Διαλύουν τα φάρμακα για χημειοθεραπεία στους νιπτήρες των νοσοκομείων του ΕΣΥ

«Μαύρη τρύπα» στη δημόσια υγεία και στα οικονομικά των δημόσιων νοσοκομείων δημιουργούν οι δραστικές (κυτταροστατικές) ουσίες, που προορίζονται να χορηγηθούν ως χημειοθεραπεία στους καρκινοπαθείς.
 
Σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα των αναπτυγμένων χωρών -στις οποίες και η Ελλάδα αξιώνει να συγκαταλέγεται- η προετοιμασία (διάλυση) των κυτταροστατικών φαρμάκων που χορηγούνται στους καρκινοπαθείς γίνεται υπό συγκεκριμένες προδιαγραφές σε ειδικό χώρο, στην Κεντρική Μονάδα Διάλυσης, και από εξειδικευμένο προσωπικό, τους φαρμακοποιούς. Και αυτό διότι τα κυτταροστατικά φάρμακα είναι ουσίες υψηλής τοξικότητας, ενώ τους αποδίδονται μεταλλαξιογόνος και καρκινογόνος δράση στην περίπτωση που έρθουν σε επαφή με το δέρμα ή προκαλέσουν μόλυνση μέσω του αναπνευστικού συστήματος.
 
Στα περισσότερα νοσοκομεία του ΕΣΥ, ωστόσο, αυτή η σημαντική φαρμακευτική πράξη διεκπεραιώνεται υπό συνθήκες… προχειρότητας και ανοργανωσιάς η οποία μπορεί να αποβεί πολύ επικίνδυνη για την υγεία των εργαζομένων. Συνήθως οι νοσηλευτές ή οι παρασκευαστές χρεώνονται εκόντες άκοντες την διάλυση των φαρμάκων, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις δεν έχουν καμία εκπαίδευση. Οι βλαβερές επιπτώσεις από την προετοιμασία τέτοιων ισχυρών τοξικών φαρμάκων χωρίς κανένα μέτρο ασφαλείας αποτελούν σκληρή πραγματικότητα για το νοσηλευτικό προσωπικό του ΕΣΥ. Τα περιστατικά αλλεργίας ξεπερνούν τον μέσο όρο, ενώ καθημερινή είναι η αγωνία του προσωπικού στην πιθανότητα εμφάνισης υπογονιμότητας.
 
Χημειοθεραπείες που βλάπτουν και τους εργαζόμενους και το… ταμείο των νοσοκομείων
 
Παράλληλα, όμως αυτή η παράνομη κι επικίνδυνη πρακτική στερεί πολύτιμους πόρους από τα ισχνά οικονομικά των ιδρυμάτων.  Η περίπτωση του νοσοκομείου «Μεταξά» είναι ενδεικτική και λαμπρό παράδειγμα προς μίμηση: εκτιμάται ότι εξοικονομεί ετησίως 600.000 ευρώ χάρη στη λειτουργία ειδικής μονάδας και την ορθή διαχείριση των κυτταροστατικών φαρμάκων για τους ασθενείς του .
 
Την ίδια ώρα, το «Θεαγένειο», το μεγαλύτερο ογκολογικό νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης, δεν διαθέτει ειδική Μονάδα Διάλυσης, με τους πιο ισχυρούς πολέμιους για τη δημιουργία της να εντοπίζονται μέσα στο νοσοκομείο. Σύμφωνα με στελέχη του χώρου της υγείας, η δημιουργία Μονάδας Διάλυσης μέσα σε κάθε νοσοκομείο με ογκολογικούς ασθενείς θα είχε ως αποτέλεσμα τη διαφάνεια και τον έλεγχο των φαρμακευτικών συσκευασιών σε ό,τι αφορά τις παραγγελίες και τη χρήση τους. Με τον τρόπο διάλυσης που ακολουθείται σήμερα δεν χρησιμοποιείται όλη η ουσία που εμπεριέχεται σε ένα φιαλίδιο, αλλά  ποσότητα  μόνο κάθε φιαλιδίου, όσο απαιτεί η χημειοθεραπεία που λαμβάνει κάθε ασθενής. Το αποτέλεσμα είναι σημαντική ποσότητα δραστικής ουσίας να πετιέται σχεδόν κάθε φορά που ανοίγει ένα φιαλίδιο αφού λόγω έλλειψης Κεντρικής Μονάδας δεν υπάρχει δυνατότητα φύλαξης. Κι αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε αθρόες παραγγελίες κυτταροστατικών φαρμάκων από τους υπεύθυνους, εκτινάσσοντας τη σχετική φαρμακευτική δαπάνη στα ύψη. 

 
Στους νιπτήρες και τους νεροχύτες διαλύονται τα φάρμακα, σύμφωνα με καταγγελίες της Ένωσης Νοσηλευτών Ελλάδας, σε όλα τα Πανεπιστημιακά νοσοκομεία, και στα περισσότερα δημόσια νοσοκομεία με ογκολογικές κλινικές. Φωτεινές εξαιρέσεις αποτελούν το Πανεπιστημιακό νοσοκομείο Ρίου, της Λάρισας, ο Ευαγγελισμός και το Γενικό νοσοκομείο Ρεθύμνου. Αντίθετη είναι η εικόνα στον ιδιωτικό τομέα  -όπου υπάρχει ογκολογική κλινική υπάρχει και ειδική μονάδα διάλυσης κυτταροστατικών φαρμάκων.
 
Ζητούνται απαντήσεις από τον ΕΟΦ
 
Τα επανειλημμένα διαβήματα και οι καταγγελίες της ΕΝΕ (Ένωσης Νοσηλευτών Ελλάδας), σχετικά με την απουσία τήρησης των απαιτούμενων προδιαγραφών ασφάλειας και υγιεινής κατά την παρασκευή κυτταροστατικών φαρμάκων υψηλής τοξικότητας στα Νοσοκομεία του ΕΣΥ, απέδωσαν καρπούς καθιστώντας το θέμα άμεσης και σημαντικής προτεραιότητας για το υπουργείο Υγείας και το αρμόδιο όργανο, τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ).
 
Με έγγραφό της η γενική γραμματέας κυρία Χριστίνα Παπανικολάου πριν από οκτώ ημέρες ζήτησε από τους διοικητές των 7 Υγειονομικών Περιφερειών να την ενημερώσουν άμεσα  «σχετικά  με την τήρηση  των αυστηρών κανόνων  και προδιαγραφών,  που θα πρέπει να διέπουν την διαδικασία και τις υποδομές,  αντίστοιχα,  παρασκευής  κυτταροστατικών σκευασμάτων υψηλής τοξικότητας».

Συγκεκριμένα ζητεί να μάθει σε ποια και πόσα νοσοκομεία διεξάγεται παρασκευή κυτταροστατικών φαρμάκων  υψηλής τοξικότητας, με ποια συχνότητα και σε τι ποσότητες εκτελείται η παρασκευή κυτταροστατικών  ανά νοσοκομείο, σε ποια νοσηλευτικά ιδρύματα έχουν διαπιστωθεί προβλήματα σχετικά με την τήρηση των απαιτούμενων κανόνων ασφάλειας και υγιεινής και ποιες είναι οι ειδικότητες του προσωπικού, που ασχολούνται με την συγκεκριμένη διαδικασία.(φαρμακοποιοί, νοσηλευτές , άλλες ειδικότητες).
 
Επιπλέον, με άλλο έγγραφό της η κυρία Παπανικολάου ζητεί από τον πρόεδρο του ΕΟΦ, κ. Δημήτρη Λιντζέρη να μάθει «ποιο είναι το πλαίσιο  σε θεσμικό ευρωπαϊκό ή / και εθνικό επίπεδο, που καθορίζει τις συνθήκες ασφάλειας και υγιεινής κατά την παρασκευή  κυτταροστατικών φαρμακευτικών σκευασμάτων υψηλής τοξικότητας» και σε περίπτωση που δεν υπάρχει ανάλογο εξειδικευμένο πλαίσιο, κρίνει ότι «θα ήταν σκόπιμο και επιβεβλημένο να διαμορφωθεί το απαιτούμενο πλαίσιο κανόνων, τεχνικών προδιαγραφών  και «καλών πρακτικών».