Χαμηλότερες κατά 25% οι ξένες επενδύσεις πέρσι στην Ελλάδα

Κατά 25% εμφανίζονται μειωμένες σε σχέση με πέρσι οι εισροές Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ) στην Ελλάδα, το 2009 σε σχέση με το 2008, καθώς διαμορφώθηκαν στα 3.355 εκατ. δολάρια από 4.499 εκατ. δολάρια αντίστοιχα, με βάση τα συμπεράσματα της «Έκθεσης παγκόσμιων επενδύσεων 2010» (WIR 2010) για τις ΞΑΕ από και προς την Ελλάδα.

Η έκθεση, με θεματικό τομέα «Επενδύοντας στην Πράσινη Ανάπτυξη», παρουσιάστηκε την Τρίτη σε συνέντευξη Τύπου, που οργανώθηκε από τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) από κοινού με το Αμερικανικό Κολέγιο Ελλάδος.

Οπως επεσήμανε η κ. Μαρίνα Παπαναστασίου, καθηγήτρια στο Graduate School του Deree και του Copenhagen Business School, η οποία εκπροσωπεί την UNCTAD στην Ελλάδα, πτώση περίπου 58% σημειώθηκε και στις εκροές ΞΑΕ, οι οποίες ανήλθαν στα 7.611 εκατ. δολάρια από 18.148 εκατ. δολάρια.

Αναφορικά με τις εξαγορές και συγχωνεύσεις στη χώρα μας, σημειώθηκαν πωλήσεις αξίας 477 εκατ. δολαρίων και αγορές αξίας 386 εκατ. δολαρίων. Σχετικά με την κατάταξη της Ελλάδας ως προς το δείκτη απόδοσής της ως χώρας υποδοχής ΞΑΕ, αυτή κατατάσσεται στη θέση 115, το 2009 από 118, το 2008, σε σύνολο 141 χωρών. Όσον αφορά το δείκτη δυνατότητας προσέλκυσης ΞΑΕ, στοιχεία του 2008 την κατατάσσουν στη θέση 46 από 43, το 2007.

Επίσης, η έκθεση παρουσίασε το ρόλο των ελληνικών τραπεζών και την έντονη επενδυτική τους παρουσία στις γειτονικές χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης, τονίζοντας τον ευεργετικό ρόλο των ξένων τραπεζών στην ανάπτυξη αυτών των χωρών, αλλά και υπενθυμίζοντας ότι η κρίση στην Ελλάδα αναβιώνει την ανησυχία ότι η ισχυρή παρουσία ξένων τραπεζών ίσως διοχετεύσει συστημικό κίνδυνο στην ευρύτερη περιοχή. Εκτιμάται ότι το μερίδιο αγοράς των ελληνικών τραπεζών ανέρχεται στο 20%.

Όσον αφορά τις παγκόσμιες ροές ΞΑΕ, αυτές μειώθηκαν δραστικά το 2009. Μετά από μια μείωση της τάξης του 16% το 2008, οι παγκόσμιες ροές ΞΑΕ μειώθηκαν επιπλέον κατά 37%, φτάνοντας τα 1,1 τρισ. δολάρια, ενώ οι εκροές ΞΑΕ περιορίστηκαν κατά 43% περίπου, αγγίζοντας τα 1,1 τρισ. δολάρια.

Η παγκόσμια οικονομική κρίση άλλαξε ήδη το διεθνή επενδυτικό χάρτη από το 2008 με τις αναπτυσσόμενες χώρες και τις οικονομίες σε μετάβαση να αυξάνουν περαιτέρω το μερίδιό τους στην παγκόσμια κατανομή εισροών ΞΑΕ, φθάνοντας περίπου το 50% του συνόλου των παγκόσμιων εισροών, κατά το 2009. Αυτό συμβαίνει, αν και υπάρχει μείωση των ροών ΞΑΕ προς τις αναπτυσσόμενες χώρες και τις οικονομίες σε μετάβαση κατά 27%, το 2009, φθάνοντας τα 548 δισ. δολάρια. Ανάλογα, παρατηρείται πτώση και στις ροές των ΞΑΕ προς τις αναπτυγμένες χώρες κατά την πολύ μεγαλύτερη τάση του 44%, φθάνοντας τα 566 δισ. δολάρια.

Εκροές από τις αναπτυγμένες χώρες

Αντίστοιχα, οι εκροές ΞΑΕ από τις αναπτυγμένες χώρες σημείωσαν εξίσου απότομη πτώση το 2009 (-48%) σε σχέση με τις εισροές. Μείωση -21% σημείωσαν και οι εκροές από τις αναπτυσσόμενες χώρες και τις οικονομίες σε μετάβαση. Αν και το ποσοστό των εκροών ΞΑΕ από τις αναπτυσσόμενες χώρες και τις οικονομίες σε μετάβαση παραμένει αρκετά χαμηλότερο σε σχέση με το μερίδιο εκροών ΞΑΕ που κατέχουν οι αναπτυγμένες οικονομίες, παρά ταύτα αυξάνεται και έχει εκταθεί στο 25% των παγκόσμιων εκροών.

Χώρες, όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία, η Ινδία και η Βραζιλία, βρίσκονται ανάμεσα στους κορυφαίους είκοσι προορισμούς εισροών ΞΑΕ, με τις ΗΠΑ να προηγούνται. Η Κίνα και η Ρωσία βρίσκονται, επίσης, ανάμεσα στις κορυφαίες χώρες προοέλευσης ΞΑΕ με τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και την Ιαπωνία, να αποτελούν την πρώτη τριάδα.

Τα πρώτα στοιχεία για το 2010, όπως επισημαίνεται στην έκθεση, δείχνουν μια συντηρητικά ανοδική πορεία των παγκόσμιων ροών ΞΑΕ και σύμφωνα με τις προβλέψεις, οι εισροές ΞΑΕ θα αγγίξουν τα 1,2 τρισ. δολάρια, το 2010 και αναμένεται να ανέλθουν στα 1,3-1,5 τρισ. δολάρια, το 2011 και στα 1,6-2 τρισ. δολάρια, το 2012. Όπως διευκρίνισε η Δρ. Μ. Παπαναστασίου, αυτές οι τάσεις εξαρτώνται από το πόσο εύθραυστη θα είναι η παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη.

Οι προβλέψεις, σύμφωνα με το UNCTAD World Investment Prospects Survey, για το 2010-2012 αποτυπώνουν τη συγκρατημένη αισιοδοξία των ερωτούμενων πολυεθνικών επιχειρήσεων (ΠΕ) μεσοπρόθεσμα και εκτιμούν ότι η παραγωγική επέκταση των ΠΕ μέσω ΞΑΕ θα είναι ισχυρότερη το 2011 και 2012. Σε αυτές τις εξελίξεις, σημαντικός προβλέπεται ο ρόλος των ΠΕ από αναπτυσσόμενες χώρες, αλλά και των χωρών αυτών ως τόπος υποδοχής όχι μόνο διεργασιών έντασης εργασίας, αλλά και τεχνολογίας.

Παρεμβάσεις στην παρουσίαση της φετινής έκθεσης της UNCTAD πραγματοποίησαν, μεταξύ άλλων, ο Γιάννης Στουρνάρας, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, και ο Χρήστος Πιτέλης, καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών και University of Cambridge και πρόεδρος του ΔΣ του ΕΟΜΜΕΧ.

Επενδύοντας στην πράσινη οικονομία

Εν τω μεταξύ, το θέμα της φετινής έκθεσης εστιάζει στο ρόλο τόσο των πολυεθνικών επιχειρήσεων (ΠΕ) όσο και των κυβερνήσεων στην προώθηση πράσινης ανάπτυξης.

Με βάση τα στοιχεία της έκθεσης οι ΞΑΕ χαμηλής εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα εκτιμάται ότι έφτασαν περίπου τα 90 δισ. δολάρια, το 2009, σε τρεις βασικούς τομείς: α. εναλλακτική/ανανεώσιμη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, β. ανακύκλωση και γ. παραγωγή περιβαλλοντολογικών τεχνολογικών προϊόντων, όπως ανεμογεννήτριες, ηλιακοί συσσωρευτές και βιοκαύσιμα.

Περίπου το 40% των καταγεγραμμένων έργων ΞΑΕ χαμηλής εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα μεταξύ του 2003-09 εντοπίζονται στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως στην Κίνα, Βραζιλία, Ινδία, Τουρκία, κ.α. Επίσης, πολυεθνικές επιχειρήσεις από τις αναπτυγμένες χώρες συμμετέχουν σε αυτά τα έργα και περίπου το 10% αυτών χρηματοδοτείται από ΠΕ που προέρχονται από τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Στην έκθεση, η UNCTAD προτείνει τη δημιουργία μιας Global Partnership for Low-Carbon Investment, προκειμένου να ενθαρρύνει ΞΑΕ χαμηλής εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, που στηρίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη των χωρών, με έμφαση στις αναπτυσσόμενες χώρες.