Ιστορική συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ-Ιράν

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν είχαν χθες τη νύκτα στη Νέα Υόρκη την πρώτη, μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979, ιστορική συνάντηση υψηλού επιπέδου, όταν οι υπουργοί Εξωτερικών Τζον Κέρι και Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ αντάλλαξαν χειραψία και είχαν εικοσάλεπτη κατ΄ιδίαν συνομιλία στο πλαίσιο της συνάντησης των επικεφαλής της διπλωματίας των χωρών της ομάδας 5+1 κατά την οποία οι δύο υπουργοί κάθησαν ο ένας δίπλα στον άλλον και συμφώνησαν στην επανάληψη των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης στις 15 Οκτωβρίου στη Γενεύη.


Μετά τη συνάντηση και σε χαλαρή ατμόσφαιρα ο Μοχάμαντ Τζαβάλ Ζαρίφ μίλησε στους δημοσιογράφους για την «ανάγκη συνέχισης των συνομιλιών ώστε να δοθεί η πολιτική ώθηση που χρειάζεται για να υπάρξει συμφωνία εντός ευλόγου χρόνου». Ο ιρανός υπουργός Εξωτερικών πρόσθεσε ότι συμφώνησε με τους ομολόγους του να προσπαθήσουν να φθάσουν σε συμφωνία εντός ενός έτους.


Από την πλευρά του ο Τζον Κέρι έκανε λόγο για «πολύ διαφορετικό τόνο» στις συνομιλίες με την ιρανική πλευρά, τονίζοντας παράλληλα ότι «υπάρχει πολλή δουλειά για να γίνει». «Μία συνάντηση και η αλλαγή του τόνου είναι ευπρόσδεκτες», αλλά δεν απαντούν σε όλα τα θέματα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, είπε.

 

«Ηταν μία συνάντηση μεστή, η ατμόσφαιρα ήταν καλή, είχε δυναμική, συζητήσαμε τρόπους για να προχωρήσουμε», δήλωσε η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Αστον.

 

Ο πρόεδρος του Ιράν, ο οποίος προσήλθε στις εργασίες της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ έχοντας υιοθετήσει σαφώς συναινετικούς τόνους σε σχέση με τους προκατόχους του, είχε δηλώσει προηγουμένως ότι το Ιράν είναι έτοιμο να προσέλθει στις διαπραγματεύσεις για το πυρηνικό του πρόγραμμα με πνεύμα επικοδομητικό και καλή θέληση με στόχο την επίτευξη αμοιβαίας επωφελούς συμφωνίας μέσω διαπραγματεύσεων.

 

Δηλώνοντας ότι "καμία χώρα δεν πρέπει να κατέχει πυρηνικά όπλα", ο Χασάν Ροχανί κάλεσε το Ισραήλ να υπογράψει την Συνθήκη μη Διάδοσης των Πυρηνικών Οπλων.

 

Και συνοψίζοντας τη θέση της Τεχεράνης δήλωσε ότι το Ιράν ζητεί την αναγνώριση των "πυρηνικών δικαιωμάτων" του, όπως το δικαίωμα εμπλουτισμού ουρανίου στο έδαφός του, και σε αντάλλαγμα υπόσχεται "απόλυτη διαφάνεια" στις δραστηριότητές του.

 

Στη Βιέννη, ο απεσταλμένος του Ιράν στην Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενεργείας (ΙΑΕΑ) Ρεζά Νατζάφι, απέκλεισε το ενδεχόμενο να υπάρξει συμφωνία κατά τη σημερινή συνάντηση του γύρου των συνομιλιών που διεξάγονται εδώ και ενάμισι χρόνο ανάμεσα στην Τεχεράνη και την IAEA.

 

Αντικείμενο των συνομιλιών Ιράν-IAEA είναι η επίτευξη συμφωνίας που θα επιτρέπει στους επιθεωρητές της Διεθνούς Υπηρεσίας να ελέγξουν τα στοιχεία που περιέχονται σε έκθεση της IAEA (Νοέμβριος 2011) και δείχνουν ότι η Τεχεράνη προσπάθησε να κατασκευάσει ατομική βόμβα πριν, αλλά και μετά, το 2003 , στη στρατιωτική βάση του Παντσίν, κοντά στην Τεχεράνη, στην οποία ζητεί πρόσβαση η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενεργείας. Τα στοιχεία προέρχονται από δυτικές υπηρεσίες Πληροφοριών.

 

Η σημερινή συνάντηση στη Βιένη είναι η πρώτη από την ανάληψη της προεδρίας από τον Χασάν Ροχανί. Ολες οι προηγούμενες συναντήσεις έχουν στεφθεί από αποτυχία.

 

"Πρόκειται για την πρώτη συνάντηση και φαντάζομαι ότι κανείς δεν περιμένει να επιλύσουμε όλα τα θέματα σε μία συνάντηση", είπε ο ιρανός αξιωματούχος.