Κι όμως, υπάρχει η θετική πλευρά στα αρνητικά συναισθήματα

Ζωή Στραβοπόδη-Τζιάνο
Ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος

Σήμερα θα μιλήσουμε για την αξία κάποιων «παρεξηγημένων» από πολλούς συναισθημάτων. Είναι εντυπωσιακό ότι ενώ ποτέ κανένας δεν μπαίνει σε δεύτερες σκέψεις όταν νιώθει χαρά, αγάπη, πάθος, ή αισιοδοξία, οι περισσότεροι ανάμεσά μας προβληματιζόμαστε εκτενώς όταν βιώνουμε συναισθήματα που αντιλαμβανόμαστε ως «αρνητικά». 

Στην εποχή της θετικής σκέψης και των αποφθεγματικών “stay calm and…”, συναισθήματα όπως η θλίψη, ο θυμός, η ζήλεια, ο φόβος, και το άγχος είναι όχι μόνο ανεπιθύμητα αλλά επιπλέον θεωρούνται σημάδι αδυναμίας και ανεπάρκειας για αυτούς που τα βιώνουν. Κι όμως, όσο καλό είναι το να καλλιεργούμε τα θετικά μας συναισθήματα, εξίσου χρήσιμο είναι να παραμένουμε σε επαφή και με αυτά που μας είναι δυσάρεστα. Άλλωστε, ο βασικός λόγος που ο άνθρωπος έχει εξοπλιστεί με συναισθήματα είναι για να μπορεί να αξιολογεί τις εμπειρίες του.

Τα δυσάρεστα ή αλλιώς «αρνητικά» συναισθήματα μας υπενθυμίζουν τα όριά μας και μας προστατεύουν από μια πληθώρα καταστάσεων. Μπορεί να αποτελέσουν χρήσιμο οδηγό σχετικά με ένα ζήτημα υγείας ή προειδοποίηση ότι μια σχέση μας ή κάποιο άλλο σημαντικό για εμάς ζήτημα χρειάζεται την προσοχή μας. Για το λόγο αυτό δεν πρέπει ούτε να τα καταπιέζουμε, ούτε να τα εξοστρακίζουμε.

Ο θυμός μας καταβάλλει όταν νιώθουμε ότι κάποιος μας έχει υποτιμήσει. Στην πραγματικότητα είναι ένα πολύ προωθητικό συναίσθημα που τονώνει την αυτοπεποίθεσή μας και μας βοηθάει να ενεργήσουμε στην περίπτωση που νιώσουμε ότι κινδυνεύουμε να χάσουμε κάτι που για εμάς είναι σημαντικό. Βοηθάει επίσης στο να λαμβάνουν οι άλλοι περισσότερο υπόψην τις ανάγκες μας.

Η θλίψη που καταβάλλει όσους βιώνουν μια απώλεια αποτελεί ένδειξη ότι υπάρχει ανάγκη να γίνουν αλλαγές και να μπουν τα πράγματα σε νέες βάσεις. Δίνει επίσης στους άλλους το σήμα ότι χρειαζόμαστε τη βοήθειά τους. Όσοι επιτρέπουν στον εαυτό τους να βιώσουν τη θλίψη τους γίνονται συνήθως πιο δίκαιοι, πιο ευγενικοί και πιο συμπονετικοί με τους άλλους. Αντίθετα, η διαρκής ευδαιμονία συχνά οδηγεί σε επιπόλαιες πράξεις και επιλογές - ακόμα και στην ύβρη.

Η ζήλεια μας κάνει να θέλουμε να γίνουμε καλύτεροι σε τομείς που νιώθουμε ότι μειονεκτούμε, μας κινητοποιεί και μας βοηθάει να δουλέψουμε πιο σκληρά. Οι ενοχές και η ντροπή μας βοηθάνε να γυρίσουμε το φακό στον εαυτό μας, να αξιολογήσουμε τη συμπεριφορά μας και να διορθωθούμε. Ο φόβος μας προειδοποιεί και μας προστατεύει. Η σύγχυση και ο εκνευρισμός μας ωθούν να αναλύσουμε δύσκολες καταστάσεις, να εντρυφήσουμε πιο μεθοδικά σε πράγματα που μας είναι ασαφή.

Δυστυχώς όμως, παρόλο που όλα τα συναισθήματα είναι καθώς φαίνεται απαραίτητα για την ψυχική μας υγεία, στη σύγχρονη εποχή της εικόνας, του «υπεράνω» και της δήθεν «αξιοπρέπειας», βλέπω πολύ συχνά άτομα που πίσω από ένα «δε βαριέσαι» κι ένα «σιγά μην κάτσω να σκάσω» αρνούνται να έρθουν σε επαφή με πραγματικότητες και καταστάσεις που σε κάποια στιγμή είναι αναπόφευκτο ότι «θα σκάσουν στο κεφάλι τους». Άλλωστε, το «βλέπω την θετική πλευρά των πραγμάτων» δεν απέχει πολύ από το «εθελοτυφλώ», ούτε από το «κλείνω τα μάτια μου σε πράγματα που μου είναι δύσκολο να παραδεχτώ».

Το να νιώθουμε άσχημα είναι δυσάρεστο. Μήπως όμως είναι τελικά πιο χρήσιμα από ότι νομίζουμε; Η δική μου συμβουλή; Σταματήστε να νιώθετε άσχημα επειδή λυπάστε, θυμώνετε, ζηλεύετε ή φοβάστε. Σταματήστε να διοχετεύετε πολύτιμη ενέργεια στο να καταπιέζετε τα «αρνητικά» αυτά συναισθήματα και αντί αυτού προσπαθήστε να ακούσετε αυτό που έχουν να σας πουν.

Εσάς ποιο θέμα σας απασχολεί; Τι βαραίνει την καθημερινότητά σας; Στείλτε e-mail στο: z.stravopodi@gmail.com