Ανάγκη αποκατάστασης της ασφάλειας δικαίου στις φορολογικές ρυθμίσεις

Την ανάγκη αποκατάστασης της ασφάλειας δικαίου στο πεδίο των φορολογικών ρυθμίσεων, ανέλυσε ο διακεκριμένος νομικός και σύμβουλος του πρωθυπουργού επί φορολογικών θεμάτων, Γιώργος Μυλωνογιάννης στο 6ο Taxation Law Forum. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στην ανάγκη νομοθέτησης κανόνων με τρόπο σαφή και κατανοητό, λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις αποφάσεις των Ανωτάτων Δικαστηρίων, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ερμηνείας των φορολογικών διατάξεων από τη Διοίκηση σύμφωνα με τις βασικές αρχές του Δημοσίου Δικαίου, όπως η αρχή της χρηστής διοίκησης και πάντα σε συμμόρφωση με τη νομολογία των δικαστηρίων. Ο στόχος της πολιτείας είναι η δημιουργία της εύλογης πεποίθησης στους φορολογούμενους και ιδιαίτερα στις επιχειρήσεις πως οι απόψεις της φορολογικής αρχής είναι σταθερές και διατηρήσιμες, έτσι ώστε το επιχειρηματικό περιβάλλον να μην απειλείται από αυθαιρεσίες της φορολογικής διοίκησης.

Παρουσίασε επίσης την απόφαση του ΣτΕ 1738/2017 ως ιδιαίτερα σημαντική λόγω της εκτενούς αναφοράς της στην έννοια της ασφάλειας δικαίου και της σπουδαιότητάς της για την ανάπτυξη υγειούς επιχειρηματικής δραστηριότητας. Με την απόφαση αυτή, το ΣτΕ έκρινε πως οι διαδοχικές παρατάσεις της περιόδου παραγραφής των φορολογικών χρήσεων , παραβίαζαν την αρχή της ασφάλειας δικαίου.

Το ΣτΕ στην απόφαση αυτή υπογράμμιζε πως οι διαδοχικές παρατάσεις δημιουργούσαν ένα περιβάλλον μεγάλης ανασφάλειας, αφού καθίστατο άγνωστος ο χρόνος κατά τον οποίο οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να θεωρούν ως οριστικά κλεισμένες τις φορολογικές τους υποθέσεις. Η απόφαση αυτή της Ολομέλειας του ΣτΕ αποτέλεσε αντικείμενο απαράδεκτου σχολιασμού από τον τότε Πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, με δήλωσή του στη Βουλή, ο οποίος ανέφερε σχολιάζοντάς την πως "το καλό το παλληκάρι ξέρει κι άλλο μονοπάτι". Η δήλωση αυτή αποτελούσε ένα μήνυμα απαράδεκτο για τις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες. Είναι αδιανόητο ο  επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας να παρεμβαίνει  επίσημα σε  αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου δηλώνοντας απερίφραστα πως γνωρίζει τρόπους για την αποφυγή της εφαρμογής τους. Το μήνυμα προς την αγορά ήταν πως ουδείς μπορεί να αισθάνεται ασφαλής ακόμα και όταν δικαιώνεται από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας, αφού η εκάστοτε εκτελεστική εξουσία έχει τη δυνατότητα να τις παρακάμπτει.

Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη άμεσης τροποποίησης των φορολογικών διατάξεων που έχουν κριθεί είτε άμεσα, είτε έμμεσα ως αντίθετες προς το Σύνταγμα. Ως παράδειγμα ανέφερε την περίπτωση της σήμερα κατ'εξαίρεση ισχύουσας 20ετούς παραγραφής για τις περιπτώσεις μη καταβολής φόρου μεγαλύτερου των 100.000 Ευρώ που έχει κριθεί από το ΣτΕ ότι είναι αντίθετη με τη συνταγματική αρχή της ασφάλειας δικαίου.

Τέλος, μίλησε για την ανάγκη νομοθετικής παρέμβασης και σε διατάξεις που δεν είναι αμιγώς φορολογικές αλλά έχουν και ποινικό χαρακτήρα, εις τρόπον ώστε να εκλογικευθεί το φορολογικό ποινολόγιο και να διευκολυνθεί η ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Ο θεσμός των Special Tax Zones

 Στη συνέχεια, τοποθετηθηκε ο Πέτρος Πανταζόπουλος, Διδάκτωρ Φορολογικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών στο πλαίσιο του πάνελ για την σχέση φορολογίας και ανάπτυξης πραγματεύτηκε το ζήτημα του θεσμού των Special Tax Zones (STZ), ως πιθανού εργαλείου άσκησης φορολογικής πολιτικής. Aρχικά μίλησε για τις ανάγκες που έχουν οδηγήσει διεθνώς από δεκαετίες στη σύσταση ελεύθερων οικονομικών ζωνών.  Κατόπιν, προσδιόρισε την έννοια των ειδικών οικονομικών ζωνών, από την άποψη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους.
Επίσης, αναφέρθηκε στο θεσμό των STZ, ως ειδικότερη κατηγορία των ειδικών οικονομικών ζωνών και στις ιδιότητες που πρέπει να έχει μία τέτοια ζώνη, για να χαρακτηριστεί τέτοια. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρθηκε στις ομοιότητες και στις διαφορές των STZ από τους φορολογικούς παραδείσους.



 Ο ομιλητής ανέλυσε τους τύπους που μπορεί να λάβει μία STZ και κατόπιν ανέλυσε το ζήτημα, αν τυχόν υπάρχουν συνταγματικοί περιορισμοί στη σύστασή τους.

 Στον πυρήνα της ομιλίας του, ο Πέτρος Πανταζόπουλος αναφέρθηκε στους πιθανούς περιορισμούς στη σύσταση STZ από την άποψη πρώτα των διεθνών φορολογικών συμβάσεων και ανέδειξε τα ερμηνευτικά ζητήματα που ανακύπτουν από τη υπαγωγή ή μη των STZ στις προβλέψεις των συμβάσεων για την αποφυγή της διπλής φορολογίας. Περαιτέρω, παρουσίασε τις δράσεις BEPS που μπορεί να επηρεάσουν εκτός των άλλων τη σύσταση STZ. Ακόμη, ανέλυσε τη σχέση μεταξύ των ενωσιακών κανόνων περί State Aid και της δυνατότητας ίδρυσης STZ σε ένα κράτος μέλος, με βάση και την ήδη υφιστάμενη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατέληξε ότι αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο πρόβλημα όσον αφορά τη δυνατότητα ενός κράτους μέλους να συστήσει STZ εντός της δικαιοδοσίας του.

 Τέλος, ο ομιλητής πήρε θέση λαμβάνοντας υπόψη και τη διεθνή εμπειρία, αν οι STZ μπορούν να αποτελέσουν πράγματι μοχλό ανάπτυξης οικονομικών σε κρίση, όπως η Ελληνική τα τελευταία χρόνια.


Απόστολος Βεσυρόπουλος: «H φορολογική πολιτική αποκτά αναπτυξιακό χαρακτήρα»



Την πεποίθηση ότι η φορολογική πολιτική πρέπει να έχει και αναπτυξιακή διάσταση, κάτι που επιτυγχάνεται με τη μείωση των φόρων, την απλοποίηση των φορολογικών διαδικασιών για πολίτες και επιχειρήσεις και την αποτελεσματική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, εξέφρασε ο Υφυπουργός Οικονομικών κ. Απόστολος Βεσυρόπουλος στην ομιλία του στο Τaxation Law Forum.
Τόνισε ότι η μείωση που έγινε στον ΕΝΦΙΑ, μέσα στις πρώτες ημέρες της θητείας αυτής της κυβέρνησης,  ήταν μόνο η αρχή αφού στο υπό κατάθεση φορολογικό νομοσχέδιο θα υπάρχουν και νέες παρεμβάσεις στην κατεύθυνση της μείωσης των φόρων, όπως:
-Μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις από το 28% στο 24% για το 2019 και στο 20% για το 2020.
-Μείωση του φόρου για τα μερίσματα από το 10% στο 5 %.
-Καθιέρωση εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή στα φυσικά πρόσωπα (μισθωτοί, συνταξιούχοι, αγρότες, ελεύθεροι επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις) από 22% στο 9% για εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ και δημιουργία νέας προοδευτικής φορολογικής κλίμακας.
-Μείωση του φορολογικού συντελεστή στο 10% για όλα τα αγροτικά συνεργατικά σχήματα.
-Διατήρηση του αφορολογήτου ορίου στα 8.636 ευρώ και με προσαύξηση του συγκεκριμένου ορίου με 1.000 ευρώ για κάθε παιδί και μέχρι τα 4 παιδιά.
-Αναστολή του ΦΠΑ στην οικοδομική δραστηριότητα για τρία χρόνια.
-Αναστολή του φόρου υπεραξίας, επί του κέρδους στις αγοραπωλησίες ακινήτων  επίσης για τρία χρόνια και η επανεξέτασή του από μηδενική βάση τον τέταρτο χρόνο.
-Έκπτωση φόρου εισοδήματος ίση με το 40% της δαπάνης για ενεργειακή, λειτουργική ή αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων.
- Σταδιακή εφαρμογή και καθιέρωση ηλεκτρονικών βιβλίων στις επιχειρήσεις.
-Μετάταξη στο συντελεστή ΦΠΑ  13% από το 24% που είναι σήμερα των βρεφικών ειδών.
Αναφέρθηκε επίσης και στους μεσοπρόθεσμους στόχους που έχουν τεθεί, οι οποίοι κινούνται χρονικά εντός του ορίου της θητείας της κυβέρνησης και περιλαμβάνουν:
-Τη σταδιακή κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης στη φορολογία εισοδήματος. Ένα μέτρο που συνδέεται με την επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, της ηλεκτρονικής τιμολόγησης και των έμμεσων τεχνικών ελέγχου.
-Τη σταδιακή κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και του τέλους επιτηδεύματος.
-Τη διασύνδεση των  ταμειακών μηχανών με την ΑΑΔΕ.
-Τη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ. Μέχρι το τέλος της τετραετίας ο υψηλός συντελεστής ΦΠΑ θα είναι στο 22% από 24%  που είναι σήμερα  και ο χαμηλός στο 11% από 13% που είναι σήμερα.
-Τη μείωση του ΦΠΑ για το πακέτο των τουριστικών υπηρεσιών ( διαμονή και εστίαση) στο 11% για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα του τουρισμού μας.
Ο Υφυπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε επίσης στην αλλαγή της φιλοσοφίας λειτουργίας των φορολογικών υπηρεσιών, ιδιαίτερα σε ό,τι έχει άμεση σχέση με τον πολίτη και με στόχο να μειωθεί η  συχνότητα, αλλά και η αναγκαιότητα της παρουσίας των φορολογουμένων στις εφορίες. Προσέθεσε δε ότι στόχος είναι να αναβαθμιστεί θεαματικά ο δείκτης εξυπηρέτησης του πολίτη και  η αποδοτικότητα των φορολογικών υπηρεσιών, μέσω της ολοκληρωμένης ψηφιοποίησης των διαδικασιών, αλλά και των υποδομών των φορολογικών υπηρεσιών, ώστε ο πολίτης να εξυπηρετείται ηλεκτρονικά και από το σπίτι του, για όλες τις υπηρεσίες που σήμερα απαιτείται η φυσική παρουσία του στις εφορίες.