"Χαλαρώνει" το αυτόφωρο για τους μεγαλοοφειλέτες

Το περιβόητο αυτόφωρο για οφειλές προς το Δημόσιο από επιχειρήσεις και ελεύθερους επιχειρηματίες με εμπνευστή τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιώργο Παπακωνσταντίνου έχει πλέον αρχίσει να κρίνεται στην πράξη από την ελληνική δικαιοσύνη. Στο δικαστικό «μικροσκόπιο» έχει μπει όμως και το θέμα της απόδοσης ποινικών ευθυνών σε βαθμό κακουργήματος σε επιχειρηματίες που δεν έχουν αποδώσει Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α) άνω των 75.000 ευρώ.

Μετά τις αθρόες συλλήψεις επιχειρηματιών για χρέη προς το δημόσιο γενικότερα αλλά και για μη καταβολή Φ.Π.Α, το νομοθετικό «οικοδόμημα» του πρώην υπουργού περνάει από τη «βάσανο» των δικαστικών αρχών, οι οποίες σε αυτή τη φάση τουλάχιστον αφήνουν ελεύθερους με την επιβολή περιοριστικών όρων τους κατηγορούμενους για μη απόδοση του φόρου και συνεχίζουν την ανάκριση μέχρι η υπόθεση να φτάσει στο ακροατήριο.

Για τις άλλες περιπτώσεις που αφορούν γενικότερα χρέη προς το δημόσιο, αυτές στο σύνολο τους εκδικάζονται από αυτόφωρα δικαστήρια, και η κατηγορία που αποδίδεται στους εμπλεκόμενους είναι σε βαθμό πλημμελήματος.

Χρέη προς το δημόσιο και μη απόδοση Φ.Π.Α
Μια τέτοια περίπτωση είναι και αυτή που αφορά σε επικεφαλής γνωστής αλυσίδας κομμωτηρίων της Αθήνας, ο οποίος συνελήφθη για χρέη προς το δημόσιο ύψους 232.267,40 ευρώ. Σε βάρος του ασκήθηκε ποινική δίωξη για μη καταβολή χρεών στο Δημόσιο. Ο κατηγορούμενος παραπέμφθηκε να δικαστεί από το αρμόδιο αυτοφώρου δικαστήριο, από το οποίο ζήτησε και έλαβε και νέα προθεσμία για να δικαστεί για τις 21 Νοεμβρίου. Μέχρι τη δίκη του είναι ελεύθερος.

Αντίθετα, ελεύθερη, με την επιβολή όμως εγγύησης ύψους 50 χιλιάδων ευρώ και με απαγόρευση εξόδου από τη χώρα αφέθηκε, μετά την απολογία της στον ανακριτή, γυναίκα 62 ετών από τη Θεσσαλονίκη, ιδιοκτήτρια γνωστής εταιρίας εμπορίας ενδυμάτων, η οποία συνελήφθη για μη απόδοση Φ.Π.Α. Σε βάρος της ασκήθηκε ποινική δίωξη για μη απόδοση Φ.Π.Α σε βαθμό κακουργήματος. Η 62χρονη κατηγορείτο ότι από τον περασμένο Απρίλιο έως τον Αύγουστο του 2011 δεν απέδωσε ΦΠΑ, ύψους 586 χιλιάδων ευρώ.

Στο ποσό αυτό πρέπει να προστεθεί πρόστιμο της τάξεως των 85 χιλιάδων ευρώ. Για την περίπτωση δηλαδή αυτή, που αφορά στη μη απόδοση Φ.Π.Α διενεργείται ανάκριση μετά το πέρας της οποίας η σχετική δικογραφία είτε θα πάρει το δρόμο προς το ακροατήριο είτε θα αρχειοθετηθεί.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η σύλληψη της 62χρονης έγινε μετά από εγκύκλιο του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ν. Παντελή, με την οποία προσδιορίζονται τα όρια της αυτόφωρης διαδικασίας για τα αδικήματα της φοροδιαφυγής.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο αυτή η αυτόφωρη διαδικασία θα πρέπει πάραυτα να εφαρμόζεται για διακράτηση Φ.Π.Α και Φόρου Κύκλου Εργασιών που υπερβαίνει τα 75.000 ευρώ καθώς και μη καταβολή βεβαιωμένων φόρων που υπερβαίνουν το ποσό των 150.000 ευρώ. Πάντως, η εταιρεία της οποίας ιδιοκτήτρια είναι η 62χρονη είχε πρόσφατα καταθέσει αίτηση για να υπαχθεί στο άρθρο 99 του Πτωχευτικού Κώδικα.

Η αντίφαση με την κατάργηση της προσωποκράτησης
Και ενώ ο επιχειρηματίας για μη απόδοση Φ.Π.Α τιμωρείται σε βαθμό κακουργήματος και μπορεί να του επιβληθούν οι αντίστοιχες ποινές κάθειρξης, η ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (Σ.τ.Ε) από περασμένο Ιούλιου με συντριπτική πλειοψηφία είχε ταχθεί κατά της προσωποκράτησης για χρέη προς το Δημόσιο.

Σύμφωνα με την απόφαση της Ολομέλειας είναι διαφορετικό το θέμα της στέρησης της προσωπικής ελευθερίας ως ποινή για αποδοκιμαστέα κοινωνική συμπεριφορά και άλλο ως διοικητικό μέτρο που αποβλέπει στην άσκηση πίεσης για την εξόφληση χρέους, το οποίο «δεν δύναται το Δημόσιο να αποδείξει ότι έχει ο οφειλέτης». Και αυτό διότι, αποτελεί μέτρο καταναγκασμού, όχι πάνω στην περιουσία του οφειλέτη, αλλά επί του ίδιου του προσώπου του οφειλέτη.

Την αντίφαση επισημαίνει μιλώντας στο «protothema.gr» ο δικηγόρος κ. Πέτρος Μηλιαράκης: «Η έννομη τάξη εδώ εισάγει μια τρομακτική αντίφαση, η οποία παραβιάζει βασικές αρχές δικαίου, όπως είναι η αρχή ασφάλεια δικαίου και η αρχή της αναλογικότητας» επισημαίνει και προσθέτει: «Δεν πρέπει να περιορίζεται υπέρμετρα η ατομική ελευθερία του ατόμου, στη βάση ότι το άτομο μπορεί να υπεκφεύγει και ότι οι εισπρακτικοί μηχανισμοί του κράτους υπολειτουργούν».

Όπως επισημαίνει, τόσο το ΣτΕ όσο και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπινών Δικαιωμάτων έχουν αποφανθεί ότι για χρέη προς το Δημόσιο, δεν συνεπάγονται και στέρηση της προσωπικής ελευθερίας του οφειλέτη. Άλλωστε, τονίζει ο ίδιος - η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης περιουσίας είναι πάντοτε ενεστώσα όπως και η αρχή άρσης του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων. Με άλλα λόγια, επειδή το κράτος αδυνατεί για διαφόρους λόγους να εισπράξει τις οφειλές αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει η πολιτεία να προχωρά στον περιορισμό της ατομικής ελευθερίας με προσωποκράτηση κ.ά. τυχόν επαχθή μέτρα.

Η λίστα του Πεπόνη
Την ίδια ώρα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι έρχεται «μπαράζ» νέων συλλήψεων για οφειλές προς το δημόσιο, με βάση τη λίστα με τους μεγαλοοφειλέτες του δημοσίου που βρίσκεται στα χέρια του οικονομικού εισαγγελέα Γρηγόρη Πεπόνη. Στη περιβόητη λίστα περιλαμβάνονται – σύμφωνα με πληροφορίες - χιλιάδες ονόματα μεγαλοοφειλετών, με χρέη πάνω από 150.000 ευρώ. Υπολογίζεται ότι ο κ. Πεπόνης έχει στα χέρια του τα στοιχεία 14.700 οφειλετών τα χρέη των οποίων αγγίζουν τα 37 δισεκατομμύρια ευρώ.