Στις 8:20 το πρωί η Κύπρος ξύπνησε όπως κάθε χρόνο τέτοια μέρα από τον ανατριχιαστικό ήχο των σειρήνων. Σκληρή υπενθύμιση του πρωινού της 15ης Ιουλίου 1974 όταν η χούντα του Ιωαννίδη μαζί με τους Κύπριους συνεργάτες της πραγματοποίησε πραξικόπημα ανατροπής του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου… για να επιτύχει την Ένωση της Κύρου με την Ελλάδα, ανοίγοντας στη πραγματικότητα τη πόρτα στη Τουρκία για να πραγματοποιήσει 5 μέρες μετά εισβολή καταλαμβάνοντας το 37% των εδαφών της Κύπρου, το οποίο κατέχει μέχρι σήμερα.
Η ολομέλεια της Κυπριακής Βουλής σε ειδική συνεδρία παρουσία του Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη θα εκδώσει ψήφισμα καταδίκης του πραξικοπήματος και της εισβολής. Χθες παραλήφθηκαν επισήμως από τη Κυπριακή Βουλή τα έγγραφα του «Φακέλου της Κύπρου» που είχε στη κατοχή της η Βουλή των Ελλήνων.
Όπως κάθε χρόνο θα τελεστεί εθνικό μνημόσυνο των πεσόντων κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος και τρισάγιο στους τάφους τους.
«Αλέξανδρος εισήλθε νοσοκομείον»
Το σήμα που εστάλη στις δυνάμεις που έλαβαν μέρος στο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 ανέφερε: «Αλέξανδρος εισήλθε νοσοκομείον». Τα άρματα ξεκίνησαν για το Προεδρικό Μέγαρο στη Λευκωσία με στόχο την εξόντωση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ο οποίος εκείνη την ώρα δεχόταν ελληνόπουλα από την Αίγυπτο. Ο Μακάριος μπόρεσε και έφυγε από αφύλακτη πόρτα και κατέφυγε στο Μοναστήρι του Κύκκου και από κει στη Πάφο. Το κρατικό ραδιόφωνο ΡΙΚ, μετέδιδε την ίδια ώρα πως ο Μακάριος είναι νεκρός.
Ωστόσο ο Μακάριος από ερασιτεχνικό σταθμό της Πάφου έστειλε μήνυμα αντίστασης λέγοντας:
«Ελληνικέ Κυπριακέ Λαέ! Γνώριμη είναι η φωνή που ακούεις. Γνωρίζεις, ποιος σου ομιλεί. Είμαι ο Μακάριος. Είμαι εκείνος, τον οποίο συ εξέλεξες δια να είναι ο ηγέτης σου. Δεν είμαι νεκρός. Είμαι ζωντανός. Και είμαι μαζί σου, συναγωνιστής και σημαιοφόρος εις τον κοινόν αγώνα. Το πραξικόπημα της χούντας απέτυχε. Εγώ ήμουν ο στόχος της και εγώ, εφόσον ζω, η Χούντα εις την Κύπρον δεν θα περάση. Η Χούντα απεφάσισε να καταστρέψη την Κύπρο.Να την διχοτομήση.Αλλά δεν θα το κατορθώσει. Πρόβαλε παντοιοτρόπως αντίστασιν εις την Χούντα. Μη φοβηθής. Ενταχθήτε όλοι εις τα νομίμους δυνάμεις του κράτους. Η Χούντα δεν πρέπει να περάση και δεν θα περάση. Νυν υπέρ πάντων ο αγών.»
Στη συνέχεια ο Μακάριος έφυγε από τη Κύπρο μέσω των αγγλικών Βάσεων και πήγε στο Λονδίνο. Την «προεδρία» του πραξικοπήματος ανέλαβε ο Νίκος Σαμψών, ο οποίος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει με την τουρκική εισβολή στις 20 Ιουλίου. Από εκεί και πάρα τα πράγματα είναι γνωστά και τραγικά. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος όταν επέστρεψε στη Κύπρο δεν επεδίωξε τη τιμωρία των πραξικοπηματιών και πρόσφερε όπως είπε «κλάδον ελαίας».
Του πραξικοπήματος είχε προηγηθεί μια τριετία ανωμαλίας, με την δράση της παράνομης οργάνωσης ΕΟΚΑ Β’ να παίρνει διαστάσεις τρομοκρατίας. Τα νήματα κινούσε ο στρατηγός Γεώργιος Γρίβας που είχε έρθει κρυφά στη Κύπρο. Ωστόσο ο Γρίβας πέθανε πριν από το πραξικόπημα και το «έργο» του ανέλαβαν οι συνεργάτες της χούντας των Αθηνών και το στρατιωτικό κατεστημένο υπό τον δικτάτορα Ιωαννίδη. Ο Ιωαννίδης την ημέρα του πραξικοπήματος επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον Σαμψών και του ζήτησε να συλληφθεί ο Μακάριος ο οποίος είχε καταέρει να διαφύγει. Ο Ιωαννίδης ήθελε τον Μακάριο νεκρό και είπε στον Σαμψών: «Νικολάκη θέλω το κεφάλι του Μούσκου, ε! Εσύ ο ίδιος να μου το φέρεις. Έτσι Νικολάκη;...» (Μούσκος ήταν το επώνυμο του Μακαρίου, πριν χειροτονηθεί μοναχός).
Βίντεο: Αιχμάλωτοι του 1974 στα Άδανα της Τουρκίας
Βίντεο με τους αιχμαλώτους από τη Κύπρο και την Ελλάδα κατά τη Τουρκική εισβολή του 1974 στη Κύπρο, εμφανίστηκε χθες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το βίντεο παρουσιάζει αιχμάλωτους που μεταφέρθηκαν στα Άδανα της Τουρκίας. Αρχικώς κινηματογραφούνται όλοι οι αιχμάλωτοι καθισμένοι στο έδαφος και στη συνέχεια Τούρκοι «δημοσιογράφοι» με την βοήθεια ενός Τούρκου στρατιώτη που ξέρει λίγες λέξεις στα ελληνικά παίρνουν συνεντεύξεις. Ένας Ελληνοκύπριος αιχμάλωτος μιλάει στα τουρκικά. Στις συνεντεύξεις οι αιχμάλωτoι λένε πόσο «ευχαριστημένοι» είναι από τη συμπεριφορά του τουρκικού στρατού. Το βίντεο βλέπει πρώτη φορά το φως της δημοσιότητα και το ανάρτησε στο λογαριασμό του ο Κύπριος κινηματογραφιστής Τάσος Δημητριάδης ο οποίος δήλωσε πως το εξασφάλισε από ένα τουρκικό κανάλι.
Πολλοί πολίτες που ήταν τότε αιχμάλωτοι ή συγγενείς τους που παρακολούθησαν το βίντεο αναγνώρισαν τους εαυτούς τους η συγγενικά και φιλικά πρόσωπα. Αναμένεται να υπάρξει ανάλογο ενδιαφέρον και στην Ελλάδα καθώς παρουσιάζονται και Έλληνες αξιωματικοί και στρατιώτες. Οι αιχμάλωτοι είχαν πιαστεί στο χωριό Συγχαρί, έξω από τη Κερύνεια και όλοι είχαν αφεθεί ελεύθεροι. Στο Συγχαρί ο τουρκικός στρατός έκανε επιχειρήσεις και τη περίοδο της εκεχειρίας σκοτώνοντας πολλούς ελληνοκύπριους με αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Βαρύτατες απώλειες υπ;eστη η 181 Μοίρα Πεδινού Πυροβολικού η οποία είχε εγκλωβιστεί και προσπαθούσε να διαφύγει. Σε ομαδικό τάφο βρέθηκαν τα οστά 38 στρατιωτών και αξιωματικών που σκοτώθηκαν στους βομβαρδισμούς ενώ κάποιοι εξ αυτών εκτελέσθηκαν δεμένοι πισθάγκωνα. Διοικητής της Μοίρας ήταν ο Έλληνας αντισυνταγματάρχης Στυλιανός Καλμπουρτζής από τη Θεσσαλονίκη ο οποίος σκοτώθηκε με άλλους 38 προσπαθώντας να καλύψει την διαφυγή των στρατιωτών του.
