Τα φυτά έσωσαν τη γη

Η βλάστηση έσωσε τον πλανήτη μας από μια ανεξέλεγκτη πτώση της θερμοκρασίας, που θα τον είχε καταδικάσει σε κατάψυξη, δηλαδή να καλυφθεί από μόνιμους πάγους, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη.

Η μελέτη, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, ρίχνει φως σε μια σειρά από μεγάλους μηχανισμούς της φύσης, οι οποίοι, επί εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια, έχουν μετατρέψει τη Γη σε ένα εκκρεμές που κινείται περιοδικά ανάμεσα στα δύο άκρα, της βαθειάς ψύξης και της υπερθέρμανσης.

Η έρευνα έγινε από Αμερικανούς και Βρετανούς γεωφυσικούς, υπό τον καθηγητή του πανεπιστημίου Γιέηλ των ΗΠΑ Μαρκ Παγκάνι, και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature.

Σύμφωνα με την μελέτη, πριν 50 εκατομμύρια χρόνια ο Βόρειος και ο Νότιος Πόλος ήσαν ελεύθεροι από πάγους και κροκόδειλοι έκαναν βόλτες στην Αρκτική. Στη συνέχεια, μια μακρόχρονη μείωση της ποσότητας του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ψύχρανε σταδιακά τον πλανήτη μας. Όμως τα φυτά έσωσαν τη Γη από τη βαθιά κατάψυξη, καθώς φρέναραν την αφαίρεση του διοξειδίου άνθρακα (του κατ εξοχήν αερίου του θερμοκηπίου που παγιδεύει την ηλιακή ακτινοβολία, αυξάνοντας έτσι την θερμοκρασία), κατά τα τελευταία 24 εκατ. χρόνια.

Τα αέρια που εκπέμπονται από τα ηφαίστεια (και όχι τα καύσιμα όπως σήμερα) ήσαν αυτά που επί εκατομμύρια χρόνια αύξαναν το διοξείδιο στην ατμόσφαιρα, ενώ, από την άλλη, το διοξείδιο αφαιρείτο μέσω της διάβρωσης των βράχων της Γης και μετά διαλυόταν στο νερό και κλειδωνόταν σε ανθρακικά άλατα στο βυθό των ωκεανών. Σύμφωνα με την έρευνα, κανονικά, μέσα από τη δράση των ανωτέρω αντικρουόμενων παραγόντων, θα έπρεπε σχεδόν όλο το διοξείδιο να είχε αφαιρεθεί μέχρι σήμερα από την ατμόσφαιρα, οδηγώντας τη Γη σε βαθιά κατάψυξη.

Όμως, ενώ η συγκέντρωση διοξειδίου συνεχώς μειωνόταν κι έφτασε περίπου τα 200-250 μέρη ανά εκατομμύριο, κάποια στιγμή σταθεροποιήθηκε. Οι επιστήμονες αναζήτησαν μια εξήγηση για αυτή τη σωτήρια για τον πλανήτη μας εξέλιξη και τη βρήκαν στα φυτά. Χρησιμοποιώντας προσομοιώσεις του παγκόσμιου κύκλου του άνθρακα και παρατηρήσεις από την ανάπτυξη των φυτών, έδειξαν ότι καθώς το επίπεδο του διοξειδίου έπεφτε ανησυχητικά χαμηλά, αυτό οδήγησε σχεδόν σε ασφυξία τα φυτά και, ως συνέπεια, μειώθηκε η ικανότητα των φυτών και ιδίως των δέντρων να διαβρώνουν τους πυριτικούς βράχους, με αποτέλεσμα να επιβραδυνθεί η αφαίρεση του διοξειδίου από την ατμόσφαιρα.

Όταν τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα γίνονται ασφυκτικά χαμηλά, η ανάπτυξη των φυτών επηρεάζεται αρνητικά και η υγεία των δασικών οικοσυστημάτων πλήττεται. Όταν αυτό συμβαίνει, τα φυτά δεν μπορούν πια βοηθήσουν (μέσω της διάβρωσης των βράχων) στην αφαίρεση του διοξειδίου από την ατμόσφαιρα ταχύτερα σε σχέση με την προσθήκη διοξειδίου από τα ηφαίστεια και άλλες πηγές, δήλωσε ο Πγκάνι.

Τελικά, σύμφωνα με τους ερευνητές, οφείλουμε άλλο ένα μεγάλο χρέος στα φυτά. Πέρα από τις υπόλοιπες ευεργεσίες τους, κατόρθωσαν να σταθεροποιήσουν το κλίμα της Γης, εμποδίζοντας το διοξείδιο να μειωθεί ακόμη περισσότερο, πράγμα που θα είχε μετατρέψει τον πλανήτη μας σε μια τεράστια χιονόμπαλα, περιστρεφόμενη στο διάστημα.

    Μπορεί τα φυτά να έκαναν το θαύμα τους στο παρελθόν όσον αφορά το φυσικά παραγόμενο διοξείδιο, είναι όμως απίθανο να κάνουν το ίδιο με την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με τους Αμερικανούς ερευνητές. Τα επίπεδα του διοξειδίου στην ατμόσφαιρα βρίσκονται σήμερα περίπου στα 385 μέρη έναντι 280 μερών (ppm) πριν τη Βιομηχανική Επανάσταση.

Απελευθερώνουμε διοξείδιο του άνθρακα περίπου 100 φορές πιο γρήγορα από ό,τι όλα τα ηφαίστεια στον κόσμο μαζί. Ενώ οι φυσικές διαδικασίες διάβρωσης των βράχων θα αφαιρέσουν τελικά αυτό το αυξημένο διοξείδιο από την ατμόσφαιρα, η όλη διαδικασία γίνεται από τη φύση της πολύ αργά για να μας βοηθήσει να αποφύγουμε την επικίνδυνη κλιματική αλλαγή. Θα χρειαστούν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, μέχρι η διάβρωση των βράχων να αφαιρέσει τις εκπομπές διοξειδίου από τα ορυκτά καύσιμα, δήλωσε ο Κεν Καλντέιρα, του Ινστιτούτου Επιστημών Κάρνεγκι, που συμμετείχε στην έρευνα.

Link: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία στη διεύθυνση: http://www.nature.com/nature/journal/v460/n7251/abs/nature08133.html