«Πριν από μερικούς μήνες βιώναμε μια χαοτική κατάσταση. Πλέον η εικόνα είναι αισθητά βελτιωμένη καθώς τα παιδιά που πηγαίνουν σχολείο είναι πλέον χιλιάδες και ο αριθμός συνεχώς αυξάνεται». Σε αυτές τις δηλώσεις προέβη ο Γενικός Διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ) κ. William Lacy Swing μη κρύβοντας την ικανοποίηση του για το πρόγραμμα που υλοποιεί ο ΔΟΜ σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.
Το πρόγραμμα, χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία δια της αντιπροσωπείας της στην Αθήνα ανακοίνωσε τα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία 2 500 παιδιά προσφύγων και μεταναστών, στην Ελλάδα, έχουν επιστρέψει στο σχολείο.
Το πρόγραμμα, εφοδιάζει τα παιδιά με τον απαραίτητο εξοπλισμό όπως τετράδια, στυλό, μολύβια και άλλα σχολικά είδη. Οι συνοδοί λεωφορείων του ΔΟΜ, που εργάζονται στο κέντρο φιλοξενίας του Ελαιώνα, συμβάλλουν καθημερινά στην ασφαλή και οργανωμένη μεταφορά των παιδιών. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, 61 σχολικά λεωφορεία μεταφέρουν καθημερινά τα παιδιά σε 94 σχολεία που βρίσκονται κοντά σε κέντρα φιλοξενίας.
Από τα 2500 παιδιά που παρακολουθούν μαθήματα στην Ελλάδα, πάνω από 1000 παιδιά από άλλα 11 κέντρα φιλοξενίας έχουν ενταχθεί στο εν λόγω εκπαιδευτικό πρόγραμμα από τις αρχές του 2017. Επίσης, παιδιά προσφύγων που διαμένουν σε καταυλισμούς και σε αστικές περιοχές παρακολουθούν μαθήματα μη επίσημης εκπαίδευσης.
Ο Επίτροπος για την Ανθρωπιστική Βοήθεια και τη Διαχείριση Κρίσεων, κ. Χρήστος Στυλιανίδης σημειώνει ότι αυτή τη στιγμή «η Ε.Ε. υποστηρίζει προγράμματα μη επίσημης εκπαίδευσης για περισσότερα από 9 000 παιδιά προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα».
Οι υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν παρέλειψαν μαζί με τα στοιχεία να ανακοινώσουν φωτογραφίες και μικρές ιστορίες των οικογενειών που γλύτωσαν από τον πόλεμο και σήμερα μπορούν να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση.
Αμπάς, Σίρουα, Μοχάμαντ και Τίνα από το Ιράκ
«Περίπου στο μέσον της διαδρομής, το σκάφος άρχισε να παίρνει νερά και σύντομα σταμάτησε να λειτουργεί. Είχαμε τρομοκρατηθεί», θυμάται ο Αμπάς για το επικίνδυνο πέρασμα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας τον Μάρτιο του 2016. Ευτυχώς, η ακτοφυλακή έσπευσε να διασώσει τους πρόσφυγες, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στην Αλεξανδρούπολη.
Έναν μήνα χρειάστηκε ο Αμπάς μαζί με τη σύζυγό του, Σίρουα και τα δυο τους παιδιά, τον Μοχάμεντ και την Τίνα για να φτάσουν από το Κιρκούκ του Ιράκ στις τουρκικές ακτές. Ο συνδυασμός συγκρούσεων μεταξύ τοπικών φυλών αλλά και η παρουσία δυνάμεων του Ισλαμικού Κράτους σήμαινε ότι η μοναδική επιλογή της οικογένειας Κούρδων ήταν η φυγή. Όπως τόσοι άλλοι, ήλπιζαν να φτάσουν στη Γερμανία, τη Γαλλία ή το Βέλγιο. Ωστόσο, την εποχή που έφτασαν στην Ελλάδα, τα ευρωπαϊκά σύνορα έκλειναν. Έπρεπε να επανεκτιμήσουν την κατάστασή τους.
«Μάθαμε για το πρόγραμμα μετεγκατάστασης από άλλους πρόσφυγες. Δυο μήνες μετά από την άφιξή μας, μετακομίσαμε σε διαμέρισμα στην Αθήνα, περιμένοντας να μετεγκατασταθούμε», λέει ο Αμπάς. Η μεγάλη μέρα έφτασε και η οικογένεια είναι έτοιμη να ταξιδέψει για Νορβηγία. Στην ερώτηση «πώς αισθάνεστε γι’ αυτό», το πρόσωπο του Αμπάς φωτίζεται ακαριαία: «είμαστε τόσο χαρούμενοι!» λέει. «Ήμουν σιδεράς στο Ιράκ κι ελπίζω να βρω παρεμφερή δουλειά στη Νορβηγία. Το μόνο που θέλουμε είναι μια ήρεμη και ασφαλή ζωή. Όπως και μόρφωση για τα παιδιά μας».
Μετεγκατάσταση στην Πορτογαλία, Ρούλα, 31, από τη Συρία
Η Ρούλα, 31 χρονών, είναι κομμώτρια και κατάγεται από την Ντάρα της Συρίας. Με την οικογένειά της πρόκειται να μετεγκατασταθούν στην Πορτογαλία.
«Ήμουν έξω με τον γιο μου, τον Μουλάμ. Ο σύζυγός μου, ο Σουλεϊμάν και η Κινάνα, η κόρη μου ήταν στο σπίτι όταν έπεσε η βόμβα. Φτάνοντας στο κατεστραμμένο μου σπίτι, με τους αγαπημένους μου θαμμένους κάτω από τα ερείπια, κόντεψα να χάσω το μυαλό μου. Ευτυχώς, τους ανέσυρε ζωντανούς η Ερυθρά Ημισέληνος και τους μετέφερε σε ένα αυτοσχέδιο νοσοκομείο στη ζώνη μεταξύ των ανταρτών και του καθεστωτικού στρατού. Η κόρη μου είχε και τα δύο της πόδια στον γύψο για πάρα πολύ καιρό και η πλάτη του συζύγου μου είχε τραυματιστεί πολύ άσχημα. Είμαι κομμώτρια και ο Σουλεϊμάν είναι σεφ. Όταν άρχισε ο πόλεμος, δεν υπήρχαν πια δουλειές και ο Σουλεϊμάν δούλευε μεροκάματα από εδώ και από εκεί για να τα βγάλουμε πέρα. Αλλά είχαμε το σπίτι μας, οπότε δεν σκοπεύαμε να αφήσουμε την Ντάρα, την πόλη μας. Μετά τον βομβαρδισμό μείναμε εκεί ακόμα δύο μήνες, ώσπου ο Σουλεϊμάν και η Κινάνα να μπορούν να ταξιδέψουν. Χρειαστήκαμε έναν μήνα για να φτάσουμε τα σύνορα με την Τουρκία. Περπατούσαμε 9 ώρες κάθε νύχτα, για να αποφύγουμε τα προβλήματα, ήμουν έγκυος και κουβαλούσα την κόρη μου στην πλάτη. Στην Τουρκία είδαμε για πρώτη φορά θάλασσα. Ήταν τρομακτική, όπως και το πέρασμα στη Χίο, τον Ιανουάριο του 2016.
Αφού καταγραφήκαμε, μας έστειλαν στο κέντρο διαμονής στη Ριτσώνα, κοντά στην Αθήνα. Λίγους μήνες μετά γέννησα το αγοράκι μου, τον Μοχάμεντ. Μπήκαμε στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης και ελπίζαμε να εγκατασταθούμε στη Γερμανία. Ωστόσο, ο Θεός ή η μοίρα, δεν ξέρω, αποφάσισαν ότι η Πορτογαλία θα γίνει η καινούργια μας πατρίδα. Ελπίζω να πάνε όλα καλά. Δεν με νοιάζει για μένα, νοιάζομαι μόνο για το μέλλον των παιδιών μου. Ο γιος μου ο Μουλάμ είναι 9 χρονών και δεν έχει πάει ποτέ σχολείο, δεν ξέρει ούτε να γράφει ούτε να διαβάζει. Είναι πολύ σημαντικό για μένα να έχουν όλα μου τα παιδιά πρόσβαση στην εκπαίδευση. Δεν φύγαμε από τη χώρα μας επειδή ήμασταν φτωχοί ή πεινούσαμε αλλά για να σωθούμε από τον πόλεμο. Το μόνο που θέλουμε είναι μια αξιοπρεπή ζωή.
Ο Αλί και οι συνοδοί
Ο Αλί είναι 10 χρονών και μένει στο κέντρο διαμονής του Ελαιώνα στο κέντρο της Αθήνας, μαζί με την οικογένειά του, αφού έφυγαν από την Ντέιρ Αλ Ζορ της Συρίας. Από τον Οκτώβριο του 2016, ο Αλί πηγαίνει σχολείο στο πλαίσιο του προγράμματος εκπαίδευσης για τα παιδιά πρόσφυγες.
Η Σοφία και η Αλεξάνδρα είναι δύο από τις συνοδούς του ΔΟΜ που καθημερινά πηγαίνουν τα παιδιά στο σχολείο. Ήταν ζήτημα χρόνου να σχηματιστούν ισχυροί δεσμοί όχι μόνο με τον Αλί αλλά και με όλα «τα παιδιά τους».
«Ο Αλί είναι πολύ καλό παιδί, είναι τόσο γλυκός. Δεν το λέω επειδή είναι ο αγαπημένος μου, είναι πραγματικά το κάτι άλλο», λέει η Αλεξάνδρα. «Αλλά όλα μας τα παιδιά είναι πολύ καλά, μας πνίγουν στα φιλιά και τις αγκαλιές. Μας γεμίζει τόσο πολύ να είμαστε οι συνοδοί τους, δεν είναι απλώς μια δουλειά. Είμαστε οικογένεια, πια».
Ράμα, 12 ετών
“Θέλω να μάθω τα πάντα! Ανάγνωση, γραφή, ζωγραφική, όλα!” λέει η 12χρονη Ράμα από τη Συρία, που μένει πλέον με την οικογένειά της στο Κέντρο Φιλοξενίας Προσφύγων στα Τρίκαλα.
Η απόφαση να φύγουν από το Χαλέπι ήταν πολύ δύσκολη για τη μητέρα της, τη Φατίμα. “Υποσχέθηκα στα παιδιά μου ότι θα έχουν ένα καλύτερο μέλλον και ότι θα μπορέσουν να πάνε και πάλι στο σχολείο στην Ευρώπη”, λέει.
Η Σούντος, η 9χρονη κόρη της, εμφανώς ανυπόμονη και ενθουσιασμένη μπαίνει στην κουβέντα μας: “Θέλω να μάθω πολλές γλώσσες! Είμαι τόσο χαρούμενη που θα πάω στο σχολείο και θα παίζω με τους Έλληνες φίλους μου”.
