Ελληνοκύπριοι που συμμετείχαν σε έρευνα για το κεφάλαιο της Ασφάλειας μετά τη λύση του
Κυπριακού, εξέφρασαν φόβους σχετικά με τις εγγυήσεις και την παρουσία των τουρκικών στρατευμάτων, καθώς και την παρέμβαση της
Τουρκίας σε εσωτερικές υποθέσεις και στην πολιτική της Κύπρου, ενώ από την πλευρά τους Τουρκοκύπριοι εξέφρασαν φόβους για ακροδεξιές εξτρεμιστικές τάσεις, ανησυχίες σχετικά με την εκπροσώπηση και για περιθωριοποίηση, όπως και για τους μηχανισμούς λήψεως αποφάσεων που σχετίζονται στενά με την κατανομή της εξουσίας.
Αυτό αναφέρεται σε ανακοίνωση για δημόσια εκδήλωση με τίτλο «Πλαίσιο Ασφάλειας για μια Ενωμένη Κύπρο: Πρωτοβουλία Έρευνας και Διαλόγου» που διοργάνωσε στις 15 Δεκεμβρίου το Κέντρο για Βιώσιμη Ειρήνη και Δημοκρατική Ανάπτυξη (SeeD) κατά την οποία ανακοινώθηκε η έναρξη του Έργου Διάλογος για την Ασφάλεια και παρουσιάστηκαν τα πρώτα ερευνητικά αποτελέσματα, όπως επίσης και εισηγήσεις για βέλτιστες πρακτικές για την ασφάλεια, καθώς και διδάγματα από διαφορετικές μετα-συγκρουσιακές περιπτώσεις.
Όπως αναφέρεται, τους τελευταίους δύο μήνες, το Έργο Διάλογος για την Ασφάλεια έχει διεξάγει ένα μεγάλο αριθμό «ομάδων εστίασης» (focus groups), καθώς και μια σειρά συνεντεύξεων με τα κύρια ενδιαφερόμενα μέρη στην Κύπρο για το κεφάλαιο της Ασφάλειας. Το έργο έχει επίσης αξιολογήσει τα ευρήματα της έρευνας, με τη συμβολή διεθνών ειδικών σε θέματα μεταβατικής ασφάλειας, με στόχο τη συλλογή των καλύτερων πρακτικών για την αντιμετώπιση των αντιλήψεων για απειλές ασφαλείας, οι οποίες εκφράστηκαν από τις δύο κοινότητες στο πλαίσιο της έρευνας.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, στη βάση των ευρημάτων, φαίνεται ότι η πλειοψηφία των απειλών που εκφράστηκαν, καθώς και οι κίνδυνοι που συνδέονται τόσο με την μεταβατική περίοδο, όσο και με την περίοδο που θα ακολουθήσει, είναι κοινά στους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους.
Οι περισσότεροι των κοινών φόβων που εκφράστηκαν αφορούν ζητήματα οικονομικής ασφάλειας, τα οποία περιλαμβάνουν ανησυχίες για ενδεχόμενο ανταγωνισμό, καθώς και το κόστος της λύσης (π.χ. αποζημιώσεις), καθώς και ανησυχίες για κοινοτική μεροληψία από την Αστυνομία και το Σύστημα Δικαιοσύνης, η οποία ενδέχεται να υπονομεύσει την πρόσβαση στη Δικαιοσύνη και να συμβάλει σε μια κουλτούρα ατιμωρησίας, προστίθεται.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, προτάθηκαν πολλές εναλλακτικές επιλογές για ρύθμιση της ασφάλειας και για την αντιμετώπιση των απειλών και των κινδύνων που επισημάνθηκαν από τους συμμετέχοντες στην έρευνα (ομάδες εστίασης και συνεντεύξεις).
Προστίθεται πως ορισμένες από αυτές τις εναλλακτικές λύσεις και φόρμουλες, οι οποίες χρήζουν περαιτέρω έρευνας και εξέτασης περιλαμβάνουν και τις εξής:
α) Διαμόρφωση μιας Συνθήκης Εφαρμογής: Αυτή η φόρμουλα, η οποία συγκέντρωσε σημαντικό ενδιαφέρον, θα πρέπει να περιλαμβάνει μια προ-δέσμευση από τους βασικούς δρώντες για τη συμμόρφωση με το μεταβατικό χρονικό πλαίσιο και τους όρους εφαρμογής της συμφωνίας. Πιθανές διαφορές ή διαφωνίες εφαρμογής, εάν δεν μπορούν να επιλυθούν μεταξύ των μερών, θα παραπέμπονται σε ένα διεθνές δικαστήριο. Ως εκ τούτου, η Συνθήκη Εφαρμογής θα είναι μια δεσμευτική σύμβαση που θα καθιερώσει μια αυστηρή προσήλωση στην ειρηνευτική συμφωνία.
β) Διαθεσιμότητα μικτών αστυνομικών μονάδων, σε παγκύπρια βάση, πέρα από την αρμοδιότητα της ομοσπονδιακής αστυνομίας: Οι αστυνομικές δυνάμεις των Συνιστωσών Πολιτειών θα πρέπει να περιλαμβάνουν μέλη και από τις δύο κοινότητες που θα ανταποκρίνονται σε διακοινοτικά περιστατικά, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα γλωσσικά εμπόδια και η προκατάληψη περί κοινοτικής μεροληψίας.
γ) Η Επιτροπή Ακίνητης Περιουσίας θα πρέπει να οργανωθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να δίνει προτεραιότητα και να εκτελεί οικονομικές δραστηριότητες. Με άλλα λόγια, περιουσιακές διαφορές που περιλαμβάνουν βιομηχανικές περιοχές, μονάδες παραγωγής, πανεπιστήμια, επιχειρήσεις, γεωργικές εκτάσεις, ξενοδοχεία και ούτω καθεξής, θα πρέπει τύχουν προτεραιότητα για να αποφευχθεί απόφραξη της οικονομικής ανάπτυξης και υπονόμευση των οικονομικών δραστηριοτήτων και της ανταγωνιστικότητας.
δ) Ισχυρές και αποτελεσματικές θεσμικές ρυθμίσεις τόσο σε επίπεδο Συνιστωσών Πολιτειών όσο και σε ομοσπονδιακό επίπεδο θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση των ανησυχιών σχετικά με την κοινοτική προκατάληψη, την αίσθηση δικαιοσύνης και την περιθωριοποίηση. Η ύπαρξη ισχυρών και αποτελεσματικών θεσμών θα ενισχύσει την αυτοπεποίθηση και την εμπιστοσύνη στους νέους κρατικούς θεσμούς και τη λειτουργικότητά τους, θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη και την αφοσίωση των Κυπρίων στο ομοσπονδιακό κράτος και θα μειώσει την εξάρτηση των κοινοτήτων από τις αμφιλεγόμενες στρατιωτικές λύσεις.
