Οδηγός για τις φορολογικές δηλώσεις του 2017

Το «Πρώτο Θέμα» και ο συγγραφέας Χρήστος Δ. Μελάς του ετήσιου περιοδικού «Δηλώστε έξυπνα», που φέτος κλείνει ΕΙΚΟΣΙ χρόνια κυκλοφορίας, σας ενημερώνουν για τη φορολογική σας δήλωση.

Τα κείμενα που δημοσιεύονται αποτελούν ένα μέρος από όσα περιλαμβάνονται στο περιοδικό που μόλις κυκλοφόρησε στα περίπτερα σε όλη την Ελλάδα. Σημειώνεται ότι είναι το μοναδικό περιοδικό παγκοσμίως που κυκλοφορεί στα περίπτερα και αφορά τη συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης. Η ενημέρωση θα γίνει σε δύο μέρη. Σήμερα δημοσιεύουμε το πρώτο και την επόμενη Κυριακή το δεύτερο μέρος.

30 χρόνια συγγραφικής δημιουργίας (1987-2017)
20 χρόνια «Δηλώστε έξυπνα» (1997-2017)

Μέρος Πρώτο

Πλησιάζει η ώρα που πάνω από 6.000.000 φορολογούμενοι πρέπει να υποβάλλουν τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος. Θα προσπαθήσουμε να σας δώσουμε πληροφορίες έτσι ώστε να ενημερωθείτε για μερικά θέματα που αφορούν την υποβολή της δήλωσης.

Προθεσμίες υποβολής: Οι δηλώσεις φέτος από τους φορολογούμενους πρέπει να υποβληθούν μέχρι και τις 30 Ιουνίου 2017, μετά την τροποποίηση του νόμου (άρθρο 16 ν. 4467/2017).

Χωρίς διάκριση: Παλαιότερα γινόταν από τον νόμο διάκριση στις προθεσμίες υποβολής της δήλωσης ανά κατηγορίες φορολογουμένων (μισθωτοί, επαγγελματίες, αγρότες κ.λπ.). Τώρα δεν γίνεται διάκριση και ισχύει η ίδια ημερομηνία υποβολής για όλους τους φορολογουμένους ανεξαρτήτως ΑΦΜ, με εξαίρεση τους συμμετέχοντες σε νομικά πρόσωπα που τηρούν απλογραφικά βιβλία.

Συμμετέχοντες σε Νομικά Πρόσωπα: Οι φορολογούμενοι που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα (Ο.Ε., Ε.Ε. κ.λπ.) που τηρούν απλογραφικά βιβλία (Β' κατηγορίας, εσόδων-εξόδων) έχουν τη δυνατότητα (δεν υποχρεώνονται) να υποβάλλουν τη δήλωσή τους μέχρι τις 15 του επόμενου μήνα από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης των νομικών προσώπων. Δηλαδή μέχρι και τις 15 Ιουλίου 2017. Μπορούν αν θέλουν να την υποβάλλουν και νωρίτερα. (άρθρο 67, ν. 4172/2013, άρθρο 8 ν. 4374/2016).
Σημ.: Επειδή 15 Ιουλίου είναι Σάββατο η δήλωση μπορεί να υποβληθεί μέχρι και τη Δευτέρα 17 Ιουλίου 2017 (άρθρο 7 ν. 4174/2013).

Η προθεσμία των κληρονόμων: Η δήλωση σε έντυπη μορφή από τους κληρονόμους για το εισόδημα που απέκτησε ο εκλιπών το 2016 υποβάλλεται καθ’ όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους, δηλαδή μέχρι 31-12-2017 (ΠΟΛ 1034/2017).
Παράδειγμα: Το συμβάν για τον εκλιπόντα έγινε στις 27 Ιουλίου 2016. Η δήλωσή του σε έντυπη μορφή στη ΔΟΥ από τους κληρονόμους του για τα εισοδήματά του από την 1-1-2016 έως τις 27-7-2016, μπορεί να υποβληθεί μέχρι τις 31-12-2017.

Προθεσμία σε μεταφορά κατοικίας στο εξωτερικό: Η δήλωση των κατοίκων εξωτερικού υποβάλλεται μέχρι 30 Ιουνίου 2017. Οταν ο φορολογούμενος μεταφέρει την κατοικία του στο εξωτερικό, για το εισόδημα που απέκτησε το 2016 η δήλωση υποβάλλεται καθ’ όλη τη διάρκεια του φορολογικού έτους, δηλαδή μέχρι τις 31-12-2017 (ΠΟΛ 1034/2017).
Π.χ. Οσοι μετέβαλαν τη φορολογική τους κατοικία για το φορολογικό έτος 2016, μπορούν να υποβάλουν τη δήλωσή τους στην Ελλάδα το αργότερο έως τις 31-12-2017.
Προθεσμία για τα αναδρομικά: Οι τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, που υποβάλλονται από μισθωτούς ή συνταξιούχους, με αναδρομικά μισθών ή συντάξεων προηγουμένων ετών, θα είναι χειρόγραφες και θα παραλαμβάνονται χωρίς κυρώσεις μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους στο οποίο εκδόθηκαν οι βεβαιώσεις αποδοχών ή συντάξεων. Για παράδειγμα, αν οι βεβαιώσεις των αναδρομικών εκδόθηκαν στις αρχές του 2017 οι τροποποιητικές χειρόγραφες δηλώσεις με τα αναδρομικά μπορούν να υποβληθούν μέχρι το τέλος του 2017 (ΠΟΛ 1034/2017).

Πότε λήγει η προθεσμία για τα Ν.Π.: Η δήλωση φορολογίας εισοδήματος των Νομικών Προσώπων υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέχρι και την τελευταία μέρα του έκτου μήνα από το τέλος του φορολογικού έτους. Για τα νομικά πρόσωπα που τηρούν απλογραφικά βιβλία το φορολογικό έτος είναι το ίδιο με το ημερολογιακό έτος (από 1/1 έως 31/12).
Η δήλωση των νομικών προσώπων με απλογραφικά βιβλία υποβάλλεται μέχρι και τις 30 Ιουνίου (άρθρο 68 ν. 4172/2013).


Προθεσμίες υποβολής των δηλώσεων του 2017:

Δηλώσεις εισοδήματος   Τελευταία προθεσμία
Φυσικών προσώπων    30 Ιουνίου 2017
Φυσικών προσώπων που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα με απλογραφικά Βιβλία 15 Ιουλίου 2017
Φυσικών προσώπων που μετέφεραν την κατοικία τους στο εξωτερικό 31-12-2017
Κληρονόμων (συμβάν το 2016) 31-12-2017
Αναδρομικά φυσικών προσώπων (έκδοση βεβαίωσης το 2017) 31-12-2017
Νομικών προσώπων (με χρήση 31-12-2016) 30 Ιουνίου 2017


Ποιοι υποβάλλουν δήλωση: Υποχρεωμένοι να υποβάλλουν δήλωση είναι όσοι έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας τους (οι γεννηθέντες μέχρι 31-12-1997) και αποκτούν εισοδήματα φορολογούμενα ή απαλλασσόμενα της φορολογίας, πραγματικά ή τεκμαρτά (άρθρο 67 ν. 4172/2013).

Αν είναι προστατευόμενα μέλη: Οσοι είναι άνω των 18 ετών και είναι προστατευόμενα (εξαρτώμενα) μέλη (π.χ. φοιτητές), όταν έχουν οποιαδήποτε εισοδήματα υποχρεώνονται να υποβάλλουν δική τους φορολογική δήλωση (ΠΟΛ 1067/2015).

Αν έχουν τεκμήρια: Αν είναι πάνω από 18 ετών και το εισόδημα που έχουν είναι μόνο από τα τεκμήρια π.χ. χρήση σπιτιού, αυτοκινήτου κ.λπ. υποχρεώνονται να υποβάλλουν δήλωση.

Αν έχουν εισόδημα που φορολογήθηκε: Οταν είναι άνω των 18 ετών, αποκτούν εισόδημα που έχει ήδη φορολογηθεί ή απαλλάσσεται της φορολογίας, υποχρεώνονται να υποβάλλουν φορολογική δήλωση. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα αν είναι ή δεν είναι προστατευόμενα (εξαρτώμενα) μέλη.

Οι άνεργοι: Ολοι οι άνεργοι που είναι πάνω από 18 ετών και έχουν οποιοδήποτε εισόδημα υποχρεώνονται να υποβάλλουν φορολογική δήλωση. Αν δεν έχουν εισόδημα δεν υποχρεώνονται να υποβάλλουν δήλωση.

Υποβάλλουν όλοι οι επαγγελματίες: Οι φορολογούμενοι οι οποίοι έχουν κάνει έναρξη επιτηδεύματος (επαγγέλματος) υποχρεώνονται κάθε χρόνο να υποβάλλουν φορολογική δήλωση (ΠΟΛ 1067/2015).

Φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού: Οι φορολογικοί κάτοικοι του εξωτερικού είναι υποχρεωμένοι να υποβάλλουν δήλωση όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα. Το  πραγματικό εισόδημα μπορεί να φορολογείται με την κλίμακα, π.χ. ενοίκια, να φορολογείται αυτοτελώς, π.χ. τόκοι, ή να είναι απαλλασσόμενο της φορολογίας.

Αντίθετα οι φορολογικοί κάτοικοι του εξωτερικού όταν δεν αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα (π.χ. αποκτούν τεκμαρτό) δεν υποχρεώνονται να υποβάλλουν δήλωση.
Για παράδειγμα, δεν υποχρεώνονται να υποβάλλουν δήλωση οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού που έχουν αυτοκίνητο ή δευτερεύουσα κατοικία στην Ελλάδα, ούτε αυτοί που αγόρασαν ακίνητο ή αγόρασαν αυτοκίνητο στην Ελλάδα και δεν απόκτησαν πραγματικό εισόδημα (στην Ελλάδα), ΠΟΛ 1067/2015.

(Σ.Σ.: Οι Ελληνες που έφυγαν και είναι στο εξωτερικό δεν είναι όλοι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού. Είναι μόνο όσοι έχουν τις προϋποθέσεις και έχουν κάνει τη διαδικασία που ορίζεται από τον νόμο. Περισσότερα στην ΠΟΛ 1058/2015.)

Με λίγα Λόγια 

Υποβάλλουν δήλωση όσοι έχουν τις εξής δύο προϋποθέσεις:
■ Είναι πάνω από 18 χρονών.
■ Εχουν οποιοδήποτε εισόδημα, πραγματικό ή τεκμαρτό, φορολογούμενο ή απαλλασσόμενο.

Η δήλωση των παιδιών: Τα ανήλικα παιδιά έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δική τους (ξεχωριστή) φορολογική δήλωση όταν:
■ Αποκτούν εισόδημα από εργασία (εργασιακή σχέση).
■ Αποκτούν εισόδημα από συντάξεις λόγω θανάτου του πατέρα ή της μητέρας τους.
■ Οταν τα ανήλικα παιδιά υποβάλλουν δική τους δήλωση, τότε στη δήλωσή τους πρέπει να συμπεριλάβουν κάθε εισόδημα που έχουν π.χ. και από ακίνητα, τόκους κ.λπ.

Αν έχουν άλλα εισοδήματα: Οταν τα ανήλικα παιδιά, είναι προστατευόμενα μέλη, έχουν άλλα εισοδήματα, εκτός από τις δύο περιπτώσεις που αναφέρονται πιο πάνω (π.χ. από ενοίκια, τόκους κ.λπ.), δεν έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν δική τους ξεχωριστή δήλωση. Τα εισοδήματα π.χ. μόνο από ενοίκια θα τα προσθέσει στα εισοδήματά του και θα τα δηλώσει ο γονέας που έχει τη γονική μέριμνα και στην περίπτωση της κοινής οικογενειακής δήλωσης, θα προστεθούν στα εισοδήματα του πατέρα (άρθρο 11 ν. 4172/2013).

Ενήλικα παιδιά: Τα ενήλικα παιδιά που έχουν δικά τους εισοδήματα, πραγματικά ή τεκμαρτά, φορολογούμενα ή απαλλασσόμενα της φορολογίας, πρέπει να υποβάλλουν δική τους δήλωση. Είναι αδιάφορο αν μένουν μόνα τους ή φιλοξενούνται από τους γονείς τους.

Πως φορολογούνται τα εισοδήματα 

Φορολογική δήλωση των συζύγων: Οι παντρεμένοι, όσο διαρκεί ο γάμος τους, υποχρεώνονται να υποβάλλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματά τους. Υποχρεωμένος σε υποβολή της δήλωσης και για τα εισοδήματα της συζύγου του είναι ο σύζυγος. Η δήλωση «υπογράφεται» και από τους δύο συζύγους. Αρνητικό αποτέλεσμα (ζημιά) του εισοδήματος του ενός συζύγου δεν συμψηφίζεται με τα εισοδήματα του άλλου συζύγου. Στην κοινή δήλωση των συζύγων τα εισοδήματα που δηλώνονται φορολογούνται ξεχωριστά για κάθε ένα σύζυγο.

Δήλωση συζύγων που ο γάμος τους έγινε μέσα στο 2016: Αν την 1η Ιανουαρίου του 2017 έχει ήδη τελεστεί και υπάρχει γάμος, έχουν υποχρέωση οι σύζυγοι να υποβάλλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματα που απέκτησαν μέσα στο 2016, ανεξάρτητα αν ο γάμος τελέστηκε στην αρχή ή το τέλος του 2016.

Πότε οι σύζυγοι κάνουν χωριστά φορολογική δήλωση: Οι σύζυγοι κάνουν χωριστά φορολογική δήλωση στις εξής περιπτώσεις:
■ Οταν δεν μένουν μαζί κατά τον χρόνο που υποβάλλεται η δήλωση επειδή έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση. Το βάρος της απόδειξης για τη διακοπή της συμβίωσης το έχει ο φορολογούμενος.
■ Οταν ο ένας από τους δύο συζύγους βρίσκεται σε κατάσταση πτώχευσης.
■ Οταν ο ένας από τους δύο συζύγους είναι σε δικαστική ή νόμιμη απαγόρευση ή τελεί υπό δικαστική αντίληψη (ΠΟΛ 1034/2016).

Τι γίνεται όταν για τον έναν σύζυγο υπάρχει επιστροφή και για τον άλλον καταβολή φόρου: Αν με βάση την εκκαθάριση προκύπτει φόρος που πρέπει να πληρωθεί για τον ένα σύζυγο και φόρος που πρέπει να επιστραφεί για τον άλλον, τα δύο ποσά συμψηφίζονται. Σημειώνεται ότι η δήλωση των δύο συζύγων είναι κοινή, τα εισοδήματα φορολογούνται ξεχωριστά.
Παράδειγμα: Από την εκκαθάριση της κοινής δήλωσης των δύο συζύγων έχει προκύψει φόρος για καταβολή 900 ευρώ για τον σύζυγο και επιστροφή 250 ευρώ για τη σύζυγο. Θα γίνει συμψηφισμός των δύο ποσών και τελικά θα πληρωθεί φόρος: 900-250=650 ευρώ.

Σύμφωνο συμβίωσης: Οι διατάξεις για τις σχέσεις των συζύγων από τον γάμο εφαρμόζονται αναλόγως και όταν υπάρχει σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ δύο ενήλικων προσώπων ανεξάρτητα από το φύλο τους. Το σύμφωνο συμβίωσης καταρτίζεται αυτοπροσώπως με συμβολαιογραφικό έγγραφο (ν. 4356/2015).

Δήλωση σε σύμφωνο συμβίωσης: Τα άτομα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης αν θέλουν μπορούν να υποβάλλουν κοινή φορολογική δήλωση (δεν υποχρεώνονται). Αν δεν θέλουν, υποβάλλουν δύο χωριστές δηλώσεις. Αν υποβάλουν κοινή δήλωση, έχουν την ίδια αντιμετώπιση με τους παντρεμένους (άρθρο 67 ν. 4172/2013, άρθρο 8 ν. 4374/2016).

Δήλωση στο μητρώο: Τόσο οι παντρεμένοι όσο και τα άτομα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης για να υποβάλλουν κοινή δήλωση πρέπει προηγούμενα να έχουν δηλώσει τη σχέση στη μηχανογράφηση της ΔΟΥ.

Με λίγα Λόγια 

Οι παντρεμένοι κάνουν υποχρεωτικά κοινή δήλωση. Τα άτομα με σύμφωνο συμβίωσης αν θέλουν κάνουν κοινή δήλωση.

Μετά την υποβολή 

Τι γίνεται μετά την υποβολή: Μετά την οριστική υποβολή ηλεκτρονικά των δηλώσεων το υπουργείο κάνει διασταύρωση των δηλωθέντων ποσών με τα ηλεκτρονικά αρχεία που τηρούνται σε αυτό και ανάλογα με το αποτέλεσμα της διασταύρωσης κατατάσσει τις δηλώσεις σε δύο κατηγορίες. Αυτές που δεν χρειάζεται να γίνει κάποια επιπλέον διαδικασία και αυτές που χρειάζεται επιπλέον διαδικασία.

Εκκαθάριση: Για τις δηλώσεις που υποβλήθηκαν ηλεκτρονικά και δεν χρειάζεται κάποια επιπλέον διαδικασία, γίνεται άμεσα η εκκαθάριση του φόρου. Το υπουργείο εκδίδει την εκκαθάριση (πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου) με την οποία βεβαιώνεται πληρωμή, επιστροφή ή μηδενικός φόρος (ΠΟΛ 1034/2017).

Εκκαθαριστικό μόνο ηλεκτρονικά: Μετά την υποβολή των δηλώσεων ηλεκτρονικά και εφόσον δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, εκδίδεται άμεσα η πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου (εκκαθαριστικό). Το εκκαθαριστικό αποστέλλεται ηλεκτρονικά (με email) στον φορολογούμενο στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχει δηλώσει. Το εκκαθαριστικό το εκτυπώνει ο ίδιος ο φορολογούμενος κάνοντας χρήση των κωδικών του. Είναι έγκυρο αντίγραφο και μπορεί να το χρησιμοποιήσει όπου του χρειάζεται (ΠΟΛ 1146/2014, 1034/2017).

Ποσό για πληρωμή: Εάν από την εκκαθάριση προκύψει ποσό για πληρωμή αυτό μπορεί να πληρωθεί εφάπαξ ή σε δόσεις. Για το οφειλόμενο ποσό στο ηλεκτρονικό εκκαθαριστικό σημείωμα, ενσωματώνονται εκτός του αποδεικτικού είσπραξης ολικής εξόφλησης και αποδεικτικά είσπραξης διακριτά για την εξόφληση, Α' δόσης, Β' δόσης, Γ' δόσης. Στο εκκαθαριστικό σημείωμα είναι ενσωματωμένες ταυτότητες πληρωμής για την ολική ή την εξόφληση σε δόσεις (ΠΟΛ 1146/2014, 1034/2017).

Ποσό για επιστροφή: Στην περίπτωση που το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι πιστωτικό και υπάρχει ποσό για επιστροφή, η επιστροφή γίνεται μέσω των τραπεζών. Πιστωτικό υπόλοιπο, που προέρχεται από οποιαδήποτε αιτία, εφόσον δεν ξεπερνά τα 5 ευρώ δεν επιστρέφεται. Ωστόσο, η διαδικασία επιστροφής στους δικαιούχους περιλαμβάνει δύο περιπτώσεις. 1) Αυτούς που είναι φορολογικά ενήμεροι. 2) Αυτούς που δεν είναι φορολογικά ενήμεροι.

Φορολογικά ενήμεροι: Το υπουργείο ενημερώνει τις τράπεζες για την πίστωση των έντοκων λογαριασμών ή για τη μεταφορά των ποσών στους άτοκους μεταβατικούς λογαριασμούς με βάση τον ΑΦΜ.

Το υπουργείο εκδίδει και αποστέλλει ηλεκτρονικά στους δικαιούχους, μαζί με το εκκαθαριστικό σημείωμα, ενσωματωμένη ειδοποίηση επιστροφής φόρου εισοδήματος. Στο σημείωμα υπάρχει η ημερομηνία μετά την οποία μπορεί να γίνει η ανάληψη, η είσπραξη ή η μεταφορά του επιστρεφόμενου ποσού. Ο τραπεζικός λογαριασμός που δηλώνεται από τον φορολογούμενο στη φορολογική δήλωση θα πιστώνεται μόνο μία φορά, μόνο για έναν φορολογούμενο.

Μη φορολογικά ενήμεροι: Οταν οι φορολογούμενοι οφείλουν στο Δημόσιο ή για οποιοδήποτε άλλο λόγο δεν είναι φορολογικά ενήμεροι το υπουργείο αποστέλλει στους δικαιούχους εκκαθαριστικά σημειώματα με αντίστοιχη ενημέρωση, ότι η επιστροφή θα γίνει από τη ΔΟΥ.

Οσοι χρωστάνε στην εφορία: Οσοι χρωστάνε στην εφορία (δεν είναι φορολογικά ενήμεροι οι ίδιοι ή οι σύζυγοι) και έχουν επιστροφή φόρου, το ηλεκτρονικό εκκαθαριστικό σημείωμα θα είναι χωρίς την ειδοποίηση επιστροφής του φόρου. Πρώτα θα γίνει ο συμψηφισμός της οφειλής και αν περισσέψει κάποιο ποσό θα τους επιστραφεί (ΠΟΛ 1176/2012, 1034/2017).

Οι δόσεις του φόρου 

Οταν προκύπτει ποσό για πληρωμή από την υποβολή της φορολογικής δήλωσης, το ποσό μπορεί να πληρωθεί εφάπαξ ή σε δόσεις. Οι προθεσμίες πληρωμής των δόσεων εξαρτώνται από τον τρόπο υποβολής της φορολογικής δήλωσης. Η δήλωση στις περισσότερες περιπτώσεις υποβάλλεται μέσω Ιντερνετ και σε ελάχιστες περιπτώσεις υποβάλλεται σε έντυπη μορφή, εγγράφως.

Δόσεις σε ηλεκτρονική υποβολή: Οταν η δήλωση υποβληθεί εμπρόθεσμα μέσω Ιντερνετ και προκύπτει ποσό για πληρωμή ο φόρος πληρώνεται σε τρεις δόσεις ή εφάπαξ. Αν πληρωθεί σε δόσεις, οι δόσεις θα είναι ίσες και διμηνιαίες (ΠΟΛ 1034/2017).

Η πρώτη δόση: Οταν η δήλωση μέσω Ιντερνετ υποβάλλεται εμπρόθεσμα ως καταληκτική ημερομηνία πληρωμής της 1ης δόσης είναι η 31η Ιουλίου 2017. Εμπρόθεσμη είναι η δήλωση που υποβάλλεται μέχρι τις 30 Ιουνίου 2017.
Παράδειγμα: Φορολογούμενος υπέβαλε ηλεκτρονικά τη δήλωσή του στις 20 Απριλίου. Αλλος φορολογούμενος υπέβαλε τη δήλωσή του στις 3 Μαΐου. Προκύπτει φόρος για καταβολή και για τους δύο φορολογούμενους. Η πρώτη δόση και για τους δύο μπορεί να πληρωθεί εμπρόθεσμα μέχρι τις 31 Ιουλίου 2017 (τελευταία εργάσιμη του Ιουλίου).

Η δεύτερη και τρίτη δόση: Οταν η δήλωση μέσω Ιντερνετ υποβάλλεται εμπρόθεσμα ως καταληκτική ημερομηνία πληρωμής της 2ης δόσης είναι η 29η Σεπτεμβρίου 2017 και της 3ης δόσης η 30ή Νοεμβρίου 2017.


Ημερομηνίες πληρωμής δόσεων σε εμπρόθεσμη ηλεκτρονική δήλωση

Δόση Καταληκτική                 Εκπτωση 
                ημερομηνία                 σε εφάπαξ 
        πληρωμής                 πληρωμή
Πρώτη 31 Ιουλίου 2017          ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ ήταν 2%
Δεύτερη 29 Σεπτεμβρίου 2017
Τρίτη 30 Νοεμβρίου 2017


Δηλώσεις με προθεσμία 31/12: Η καταβολή του φόρου που προσδιορίζεται από δηλώσεις με καταληκτική ημερομηνία υποβολής την 31η Δεκεμβρίου γίνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου μήνα του επόμενου έτους. Αν οι δηλώσεις αυτές υποβληθούν στη ΔΟΥ εμπρόθεσμα και η εκκαθάριση εκδοθεί το επόμενο έτος, η καταβολή γίνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της εκκαθάρισης (ΠΟΛ 1034/2017).

Δόσεις συμμετεχόντων σε Ν.Π.: Η πληρωμή του φόρου από δηλώσεις φορολογούμενων που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα (π.χ. Ο.Ε., Ε.Ε. κ.λπ.) με απλογραφικά βιβλία και μπορούν να υποβάλλουν τη δήλωσή τους έως τις 15 Ιουλίου 2017 γίνεται σε 2 ισόποσες διμηνιαίες δόσεις, η πρώτη πληρώνεται μέχρι 29 Σεπτεμβρίου 2017 και η δεύτερη μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2017 (ΠΟΛ 1034/2017).

Πληρωμή φόρου νομικών προσώπων: Η καταβολή του φόρου των νομικών προσώπων γίνεται σε 6, κατ’ ανώτατο όριο, ισόποσες μηνιαίες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης και οι υπόλοιπες 5 μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των 5 επόμενων, μηνών (άρθρο 16 ν. 4467/2017).

Ποιο ποσό φόρου δεν καταβάλλεται ή δεν επιστρέφεται: Αν το ποσό του φόρου που προκύπτει από την εκκαθάριση για τον φορολογούμενο και τη σύζυγό του δεν ξεπερνά αθροιστικά τα 30 ευρώ δεν έχει υποχρέωση να το καταβάλλει ο φορολογούμενος. Αντίθετα, αν κατά την εκκαθάριση δήλωσης προκύπτει φόρος για επιστροφή μέχρι 5 ευρώ το ποσό αυτό δεν επιστρέφεται στον φορολογούμενο. Αν κατά την εκκαθάριση της δήλωσης το ποσό για επιστροφή είναι πάνω από 5 ευρώ το ποσό αυτό επιστρέφεται στον φορολογούμενο (άρθρο 18 ν. 3522/2006).

Επιστροφή φόρου: Κατά την εκκαθάριση της δήλωσης ενδέχεται να προκύψει φόρος για επιστροφή. Η επιστροφή του φόρου γίνεται μέσω τραπεζικών λογαριασμών με δύο τρόπους. Ο ένας τρόπος είναι με την κατευθείαν κατάθεση του επιστρεφόμενου ποσού σε λογαριασμό που έχει ο φορολογούμενος στην τράπεζα. Ο άλλος τρόπος είναι η επιστροφή του φόρου με καταβολή μετρητών στους δικαιούχους από τις τράπεζες (Αφού ληφθούν υπόψη οι περιορισμοί στην κίνηση των κεφαλαίων - capital controls). Παλαιότερα, αν το επιστρεφόμενο ποσό ήταν πάνω από 1.500 ευρώ δεν επιστρεφόταν άμεσα στον φορολογούμενο. Πρώτα έπρεπε να γίνουν κάποιες ελεγκτικές ενέργειες και μετά να γίνει η επιστροφή. Τώρα δεν γίνεται αυτό και ελεγκτικές ενέργειες μπορεί να γίνουν ακόμη και όταν προκύπτει φόρος για καταβολή.

Προκαταβολή φόρου 

Προκαταβολή φόρου επόμενου έτους: Προκαταβολή υπολογίζεται μόνο για όσους ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Στην επιχειρηματική περιλαμβάνεται και η αγροτική δραστηριότητα 

Προκαταβολή φόρου που αναλογεί στο συνολικό (πραγματικό ή τεκμαρτό) εισόδημα με βάση τη δήλωση για τον επόμενο χρόνο υπολογίζεται σε 100% του φόρου για τα κέρδη του φορολογικού έτους 2016 και μετά. Από το ποσόν αυτό αφαιρείται ο φόρος που έχει παρακρατηθεί. Οταν υποβάλλεται δήλωση για πρώτη φορά το ποσό της προκαταβολής του φόρου περιορίζεται στο μισό. Σημειώνεται ότι η προκαταβολή θα αφαιρεθεί από το ποσόν του φόρου που θα προκύψει την επόμενη χρονιά. Αν δεν υπάρχει φόρος την επόμενη χρονιά για να αφαιρεθεί π.χ. επειδή δηλώνονται ζημιές, η προκαταβολή θα επιστραφεί στον φορολογούμενο.

Παράδειγμα: Με βάση όσα δηλώνονται στη φορολογική δήλωση (εισοδήματα του 2016 από επιχειρηματική δραστηριότητα) προκύπτει φόρος για πληρωμή 1.000 ευρώ. Η προκαταβολή φόρου για το επόμενο έτος (100%) θα είναι 1.000 ευρώ. Το συνολικό ποσό που πρέπει να πληρωθεί είναι 2.000 ευρώ.

Αν όμως είχε γίνει παρακράτηση φόρου στα εισοδήματα που δηλώνονται 200 ευρώ, τότε η προκαταβολή του φόρου θα ήταν 1.000 - 200 = 800 ευρώ. Το συνολικό ποσόν που έπρεπε να πληρωθεί θα ήταν 1.000 + 800 = 1.800 - 200= 1.600 ευρώ.



Τα κείμενα που δημοσιεύονται αποτελούν ένα μικρό μέρος από όσα περιλαμβάνονται στο περιοδικό που κυκλοφόρησε την προηγούμενη εβδομάδα στα περίπτερα όλης της Ελλάδας. Σημειώνεται ότι είναι το μοναδικό παγκοσμίως που κυκλοφορεί στα περίπτερα και αφορά τη συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης. Η ενημέρωση έγινε σε δύο μέρη. Την προηγούμενη Κυριακή δημοσιεύσαμε το πρώτο μέρος και σήμερα δημοσιεύουμε το δεύτερο.

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Σχεδόν όλες οι δηλώσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά με ελάχιστες εξαιρέσεις. Η ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης γίνεται μέσω της ηλεκτρονικής διεύθυνσης www.gsis.gr «Υπηρεσίες προς πολίτες» «Δήλωση Φ.Ε.Φ.Π. (Ε1)». Για την υποβολή χρειάζεται να υπάρχουν προσωπικοί κωδικοί για τον φορολογούμενο. Αν η σύζυγος είναι επαγγελματίας πρέπει να έχει και αυτή προσωπικούς, δικούς της κωδικούς για να υποβάλει το δικό της έντυπο Ε3. Κάνοντας χρήση των κωδικών μας όταν μπούμε στο σύστημα για πρώτη φορά, αρχικά θα εμφανιστούν τα στοιχεία του Μητρώου με την ένδειξη «ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ».  Ο φορολογούμενος πρέπει να ελέγξει και στο τέλος να επιβεβαιώσει τα προσωπικά στοιχεία του επιλέγοντας την ένδειξη «Επιβεβαίωση». Η διόρθωση δεν μπορεί να γίνει στην οθόνη. Οι παντρεμένοι ελέγχουν και επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία της συζύγου τους. Αν τυχόν έχει μεταβληθεί η οικογενειακή κατάσταση, π.χ. γάμος, διαζύγιο, σύμφωνο συμβίωσης κ.λπ., πρώτα πρέπει να δηλωθεί η μεταβολή στο τμήμα Μητρώου της Εφορίας και μετά να υποβληθεί η φορολογική δήλωση.
 
ΠΙΝΑΚΕΣ 2-3:  Στον πίνακα 2 της δήλωσης έχουν προστεθεί νέοι κωδικοί για τους αγρότες.
Ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ: Στους κωδικούς 021-022 σημειώνεται «ν» από τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και είναι ασφαλισμένα στον ΟΓΑ.
Επαγγελματίες αγρότες: Στους κωδικούς 037-038 σημειώνεται «ν» στο ΝΑΙ όταν τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα είναι κατ’ επάγγελμα αγρότες. Οι κωδικοί αυτοί είναι προσυμπληρωμένοι. Το «ν» στο ΝΑΙ θα είναι ήδη συμπληρωμένο μόνο για τους επαγγελματίες αγρότες. Η προσυμπλήρωση γίνεται σύμφωνα με την επίσημη ταυτοποίηση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Επαγγελματίας Αγρότης: Επαγγελματίας Αγρότης είναι το ενήλικο φυσικό πρόσωπο που έχει δικαίωμα εγγραφής στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων, εφόσον έχει σωρευτικά τις πιο κάτω προϋποθέσεις:

■ Είναι κάτοχος αγροτικής εκμετάλλευσης.

■ Ασχολείται επαγγελματικά με αγροτική δραστηριότητα στην εκμετάλλευση τουλάχιστον κατά 30% του συνολικού ετήσιου χρόνου εργασίας του.

■ Λαμβάνει από την απασχόλησή του σε αγροτική δραστηριότητα το 50% τουλάχιστον του συνολικού ετήσιου εισοδήματός του και

■ είναι ασφαλισμένος ο ίδιος και η αγροτική του εκμετάλλευση, όπου απαιτείται, σύμφωνα με τη νομοθεσία.

■ Τηρεί λογιστικά βιβλία, σύμφωνα με τη νομοθεσία.
 
Ο πίνακας 3 είναι πληροφοριακός και συμπληρώνεται για να γίνουν φορολογικές ελαφρύνσεις όταν υπάρχει αναπηρία. Αναπηρία μπορεί να έχει ο φορολογούμενος, η σύζυγός του ή τα προστατευόμενα μέλη. Αν υπάρχει αναπηρία και προκύπτει φόρος για καταβολή γίνεται φορολογική ελάφρυνση. Αν όμως δεν προκύπτει φόρος για καταβολή, δεν γίνεται επιστροφή φόρου ένεκα της αναπηρίας. Δεν λαμβάνεται υπόψη όταν υπάρχει μόνο επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία.
 
Κατηγορίες εισοδήματος
Από 1-1-2014 και μετά οι κατηγορίες-πηγές απόκτησης εισοδήματος είναι τέσσερις από επτά που ήταν στο παρελθόν (άρθρο 7 ν. 4172/2013).
■ α) Εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.
■ β) Εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
■ γ) Εισόδημα από κεφάλαιο.
■ δ) Εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.
 

ΜΙΣΘΩΤΟΙ-ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ

 
Στον νόμο ορίζεται ότι το ακαθάριστο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις περιλαμβάνει όλα τα εισοδήματα που δίδονται σε χρήματα ή σε είδος όταν υπάρχει εργασιακή σχέση (άρθρο 12 ν. 4172/2013).
 

Οι αμοιβές υπαλλήλων μόνο ηλεκτρονικά

Οι δαπάνες που γίνονται από 22-12-2016 και μετά και αφορούν την πληρωμή αμοιβών όταν υπάρχει εργασιακή σχέση (μισθοί, ημερομίσθια κ.λπ.) πρέπει να γίνονται ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ με ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής ανεξαρτήτως ποσού. Δηλαδή η πληρωμή πρέπει να γίνεται μέσω τραπέζης ή με τραπεζικό μέσο πληρωμής και όχι με μετρητά. Αν δεν πληρωθούν με ηλεκτρονικό μέσο από την επιχείρηση ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση. Η εξόφληση μπορεί να γίνεται τμηματικά ή και συνολικά. Αν η πληρωμή γίνει με καθυστέρηση, πάλι πρέπει να γίνει με ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής (άρθρο 23 ν. 4172/2013, ΠΟΛ 1061/2017).

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΑΓΡΟΤΩΝ

 
Πώς φορολογούνται τα αγροτικά εισοδήματα 

Τα κέρδη από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται μόνα τους (αυτοτελώς) με την κλίμακα των μισθωτών. Τα εισοδήματα αυτά δεν αθροίζονται με τυχόν άλλα εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα, από μισθούς ή συντάξεις κ.λπ. Αυτό σημαίνει ότι εάν κάποιος έχει εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και από μισθωτή εργασία ή συντάξεις (που φορολογούνται αθροιστικά) και παράλληλα έχει και εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, η κλίμακα των μισθωτών εφαρμόζεται ξεχωριστά για το εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα και ξεχωριστά για το άθροισμα του εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα και από μισθωτή εργασία-συντάξεις. Στην περίπτωση που αποκτάται εισόδημα από μισθούς και συντάξεις μαζί με εισόδημα αγροτικής δραστηριότητας, οι μειώσεις του φόρου που προβλέπονται στο άρθρο 16 υπολογίζονται μία φορά για το σύνολο των εισοδημάτων. (Υπ. Οικ. ΑΤΚΕ 0012249/30-12-2016).




 

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

 
Τα καθαρά κέρδη των φυσικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται με την κλίμακα μισθωτών και συνταξιούχων. Αν υπάρχουν και εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις, προστίθενται και φορολογούνται αθροιστικά με την ίδια κλίμακα. Στα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν γίνονται οι μειώσεις (άρθρο 16) που γίνονται στους μισθωτούς και συνταξιούχους.


Τα καθαρά κέρδη των νομικών προσώπων (Ο.Ε., Ε.Ε., Ε.Π.Ε., Α.Ε., κοινωνίες, κοινοπραξίες κ.λπ.) φορολογούνται με συντελεστή 29%. Η Εισφορά Αλληλεγγύης για εισόδημα πάνω από 12.000 υπολογίζεται με κλίμακα ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος και όχι με έναν συντελεστή που ίσχυε παλαιότερα. Το τεκμαρτό εισόδημα για την επιβολή της Εισφοράς Αλληλεγγύης θα λαμβάνεται υπόψη μετά από τις μειώσεις (π.χ. ανάλωση κεφαλαίου προηγουμένων ετών, δάνεια κ.λπ.). Η προκαταβολή του επόμενου έτους για εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα είναι 100%. Αλλαξε το ασφαλιστικό καθεστώς των επαγγελματιών από την 1-1-2017. Οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται πλέον με διαφορετικό τρόπο.

ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Τα ενοίκια ακινήτων είναι εισόδημα από κεφάλαιο.
Εισόδημα από κεφάλαιο είναι το εισόδημα από: 1. μερίσματα, 2. τόκους, 3. δικαιώματα και  4. ακίνητη περιουσία 

Οι ΡΟΖ κωδικοί των ακινήτων

Στον πίνακα των ακινήτων υπάρχουν ροζ και λευκοί κωδικοί. Οι λευκοί κωδικοί συμπληρώνονται από τον φορολογούμενο. Οι ροζ κωδικοί είναι κλειδωμένοι. Συμπληρώνονται αυτόματα μόλις υποβάλουμε οριστικά το έντυπο Ε2. Αν προσπαθήσουμε να συμπληρώσουμε τον ροζ κωδικό των ακινήτων θα μας βγάλει μήνυμα στην οθόνη «Οι κωδικοί συμπληρώνονται αυτόματα εφόσον υποβληθεί οριστικά το Ε2».

Κλίμακα φορολογίας

Το εισόδημα από ακίνητη περιουσία (ενοίκια) των φυσικών προσώπων φορολογείται με συντελεστή 15% μέχρι 12.000, με συντελεστή 35% από 12.001 μέχρι 35.000, με συντελεστή 45% για το επιπλέον ποσό. Σημειώνεται ότι τα εισοδήματα από μισθώσεις ακινήτων φορολογούνται αυτοτελώς με τους πιο πάνω συντελεστές και δεν προστίθενται με άλλα εισοδήματα για να υπολογιστεί ο φόρος.
 
Κλίμακα Εισοδήματος Ακινήτων (άρθρο 40 ν. 4172/2013) 

Εισόδημα       Συντελεστής  Φόρος   Σύνολο              Σύνολο
από ακίνητα φόρου      κλιμακίου  εισοδήματος      φόρου
12.000          15%      1.800         12.000               1.800
23.000          35%       8.050         35.000               9.850
Επιπλέον           45%          -            -                           -

Ενοίκια νομικών προσώπων

Ολα τα έσοδα των νομικών προσώπων θεωρούνται ότι είναι από επιχειρηματική δραστηριότητα. Το ίδιο ισχύει και για το εισόδημα από ακίνητη περιουσία των νομικών προσώπων (Ο.Ε., Ε.Ε., Ε.Π.Ε., Α.Ε. κλπ.). το οποίο φορολογείται με τους συντελεστές φορολογίας των νομικών προσώπων (29%) και όχι με τους συντελεστές του εισοδήματος από ακίνητα των φυσικών προσώπων (άρθρο 39 ν. 4172/2013).
 
Βραχυπρόθεσμη ενοικίαση ακινήτου (μέσω Airbnb)

Υπάρχει η δυνατότητα βραχυπρόθεσμης ενοικίασης ακινήτου μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας (Airbnb).

Τα ακίνητα νοικιάζονται επιπλωμένα, χωρίς την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας πλην της παροχής κλινοσκεπασμάτων. Ο ενοικιαστής ή υπενοικιαστής πρέπει να είναι φυσικό πρόσωπο, γραμμένος στο «Μητρώο Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων». Το εισόδημα από αυτού του είδους την ενοικίαση είναι εισόδημα από ακίνητη περιουσία. Η ενοικίαση κάθε ακινήτου δεν πρέπει να ξεπερνάει τις 90 ημέρες ανά ημερολογιακό έτος. Για νησιά κάτω από 10.000 κατοίκους η ενοικίαση δεν πρέπει να ξεπερνάει τις 60 ημέρες. Υπό προϋποθέσεις επιτρέπεται η υπέρβαση αυτού του ορίου (άρθρο 111 ν. 4446/2016).
 

ΤΕΚΜΗΡΙΑ
 

Κύριες κατηγορίες τεκμηρίων

Εχουμε δύο κύριες κατηγορίες τεκμηρίων.

■ Τα τεκμήρια δαπανών διαβίωσης (του τρόπου ζωής).
■ Τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (αγοράς).
Στην πρώτη περίπτωση το εισόδημα που υπολογίζεται και φορολογείται είναι τεκμαρτό (υποθετικό) και όχι πραγματικό, στη δεύτερη περίπτωση το εισόδημα που υπολογίζεται και φορολογείται είναι αυτό που πράγματι δαπανήθηκε.

Ελάχιστη δαπάνη διαβίωσης

Κάθε χρόνο, με τη δήλωση που κατατίθεται, όταν δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα, εκτός από τα υπόλοιπα τεκμήρια, θα λαμβάνεται υπόψη και ένα επιπλέον ποσό, ως ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης, το οποίο ορίζεται στις τρεις χιλιάδες ευρώ (3.000) αν πρόκειται για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και στις πέντε χιλιάδες ευρώ (5.000) αν πρόκειται για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση (άρθρο 31 ν.4172/2013). Για το ποσό αυτό εμείς δεν χρειάζεται να κάνουμε τίποτε, την προσθήκη θα την κάνει η μηχανογράφηση του υπουργείου Οικονομικών κατά την εκκαθάριση.

 
ΔΑΠΑΝΕΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ

 
Στον πίνακα 7 συμπληρώνονται τα ποσά συγκεκριμένων δαπανών που έχουν πραγματοποιηθεί μέσα στο 2016. Από τις δαπάνες αυτές, άλλες αφαιρούνται ολόκληρες και από άλλες αφαιρείται ένα μέρος τους. Οι φορολογούμενοι, ανεξάρτητα από το ποσό που τελικά θα αφαιρεθεί, πρέπει να γράψουν ολόκληρο το ποσό της δαπάνης που έχουν πραγματοποιήσει.

Εξαίρεση υπάρχει για τις δαπάνες που καταβάλλονται σε επιχειρήσεις περίθαλψης ηλικιωμένων, για τις οποίες πρέπει να γραφτεί μόνο το 50% του συνολικού ποσού της δαπάνης που πληρώθηκε στους κωδικούς 051-052, και για τα ενοίκια των επαγγελματιών του τριτογενούς τομέα, για τα οποία στους κωδικούς 077-078 συμπληρώνεται το διπλάσιο ποσό από αυτό που πληρώθηκε πραγματικά.


*Ο Χρήστος Δ. Μελάς είναι συγγραφέας και φοροτεχνικός. Εχει κάνει πάνω από 80 εκδόσεις κυρίως οικονομικού και φορολογικού περιεχομένου.