Γιορτή σήμερα 25/11: Η ιστορία της Αγίας Αικατερίνης, έθιμα και παραδόσεις

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά σήμερα, Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2025, τη μνήμη της Αγίας Αικατερίνης, της Πάνσοφης Μεγαλομάρτυρος, μιας από τις πλέον τιμώμενες Αγίες της Ορθοδοξίας.

Εορτολόγιο: Μεγάλη γιορτή σήμερα – Ποιοι γιορτάζουν 25 Νοεμβρίου

Η Αγία Αικατερίνη, γνωστή για τη σοφία, την ευγλωττία και τη βαθιά της πίστη, νίκησε με τη δύναμη του λόγου της φιλοσόφους και ειδωλολάτρες, οδηγώντας πολλούς στη Χριστιανική πίστη.

Σήμερα τιμώνται επίσης:

Ο Άγιος Μερκούριος ο Μεγαλομάρτυρας
Ο Όσιος Πέτρος ο Ησυχαστής
Οι Άγιοι Εκατόν Πενήντα Ρήτορες οι Μάρτυρες
Η Αγία Βασίλισσα η Μάρτυς
Η Απόδοση της εορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου

Γιορτή σήμερα: Η Αγία Αικατερίνη

Η Αγία Αικατερίνη, μια από τις πιο λαμπρές μορφές της Ορθοδοξίας, γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια τον 3ο αιώνα και καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια. Από μικρή ηλικία επέδειξε σπάνιο πνευματικό χάρισμα: σπούδασε φιλοσοφία, ρητορική, αστρονομία, ιατρική και ελληνικά γράμματα, συγκεντρώνοντας τη σοφία της εποχής σε βαθμό που λίγοι άνδρες μπορούσαν να συναγωνιστούν. Η παράδοση λέει ότι γνώριζε τις διδασκαλίες των ποιητών, των σοφιστών και των μεγάλων Ελλήνων φιλοσόφων, μα όταν άκουσε το κήρυγμα του Χριστού, αναγνώρισε αμέσως «την αληθινή Σοφία».

Κατά τη διάρκεια των διωγμών του Μαξιμιανού, η Αικατερίνη τόλμησε να εμφανιστεί δημόσια και να ελέγξει τον αυτοκράτορα για τις θυσίες στα είδωλα. Εκείνος, θαμπωμένος από την ευφυΐα της, κάλεσε πενήντα σοφούς φιλοσόφους να τη νικήσουν σε δημόσια αντιπαράθεση. Αντί να καμφθεί, η Αγία Αικατερίνη νίκησε όλους τους ρήτορες με τη δύναμη του λόγου της, οδηγώντας πολλούς από αυτούς στη Χριστιανική πίστη — γεγονός που τους στοίχισε τη ζωή.

Υπέμεινε φρικτά βασανιστήρια, ανάμεσά τους και τον περιβόητο «τροχό», ο οποίος — σύμφωνα με την παράδοση — θρυμματίστηκε θαυματουργικά. Τελικά αποκεφαλίστηκε, λαμβάνοντας το στεφάνι της Μεγαλομάρτυρος.

Η Αγία Αικατερίνη τιμάται ως προστάτιδα των φοιτητών, των επιστημόνων, των φιλολόγων και των νέων γυναικών, ενώ το μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα πνευματικά κέντρα της Ορθοδοξίας.

Ο Άγιος Μερκούριος, γενναίος στρατιωτικός, υπήρξε πιστός στον Χριστό παρά τις πιέσεις της εποχής. Μαρτύρησε αρνούμενος να λατρεύσει τα είδωλα και τιμάται ως προστάτης των δοκιμαζόμενων και των στρατιωτών.

Ο Όσιος Πέτρος ο Ησυχαστής έζησε με βαθιά άσκηση και αδιάλειπτη προσευχή, αναζητώντας την ησυχία και τη θέα του Θεού. Η Εκκλησία τον τιμά ως παράδειγμα πλήρους αφιέρωσης στη θεία ζωή.

Οι 150 Ρήτορες Μάρτυρες ήταν σοφοί της εποχής που, γνωρίζοντας το κήρυγμα του Χριστού, οδηγήθηκαν στο μαρτύριο για την πίστη τους.

Η Αγία Βασίλισσα, με δυνατή ψυχή και ακλόνητη πίστη, δέχθηκε το στεφάνι του μαρτυρίου παρά τα βασανιστήρια.

Η ημέρα σηματοδοτεί επίσης την Απόδοση των Εισοδίων της Θεοτόκου, κλείνοντας λειτουργικά τον κύκλο της μεγάλης Θεομητορικής εορτής.

Σε ποιους λέμε «χρόνια πολλά»

Σήμερα γιορτάζουν οι:

-Αικατερίνη, Κατερίνα, Κατίνα, Κάτια
-Μερκούριος, Μερκουρία

Έθιμα και παραδόσεις - Η «αλμυροκουλούρα»

Σύμφωνα με ένα παλαιότερο ελληνικό έθιμο, μαρτυρημένο από τη Μήλο, σύμφωνα με το οποίο το ξημέρωμα της εορτής της Αγίας τα ανύπαντρα κορίτσια έπαιρναν τρεις χούφτες αλεύρι και τρεις αλάτι από τρεις γειτόνισσές τους που είχαν παντρευτεί μόνο μία φορά και ζούσε ο σύζυγός τους.

Με αυτά τα υλικά ζύμωναν μια «αλμυροκουλούρα», ένα κομμάτι της οποίας έτρωγαν πριν κοιμηθούν, επικαλούμενες την αγία με μια σχετική επωδή. Πίστευαν ότι, καθώς στον ύπνο τους διψούσαν, μελλοντικός άντρας τους θα ήταν εκείνος τον οποίο θα έβλεπαν να τους προσφέρει νερό για να ξεδιψάσουν.

Το δαχτυλίδι

Οι συναξαριακές διηγήσεις για το δαχτυλίδι που της έστειλε ο Χριστός, με θαυματουργικό τρόπο, συντέλεσαν ώστε οι προσκυνητές της Ιεράς Μονής Σινά να λαμβάνουν ως ευλογία ένα ασημένιο δαχτυλίδι, το οποίο από τον λαό θεωρείται ιδιαίτερης θρησκευτικής και φυλακτικής αξίας, για αυτό και είναι περιζήτητο.

Επίσης, διαδομένες στις λαϊκές αγιολογικές παραδόσεις είναι οι αγιολογικής προελεύσεως διηγήσεις για το περιστέρι που της πήγαινε τροφή στη φυλακή και για το ότι από το κομμένο κεφάλι της έτρεξε γάλα αντί για αίμα.

Στην ευρωπαϊκή λαογραφία είναι γνωστό το έθιμο της συγκεντρώσεως, κατά την ημέρα της εορτής της, στις 25 Νοεμβρίου, των ανύπαντρων κοριτσιών, που θέτουν τον μελλοντικό και προσδοκώμενο γάμο τους στη συμβολική προστασία της, χορεύοντας με ένα ειδικό για την περίσταση εορταστικό κάλυμμα στα κεφάλια τους.

Με πληροφορίες από ekklisiaonline