Νοσηλευτές σε ρόλο... ταμία στο Δαφνί

Και χρέη... ταμία εκτελούν οι νοσηλευτές στα δημόσια ψυχιατρεία. Όταν δεν περιθάλπουν τους ασθενείς, τους δίνουν το εβδομαδιαίο χαρτζιλίκι τους και διαχειρίζονται τα χρήματά τους.

Τα… νέα, διευρυμένα -κατά τις διοικήσεις, τουλάχιστον- καθήκοντα των νοσηλευτών περιλαμβάνουν τη φύλαξη και τη διαχείριση των χρημάτων που λαμβάνουν από επιδόματα, συντάξεις ή ως βοήθημα από τους συγγενείς τους οι ψυχικά ασθενείς, γεγονός ωστόσο που παραβιάζει στοιχειώδη δικαιώματα τόσο των ασθενών όσο και των νοσηλευτών, ενώ εμπλουτίζει συχνά και το δελτίο συμβάντων των αστυνομικών τμημάτων με περιστατικά κλοπών…

Παρότι ο νόμος ορίζει ακριβώς ποια είναι η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί στις περιπτώσεις που οι ψυχικά ασθενείς  μπορούν να διαχειριστούν τα χρήματά τους και δεν χρειάζονται δικαστικό συμπαραστάτη, στην πράξη αυτή σπάνια τηρείται.

Δικαιούχοι τραπεζικών λογαριασμών οι ασθενείς

Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι σε κάθε νοσοκομείο ή σε κάθε δομή (δηλαδή σε ξενώνες, οικοτροφεία και διαμερίσματα όπου ζουν ψυχικά ασθενείς στο πλαίσιο της απο-ασυλοποίησης) συστήνεται τριμελής επιτροπή με εκπρόσωπο της διοίκησης, της ιατρικής και της κοινωνικής υπηρεσίας, η οποία παραλαμβάνει, φυλάσσει και διαχειρίζεται τα χρήματα που παραδίδουν οι ασθενείς. Μάλιστα, προβλέπεται η αλλαγή των μελών της επιτροπής ανά τακτά διαστήματα, ώστε να διασφαλίζεται περαιτέρω η προστασία των συμφερόντων των ασθενών.

Επιπλέον, προβλέπεται ότι οι ασθενείς εναλλακτικά μπορεί να «ανοίγουν» και να διατηρούν τραπεζικούς λογαριασμούς. Και οι δύο πρακτικές κατά τους ειδικούς θεωρείται ότι ενισχύουν την απο-ασυλοποίηση των ασθενών και βοηθούν στην αυτονομία και την κοινωνικοποίησή τους. Ορίζεται δε ρητώς ότι σε κάθε άλλη περίπτωση διαχείρισης χρημάτων, πρέπει να υπάρχει γνωμάτευση του επιστημονικά υπεύθυνου της κλινικής ή της δομής, που να τεκμηριώνει γιατί εξαιρείται ο ασθενής από αυτήν τη διαδικασία. Ωστόσο, στην πράξη η εξαίρεση αποτελεί τον… κανόνα.

Οι νοσηλευτές σε ρόλο ταμία στο Δαφνί

Είναι ενδεικτική η απόφαση έχει λάβει το ΔΣ του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής (ΨΝΑ), ενός νοσοκομείου που λειτουργεί ως «μπούσουλας» και για τα άλλα στην περιφέρεια. Σύμφωνα με αυτήν, ορίζεται υπεύθυνος για τη φύλαξη και τη διάθεση των χρημάτων των ασθενών σε Τμήματα, αλλά και Δομές του νοσοκομείου ο προϊστάμενος κάθε δομής και κάθε νοσηλευτικού τμήματος.

Το αποτέλεσμα είναι να «εξαναγκάζονται» οι προϊστάμενοι νοσηλευτές -όταν δεν παρέχουν ψυχιατρική φροντίδα και νοσηλεία στους ασθενείς- να προβαίνουν σε οικονομικές συναλλαγές μαζί τους, που μπορεί να αφορούν από ένα έως και… χιλιάδες ευρώ.  Εάν αναλογιστεί κανείς ότι σε κάθε δομή φιλοξενούνται κατά μέσο όρο από δέκα έως 20 άτομα, που στην πλειονότητά τους λαμβάνουν επίδομα από την Πρόνοια, ύψους 300 ευρώ μηνιαίως, αντιλαμβάνεται τα ποσά που καλούνται να διαχειριστούν οι νοσηλευτές - «ταμίες».

Στα δε ψυχιατρεία δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι εφημερεύοντες γιατροί και νοσηλευτές καλούνται να ρυθμίσουν, εκτός από τις περιπτώσεις εισαγωγής, νοσηλείας και φαρμακευτικής αγωγής των ασθενών, και τα… οικονομικά τους. Είναι ενδεικτική η περίπτωση ασθενή που διακομίσθηκε πρόσφατα στο ΨΝΑ με εισαγγελική παραγγελία και ο οποίος είχε μαζί του 10.000 ευρώ! Βάσει του νόμου, για την παραλαβή των χρημάτων έπρεπε να συνταχθεί πρωτόκολλο, στην πράξη ωστόσο αναγκάστηκε να τα παραλάβει ο προϊστάμενος νοσηλευτής εφημερίας.

Συγκρούσεις και παρεξηγήσεις ασθενών - νοσηλευτών

«Στην καλύτερη περίπτωση, έχουμε να αντιμετωπίσουμε επεισόδια αμφισβήτησης και σύγκρουσης με τους ασθενείς. Γιατί γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, γνωρίζουν ότι μπορούν να διαχειριστούν τα χρήματά τους και με τις διοικητικές αποφάσεις τους τα στερούνται. Εμείς τους εξηγούμε ότι μας υποχρεώνουν να τους κρατάμε τα χρήματα και ότι πρέπει να τους δίνουμε λίγα-λίγα, συνήθως κάθε εβδομάδα, αλλά θυμώνουν μαζί μας και είναι εύλογο» εξηγεί ο πρόεδρος του Συλλόγου Νοσηλευτών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων (ΣΥΝΟΨΥΝΟ), κ. Γιώργος Αβραμίδης.

Στη χειρότερη περίπτωση, οι νοσηλευτές - «ταμίες» βρίσκονται υπόλογοι σε περίπτωση απώλειας χρημάτων. Προ ολίγου καιρού καταγράφηκε από τις αστυνομικές αρχές μπαράζ κλοπών σε δομές της Αττικής, γεγονός που οδήγησε και στη διενέργεια Ένορκων Διοικητικών Εξετάσεων (ΕΔΕ) εντός των ψυχιατρείων όπου ανήκαν οι δομές.

«Το νοσηλευτικό προσωπικό στα ψυχιατρεία εργάζεται υπό τις πιο αντίξοες συνθήκες. Έχει αρνηθεί επανειλημμένως να συμμετέχει σε αυτή την απαράδεκτη διαδικασία φύλαξης και διάθεσης χρημάτων στους ασθενείς, διότι δεν εμπίπτει στα καθήκοντά τους» τονίζει ο πρόεδρος. 

Σύμφωνα με τον ίδιο, έχει προταθεί η ανάθεση της διαδικασίας αυτής στην κοινωνική υπηρεσία των νοσοκομείων, ωστόσο το μόνιμο επιχείρημα των διοικητών είναι ότι «οι νοσηλευτές αποτελούν την καλύτερη επιλογή, διότι έχουν αδιάλειπτη φυσική παρουσία στο νοσοκομείο…».