Άρειος Πάγος: Νόμιμη η καταγραφή συνομιλίας δημοσίου υπαλλήλου που ζητάει μίζα

Νόμιμη και παραδεκτά λαμβάνεται υπ' όψη από το δικαστήριο, η καταγραφή με τεχνικά μέσα, όπως είναι μαγνητόφωνο, ψηφιακός δίσκος, κ.λπ., συνομιλιών δημόσιων λειτουργών (υπαλλήλων) κατά την εκτέλεση των υπηρεσιακών τους καθηκόντων όταν από την καταγραφή της συνομιλίας αποδεικνύεται παθητική δωροδοκία (μίζα) δημοσίου υπαλλήλου.

Αυτό έκρινε ο  Άρειος Πάγος με αφορμή περίπτωση υπαλλήλου Πολεοδομίας που ζήτησε και πήρε μίζα, αλλά η συνομιλία για την δωροδοκία καταγράφηκε με τεχνικά μέσα.

Σύμφωνα με τους αρεοπαγίτες, από το Σύνταγμα και την ποινική νομοθεσία προκύπτει ότι «όποιος αθέμιτα παρακολουθεί με ειδικά τεχνικά μέσα ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα προφορική συνομιλία μεταξύ τρίτων ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα μη δημόσια πράξη άλλου τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι 10 ετών».

Με την ίδια ποινή τιμωρείται και «ο δράστης  που αποτυπώνει σε υλικό φορέα το περιεχόμενο της συνομιλίας του με άλλον χωρίς τη ρητή συναίνεση του τελευταίου».

Όπως διευκρινίζει ο Άρειος Πάγος στην υπ' αριθμ. 277/2014 απόφασή τους, η επίμαχη νομοθετική διάταξη θεσπίστηκε «στα πλαίσια της γενικότερης προστασίας που παρέχεται στον άνθρωπο από τα άρθρα 2 παράγραφος 1, 5 παράγραφος 1, 9 Α' και 19 του Συντάγματος για την προστασία της προσωπικής και ιδιωτικής ζωής και γενικότερα της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου».

Η απαγόρευση αυτή, προσθέτουν οι αρεοπαγίτες, «αφορά εκδηλώσεις ή πράξεις της ιδιωτικής ζωής των τρίτων που είναι ικανές να επιφέρουν βλάβη στην προσωπικότητα και να μειώσουν την αξιοπρέπειά τους, αποσκοπείται δε με τον τρόπο αυτό η διασφάλιση της προστασίας των εννόμων αγαθών του ανθρώπου, που προστατεύονται από τις συνταγματικές αυτές διατάξεις».

Όμως, η απαγόρευση αυτή, ξεκαθαρίζουν οι δικαστές «δεν περιλαμβάνει και τις πράξεις ή εκδηλώσεις προσώπων, οι οποίες ανεξάρτητα από τον τρόπο και τον χρόνο που γίνονται, δεν ανάγονται στη σφαίρα της προσωπικής και ιδιωτικής ζωής τους, αλλά πραγματοποιούνται στα πλαίσια των ανατιθεμένων σε αυτούς υπηρεσιακών καθηκόντων και κατά την εκτέλεση τούτων, η οποία ως εκ της φύσεως και του είδους των εκπληρουμένων καθηκόντων υπόκειται σε δημόσιο έλεγχο και κριτική».

Εξάλλου, σημειώνουν οι δικαστές, από το ποινικό νομοθετικό πλαίσιο «σαφώς συνάγεται, ότι η καταγραφή ιδιωτικής συνομιλίας με τεχνικά μέσα σε ψηφιακό δίσκο, ο οποίος αποτελεί αυτοτελές αποδεικτικό μέσο και δη έγγραφο, παραδεκτά λαμβάνεται υπόψη από το δικαστήριο και συνεκτιμάται μαζί με τις άλλες αποδείξεις για το σχηματισμό της δικανικής του κρίσης, έστω και αν αυτό περιέχει και στηρίχθηκε σε αθέμιτη μαγνητοσκόπηση με τεχνικά μέσα εκδηλώσεων του κατηγορουμένου, που πραγματοποιήθηκαν, όμως, στα πλαίσια των ανατιθεμένων σ` αυτόν υπηρεσιακών καθηκόντων και κατά την εκτέλεσή τους, η οποία υπόκειται σε δημόσιο έλεγχο και κριτική».

Τους  αρεοπαγίτες τους απασχόλησε περίπτωση υπαλλήλου Πολεοδομίας ο οποίος μαζί με άλλα δύο πρόσωπα δωροδοκήθηκε, με το ποσό των 55.000 ευρώ για την έγκριση συντελεστή δόμησης. Οι συνομιλίες  για την μίζα με τα εμπλεκόμενα πρόσωπα καταγράφηκε με ειδικά μηχανήματα και ο πολίτης στην συνέχεια πήγε στην Υπηρεσία Ειδικών Υποθέσεων της ΕΛΑΣ και κατέθεσε το περιστατικό, ενώ   παρέδωσε το C.D. που είχε καταγράψει τις συνομιλίες. Στην συνέχεια  κατέθεσε και  μήνυση.

Τελικά, ο υπάλληλος της Πολεοδομίας κρίθηκε ένοχος για το αδίκημα της παθητικής δωροδοκίας και οι άλλοι δύο για το αδίκημα της άμεσης συνέργειας στην δωροδοκία.

Όπως αποδείχθηκε  ο δημόσιος υπάλληλος της Πολεοδομίας  ζήτησε από τον μηνυτή αρχικά το ποσό των 75.000 ευρώ και έλαβε απ` αυτόν 55.000 ευρώ, «κατά παράβαση των καθηκόντων του, προκειμένου να προβεί σε ενέργειες που ανάγονται στα καθήκοντά του, δηλαδή να εγκρίνει τη μεταφορά του συντελεστή δομήσεως και να εκδώσει οικοδομική άδεια για το ακίνητο του μηνυτή», οι δύο άλλοι εμπλεκόμενοι (ο ένας ήταν  πολιτικός μηχανικός και ο άλλος είχε στην κυριότητά του ονομαστικούς τίτλους δικαιώματος μεταφοράς συντελεστή δομήσεως), παρείχαν άμεση συνδρομή στον δημόσιο υπάλληλο που διέπραξε την αξιόποινη πράξη της παθητικής δωροδοκίας.