Ο Τσακαλώτος μοιράζει 1,1 δισ. ενώ οι δανειστές κόβουν τον αέρα για «καθαρή έξοδο από τα μνημόνια»

Κοινωνικό μέρισμα τουλάχιστον 1,1 δισ. ευρώ προανήγγειλε ο υπουργός οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος το βράδυ της Τρίτης. Μιλώντας στην ΕΡΤ διευκρίνισε ότι έχει εξασφαλιστεί η συμφωνία των θεσμών και τόνισε ότι πέρα από τα φτωχότερα στρώματα θα δοθεί και σε ένα τμήμα της μεσαίας τάξης, αφήνοντας ανοιχτό να επωφεληθούν οι άνεργοι και οι νέοι που δεν είχαν λάβει κανενός είδους στήριξη πέρσι το Δεκέμβριο. 

Από τις υπάρχουσες πληροφορίες, βέβαιοι δικαιούχοι πρέπει του κοινωνικού μερίσματος που θα δοθεί τον Δεκέμβριο θα πρέπει να θεωρούνται οι περίπου 700.000 πολίτες που πληρούν τα κριτήρια για την χορήγηση του κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης. Πέραν αυτών, η κυβέρνηση προσπαθεί να διευρύνει το σύνολο στο οποίο θα μοιραστεί το ποσό 1,1 ως 1,2 δισ.  ευρώ και βρίσκεται σε διαδικασία συζήτησης με τους θεσμούς για τα επιμέρους κριτήρια όπως το πόσο θα παίρνει μια οικογένεια με παιδιά ή χωρίς παιδιά. Υπενθυμίζεται ότι ο υπουργός Επικρατείας Χριστόφορος Βερναρδάκης είχε κάνει λόγο για επίδομα 1000 ευρώ σε ένα εκατ.  πολίτες. 

Ο κ. Τσακαλώτος τόνισε χθες στην ΕΡΤ ότι οι διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς έγιναν σε καλό κλίμα και εμφανίστηκε βέβαιος ότι θα ολοκληρωθούν εντός χρόνου. Όσον αφορά στα δυσκολότερα σημεία είπε ότι είναι το ενεργειακό, δηλαδή η υποχρέωση έναντι αρχής ανταγωνισμού της Κομισιόν για τη ΔΕΗ (όπου σύμφωνα με πληροφορίες ζητείται η πώληση των λιγνιτικών μονάδων στην Μεγαλόπολη), οι ιδιωτικοποιήσεις (όπου οι θεσμοί απαιτούν κατά τις πληροφορίες επιτάχυνση των δράσεων) και ορισμένα κοινωνικά ζητήματα. 

Με την τελευταία αυτή η αναφορά ο κ. Τσακαλώτος εννοεί πιθανότατα την ανάγκη εξεύρεσης 200 εκατ. ευρώ από περικοπές στα υπουργεία για να χρηματοδοτηθούν τα επιδόματα των τριτέκνων. 

Ο υπουργός τόνισε επίσης ότι θα υπάρξει μία μίνι-έξοδος στις αγορές και πριν από την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης, επιβεβαιώνοντας με αυτό τον τρόπο τις πληροφορίες ότι μέσα στο Νοέμβριο αναμένεται μία ανταλλαγή ομολόγων του PSI που εκδόθηκαν το 2012 και λήγουν από το 2023 ως το 2042. 

Αμφιβολίες για τον Δεκέμβριο

Οι αναφορές αυτές από τον υπουργό Οικονομικών ήρθαν σε μία μέρα κατά την οποία  αξιωματούχος της ευρωζώνης σημείωνε επίσης το κλίμα καλής συνεργασίας κατά την τελευταία κάθοδο των Θεσμών στην Αθήνα. 

Παρά ταύτα, ο ίδιος αξιωματούχος εξέφρασε αμφιβολίες για το αν θα επιτευχθεί συμφωνία μέχρι το Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου όπως ήταν ο αρχικός στόχος της κυβέρνησης. 

«Παρότι σε τεχνικό επίπεδο είναι δυνατό μα συμβεί, δεν επαρκούν τα χρονικά περιθώρια για να ολοκληρωθεί μέχρι τότε η αξιολόγηση» ανέφερε, για να προσθέσει: «Έχω την πεποίθηση ότι μέχρι το τέλος του χρόνου, μπορεί να έχει επιτευχθεί η συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο και η ολοκλήρωση ενός ουσιώδους μέρους των προαπαιτούμενων». 

Επί της ουσίας το σενάριο που ανέπτυξε ο κορυφαίος αξιωματούχος της Ευρωζώνης είναι ότι θεωρεί εφικτό να υπάρξει συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο (staff level agreement) πριν από το τέλος του 2017 και στη συνέχεια η κυβέρνηση να ολοκληρώσει τις προαπαιτούμενες δράσεις (prior actions) ώστε  να κλείσει και τυπικά αξιολόγηση. 

Ως τότε βέβαια μεσολαβεί το Eurogroup της 6ης Νοεμβρίου το οποίο θα προετοιμάσει την Σύνοδο Κορυφής της Ευρωζώνης τον Δεκέμβριο, με βασικό διακύβευμα την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων. Είναι σαφές ότι το πρόβλημα αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την Ευρωπη και εμμέσως πλην σαφώς η συνεδρίαση της διευρυμένης σύνθεσης του Eurogroup στις 6 Νοεμβρίου αφορά και την Ελλάδα όπου το θέμα των κόκκινων δανείων βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας των θεσμών ενόψει και της έναρξης των stress test των τραπεζών τον Φεβρουάριο. 

Μελετούν υβριδικό μνημόνιο

Την ίδια ημέρα που ο υπουργός Οικονομικών εξέφραζε αισιοδοξία για την έξοδο της χώρας από το μνημόνιο τον Αύγουστο του 2018, ευρωπαϊκές πηγές έκαναν γενικές αναφορές σε ιδιωτικές συζητήσεις για πλαίσιο της εποπτείας που μελετάται για την Ελλάδα στη μετά-μνημόνιο εποχή. 

Με δεδομένο ότι τυπικά δεν θα υπάρξει νέο μνημόνιο και ότι η ελληνική πλευρά έχει απορρίψει και την Προληπτική Πιστωτική Γραμμή, αυτό που μελετούν οι Βρυξέλλες και συζητήθηκε και στην Σύνοδο του ΔΝΤ τον Οκτώβριο, είναι ένα "υβριδικό" πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων με αντάλλαγμα δράσεις για το χρέος. 

Ουσιαστικά η Ελλάδα θα δεσμευθεί σε ένα σύνολο μεταρρυθμίσεων με βάση τις οποίες θα ξεκλειδώνουν σταδιακά οι φάσεις της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους που αναμένεται να συμφωνηθεί το ερχόμενο καλοκαίρι.

Με αυτό τον τρόπο και οι Ευρωπαίοι δεν θα δανείσουν την Ελλάδα αλλά και θα συνεχιστεί η αυστηρή εποπτεία. Παράλληλα η Ελλάδα θα έχει ισχυρό κίνητρο για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων ώστε:

1. Να μπορέσει να ανακτήσει την πλήρη πρόσβαση στις αγορές και να δανείζεται με βιώσιμα επιτόκια. 

2. Να υλοποιείται κατά τμήματα η δέσμευση των Ευρωπαίων για τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνης  τους χρέους. 

Αν υλοποιηθεί αυτό το σενάριο τότε μιλάμε για μία κατάσταση που απέχει πολύ από το clean exit, την «καθαρή έξοδο» από το μνημόνιο που προαναγγέλλει ο πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας.