Εξασθενές χρώμιο στο νερό του Σχίνου Λουτρακίου

Τα μυστικά που κρύβει ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας ψάχνουν στο Λουτράκι μετά τα απανωτά ευρήματα βαρέων μετάλλων που εντοπίστηκαν το καλοκαίρι σε πηγάδια και βρύσες του οικισμού Σχίνου. Πρόκειται για το δεύτερο κρούσμα ύποπτου νερού μετά τις αποκαλύψεις που έγιναν στις αρχές του χρόνου από τους Οικολόγους Πράσινους ότι σε εννιά ετικέτες νερού -μεταξύ άλλων και στο Ηβη Λουτρακίου της PepsiCo- είχαν ανιχνευτεί ποσότητες εξασθενούς χρωμίου από 19 έως 22 μικρογραμμάρια ανά λίτρο. Τότε η εταιρεία είχε δηλώσει ότι το νερό της είναι ασφαλές για τη δημόσια υγεία και τα στοιχεία είχαν διαβιβαστεί αρμοδίως στο υπουργείο Υγείας για να γίνουν έλεγχοι και να θεσπιστεί ανώτατο πανελλαδικό όριο για όλα τα νερά. Σύμφωνα όμως με τον κ. Νίκο Μάντζαρη, επιστημονικό συνεργάτη των Οικολόγων, η μόνη διαπίστωση της Πολιτείας ήταν ότι δεν υπάρχουν θεσμοθετημένα όρια εξασθενούς χρωμίου για το πόσιμο νερό. Ετσι, άλλος ένας φάκελος καταχωνιάστηκε στα συρτάρια των υπηρεσιών, μολονότι, όπως υποστηρίζουν οι Οικολόγοι, τα ευρήματα είναι χίλιες φορές υψηλότερα από το όριο ασφαλείας για τη δημόσια υγεία που έθεσε πριν από 1,5 χρόνο η Καλιφόρνια (0,02 μg/l) και δέκα φορές πάνω από τα όρια της δικαστικής απόφασης του Πρωτοδικείου Χαλκίδας που εκδόθηκε για τον Δήμο Μεσσαπίας στην Εύβοια, ο οποίος αντιμετωπίζει προβλήματα ρύπανσης.

Σε πηγάδι το υψηλότερο ποσοστό

Οι πρόσφατες αναλύσεις νερού σε πηγάδια και βρύσες στον Σχίνο Λουτρακίου επιτείνουν τον προβληματισμό, μολονότι είναι θέμα των Αρχών να διαπιστώσουν εάν υπάρχει αλληλουχία γεγονότων και συμπτώσεων. Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι σε πηγάδι ιδιώτη, ο οποίος τυχαίνει να είναι χημικός στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ανιχνεύτηκε ποσότητα εξασθενούς χρωμίου 407 μικρογραμμαρίων ανά λίτρο (!), που ήταν και η υψηλότερη, ενώ σε ακτίνα 200 μέτρων εντοπίστηκαν αυξημένες ποσότητες και σε άλλα πηγάδια, στα οποία μετρήθηκαν πάνω από 200 μικρογραμμάρια ανά λίτρο. Σε βρύσες σπιτιών μετρήθηκαν αντίστοιχα έως 32 μg/l. Τα δείγματα εστάλησαν για μεγαλύτερη ασφάλεια σε διαφορετικά ιδιωτικά εργαστήρια, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Γενικό Χημείο του Κράτους, και τα ευρήματα εμφανίζουν μικρές αποκλίσεις. Καθώς όρια υπάρχουν μόνο για το ολικό χρώμιο που είναι τα 50 μg/l (μέρος του οποίου είναι και το εξασθενές), εύλογα μπορεί κάποιος να συμπεράνει ότι οι παραπάνω αναλύσεις δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού.
 

Πήγαν για… φίλτρο και έπεσαν στο επικίνδυνο μέταλλο

Ολα ξεκίνησαν τον περασμένο Αύγουστο, όταν ιδιώτης, στην προσπάθειά του να επιλέξει το κατάλληλο φίλτρο νερού για το σπίτι του λόγω υψηλής περιεκτικότητας αλάτων, πήρε δείγμα νερού. Σε αυτό διαπιστώθηκε για πρώτη φορά η ύπαρξη εξασθενούς χρωμίου 20 μg/l. Ετσι, σήμανε συναγερμός και ξεκίνησαν οι δειγματοληψίες που επεκτάθηκαν στα πηγάδια της περιοχής Σχίνου και σε ιδιωτικές βρύσες με τα γνωστά αποτελέσματα.

Η σοβαρότητα της υπόθεσης έχει αναστατώσει τους κατοίκους και έχει κινητοποιήσει την επιτροπή αγώνα «Ενεργοί Πολίτες Σχίνου», που από τις αρχές Σεπτεμβρίου σε συνεργασία με ανεξάρτητα πιστοποιημένα εργαστήρια έχουν επιβεβαιώσει με απανωτές μετρήσεις τις υψηλές συγκεντρώσεις του επικίνδυνου μετάλλου. Ενθαρρυντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι τα δείγματα από το κοινόχρηστο δίκτυο πόσιμου νερού που εστάλησαν για ανάλυση τον Σεπτέμβριο ήταν καθαρά. Οπως εξηγούν μέλη της επιτροπής, στην περιοχή υπάρχει το δημοτικό δίκτυο νερού, το οποίο όμως -εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητας αλάτων- χρησιμοποιείται κυρίως για λάτρα και πότισμα.

Το δίκτυο αυτό τροφοδοτείται από το νερό τριών πηγών (Βαρικόκα, Μπελούσι, Σερβέσι), αλλά και από γεωτρήσεις. Για πόση, οι κάτοικοι και οι επισκέπτες γεμίζουν νερό από τις κοινόχρηστες βρύσες, το οποίο προέρχεται από μια καθαρή πηγή (Βαρικόκα), στην οποία δεν έχουν εντοπιστεί προβλήματα. Το γεγονός όμως ότι σε πολλά πηγάδια του χωριού αλλά και σε βρύσες σπιτιών έχουν ανιχνευτεί ποσότητες εξασθενούς χρωμίου έχει ανησυχήσει τον κόσμο, ο οποίος ακόμη και για την καθημερινή λάτρα γεμίζει πλέον νερό από το κοινόχρηστο δίκτυο βρυσών. «Κάνουμε μπάνιο με τα κατσαρολάκια», εξομολογείται κάτοικος της περιοχής και επισημαίνει ότι ο δήμος έχει εστιάσει τις μετρήσεις του στις κοινόχρηστες βρύσες, χωρίς να δίνει στοιχεία για το υπόλοιπο δίκτυο παροχής νερού (δημοτικό δίκτυο, πηγάδια, γεωτρήσεις κ.ά.).   

Ωστόσο, οι μετρήσεις που δημοσιοποίησαν πρόσφατα η Περιφέρεια Πελοποννήσου, αλλά και η αρμόδια Δημοτική Επιχείρηση Υδρευσης-Αποχέτευσης Λουτρακίου - Περαχώρας (ΔΕΥΑΛΠ) εμφανίζονται καθησυχαστικές για την ασφάλεια του νερού και στο μόνο σημείο που συμπίπτουν με τα άλλα ευρήματα είναι στο δίκτυο των κοινόχρηστων βρυσών και σε μία γεώτρηση. Από την πλευρά του, ο Δήμος Λουτρακίου - Αγίων Θεοδώρων χαρακτηρίζει παιχνίδια συνωμοσίας τις αποκαλύψεις για το νερό και δηλώνει ότι αυτό που παρέχει η δημοτική επιχείρηση είναι καθαρό. «Δεν θέλουμε να κρύψουμε το πρόβλημα. Εάν υπάρχει εξασθενές χρώμιο σε κάποια πηγάδια ας μας υποδείξουν ποια είναι, να γίνουν αναλύσεις από δημόσιες αρχές», αναφέρει ο δήμαρχος Λουτρακίου, κ. Κώστας Λογοθέτης.

Οι μετρήσεις και η απουσία θεσμοθετημένων ορίων στην Ελλάδα

Η ΔΕΥΑΛΠ χρησιμοποιεί το ίδιο επιχείρημα που χρησιμοποιούν και δημόσιοι φορείς (όπως ο ΕΦΕΤ), υποστηρίζοντας ότι δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας από τη στιγμή που δεν υπάρχουν θεσμοθετημένα όρια για το επιβλαβές μέταλλο. Μάλιστα, τις αυξημένες ποσότητες ολικού χρωμίου η δημοτική επιχείρηση τις αποδίδει στη φύση των πετρωμάτων που υπάρχουν στα Γεράνεια όρη.

Η ΔΕΥΑΛΠ παραδέχεται, ωστόσο, ότι έχει διενεργήσει μετρήσεις και για το εξασθενές χρώμιο στο πλαίσιο εγκυκλίου του υπουργείου Υγείας που συνιστούσε συστηματική παρακολούθηση του εξασθενούς χρωμίου στο πόσιμο νερό για έναν χρόνο. Ομως για τα ευρήματα αυτά η Επιχείρηση θεωρεί ότι δεν συντρέχει λόγος ενημέρωσης και παραπέμπει αρμοδίως τους πολίτες Σχίνου στο υπουργείο Υγείας! Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μία από τις τέσσερις γεωτρήσεις που πέφτουν στο δημοτικό δίκτυο του Σχίνου (γεώτρηση Σιάνου) μετρήθηκε από τη ΔΕΥΑΛΠ ολικό χρώμιο 45 μg/l, αλλά το εξασθενές… ξέχασαν να το μετρήσουν. Στην ίδια γεώτρηση το Γενικό Χημείο του Κράτους, για λογαριασμό της Περιφέρειας Πελοποννήσου, μέτρησε εξασθενές χρώμιο στα 42,5 μg/l σε δείγμα νερού που λήφθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου, ενώ μέτρηση ιδιωτικού εργαστηρίου είχε ανιχνεύσει 51 μg/l στις 6 Σεπτεμβρίου. Οι κάτοικοι της περιοχής δίνουν ιδιαίτερο βάρος στις μετρήσεις των γεωτρήσεων που ανακατεύονται με το καθαρό νερό.  Οπως εξηγούν, το νερό του δικτύου δεν επαρκεί τους καλοκαιρινούς μήνες αλλά και σε περιόδους ξηρασίας, γι’ αυτό και συμπληρώνεται στις δεξαμενές από το νερό των γεωτρήσεων.