως βρίσκεσαι για λίγο μέσα σε έναν πίνακα λευκό, με φόντο το υπέροχο γαλάζιο της κυκλαδίτικης θάλασσας. Όμοιό του δεν συναντάς πουθενά. Εκτός βέβαια, από λίγο βορειότερα. Στον Παπάφραγκα. Η θάλασσα σκάλισε τους δύο άγριους βράχους για να βρει διέξοδο σε μια μικρή μαγευτική παραλία Δεν έχουν βρεθεί οι λέξεις που θα το περιέγραφαν επακριβώς. Ίσως γιατί είναι μοναδικό τοπίο. Επιστροφή στην Πλάκα για φαγητό και ξεκούραση, μέχρι να συνειδητοποιήσει το μυαλό τις εικόνες που μεσολάβησαν. Το επιδόρπιο είναι απαραιτήτων γλυκό κουφέτο. Ντόπιο γαμήλιο γλυκό, φτιαγμένο από κολοκύθα και μέλι. Το ηλιοβασίλεμα σε βρίσκει πάνω στο κάστρο, να κοιτάς μια θάλασσα βιολετιά με την Πλάκα φωτισμένη τόσο ώστε να συμμετέχει στο τοπίο διακριτικά, χωρίς να μονοπωλεί επιτακτικά το βλέμμα.

Όταν βρίσκεσαι στον τόπο που βρέθηκε ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα παγκοσμίως, η Αφροδίτη της Μήλου, τότε είναι εύκολο να καταλάβεις πως τα αρχαιολογικά της αξιοθέατα του νησιού, δεν πρόκειται να είναι κάτι το συνηθισμένο. Αν συνυπολογίζουμε πως η Μήλος κατοικείται από την τρίτη χιλιετία προ Χριστού, τότε η «βουτιά» στο παρελθόν του νησιού είναι απαραίτητη. Το ηφαιστειογενές έδαφος της Μήλου, της χάρισε μερικά από τα σπανιότερα και πιο χρήσιμα πετρώματα. Από την ενδέκατη χιλιετία προ Χριστού, ο οψιδιανός, μια ηφαιστειακή πέτρα που βρίσκεται μόνο στην Μήλο και την Νίσυρο, υπήρξε τόσο απαραίτητη για τον άνθρωπο της προϊστορίας, που τον οδήγησε στην τελειοποίηση των ναυτικών μεθόδων για να την εξορύσσει και να την εμπορεύεται. Μερικά από τα πρώτα ναυτικά ταξίδια στο Αιγαίο και ίσως στη Μεσόγειο να πραγματοποιήθηκαν στη Μήλο για την απόκτηση αυτής της τόσο πολύτιμης πέτρας, την οποία μετέφεραν μέχρι τις ακτές της Μαύρης θάλασσας. Ο προϊστορικός οικισμός της Φυλακωπής στα βορειοανατολικά της Μήλου, χρονολογείται από την Τρίτη χιλιετία προ Χριστού και φαίνεται πως αναπτύχτηκε γύρω από την εκμετάλλευση του οψιδιανού.



Λίγο πιο έξω από το Κλίμα και την Πλάκα, την πρωτεύουσα του νησιού βρίσκεται η Τρυπητή. Οι πινακίδες θα σε οδηγήσουν στις διάσημες Κατακόμβες της Μήλου. Εξερευνήθηκαν το 1844 από τον Λούντβιχ Ρος, ο οποίες τις βρήκε ήδη συλημένες. Οι κατακόμβες αποτελούσαν ένα μεγάλο κοινοτικό νεκροταφείο και έναν χώρο λατρείας των πρώτων χριστιανικών χρόνων. Τρεις μεγάλες υπόγειες στοές, λαξεμένες στον μαλακό ηφαιστειακό βράχο, με συνολικό μήκος τα 185 μέτρα, οι κατακόμβες της Μήλου δεν είναι απλώς ένα μοναδικό αξιοθέατο στην Ελλάδα. Είναι ένα σύντομο ταξίδι στο παρελθόν. Περπατώντας σε έναν τόσο ιερό χώρο, κοιτάς με δέος τους σκαλισμένους τάφους, τα «αρκοσόλια», των πρώτων χριστιανών στον ελλαδικό χώρο. Ο χαμηλός φωτισμός, είναι παρόμοιος με αυτόν που θα είχαν οι κατακόμβες τα χρόνια που χρησιμοποιούνταν καντήλια. Στους τάφους συνήθισαν να σκαλίζουν επιγραφές και χριστιανικά σύμβολα, τα περισσότερα εκ των οποίων τα έχει σβήσει ο χρόνος. Μια μόνο επιγραφή μπορεί να δει ο σημερινός επισκέπτης στη δεύτερη κατακόμβη, στο 6ο αρκοσόλιο δεξιά. Πρόκειται για την επιγραφή των «Πρεσβυτέρων», απ' όπου και το όνομά της.

Μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά βρίσκεται και η αρχαία πόλη της Μήλου. Πλήρης ανασκαφές δεν έχουν γίνει ποτέ και οι αρχαιολογικοί θησαυροί που ενδεχομένως κρύβονται στο έδαφος, μόνο την φαντασία μπορούν να εξάπτουν. Και ο λόγος που την εξάπτουν είναι πως εκεί, στις 8 Απριλίου του 1820 ένας Έλληνας χωρικός, σκάβοντας το χωράφι του εντόπισε ένα από τα διασημότερα αρχαιολογικά ευρήματα του κόσμου. Την «Αφροδίτη της Μήλου». Η «μαρμάρινη καλλονή», έργο της ελληνιστικής εποχής, βρέθηκε σε έξι συνολικά τμήματα. Λέγεται μάλιστα πως το αριστερό της χέρι, θεωρήθηκε από τους αξιωματικούς του γαλλικού Ναυτικού αδιάφορο εύρημα. Έτσι το χέρι της Θεάς, όπου ο καλλιτέχνης είχε σκαλίσει το μήλο που έδωσε στον Πάρη και που έγινε αιτία να ξεσπάσει ο Τρωικός πόλεμος, χάθηκε για πάντα στην θάλασσα της Μήλου κατά την επιβίβαση της Αφροδίτης σε πλοίο του γαλλικού στόλου που θα την μετέφερε στις αίθουσες του Λούβρου.

Το δυτικό τμήμα της Μήλου μοιάζει με ένα τελείως διαφορετικό νησί. Αραιοκατοικημένο και δυσπρόσιτο από την ξηρά, διατηρεί την επιβλητική ομορφιά της απομόνωσης. Πολύ καλός τρόπος για να το γνωρίσεις είναι το ιστιοφόρο. Βίρα τις άγκυρες και σηκώνεις πανιά για τις ομορφότερες παραλίες του Αιγαίου. Οι Τριάδες, ο οποίες είναι πέντε στην πραγματικότητα, είναι ανεπανάληπτες. Λίγο πιο δίπλα το Αμμουδαράκι. Ο Εμιρ Κουστορίτσα και το συνεργείο του επέλεξαν αυτήν την υπέροχη αμμουδιά για φυσικό ντεκόρ στην νέα τους ταινία. Η Συκιά και το Κλέφτικο ολοκληρώνουν την κορυφαία καλοκαιρινή διαδρομή. Είσαι βέβαιος πως η παραλία που πέρασες ήταν η ομορφότερη που είδες. Αυτή η βεβαιότητα κρατάει μόνο μέχρι να δεις την επόμενη. Βράχια σμιλεμένα από τον καιρό, σπηλιές καταφύγιο για την μεσογειακή φώκια, αμμουδιές χρυσές και νερά σε απίθανους χρωματισμούς. Η δύσκολη πρόσβαση με αυτοκίνητο στα δυτικά της Μήλου, είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για μια εναλλακτική πρόσβαση. Την πεζοπορία. Οι τολμηροί που θα περπατήσουν μέχρι αυτές τις παραλίες, θα αποζημιωθούν μένα ανεπανάληπτο τοπίο που εναλλάσσεται με ταχύτατο ρυθμό.

Καμία περιγραφή της Μήλου δεν θα ανταποκρίνεται ποτέ στην αλήθεια. Ένα νησί που οι αντιθέσεις του συμπληρώνουν ένα υπέροχο αποτέλεσμα. Ένα νησί όπου οι αναμνήσεις που σου αφήνει είναι πάντα μοναδικές. Το μόνο βέβαιο είναι πως η υπόσχεση θα είναι αληθινή. Θα ξαναπάω.