Φορολογική Διημερίδα στην Αθήνα

           Επίκαιρα ζητήματα του Φορολογικού Δικαίου εξατάζονται σε μια διημερίδα που οργανώνεται από την Ενωση Ελλήνων Νομικών στην Αθήνα την Παρασκεύη 16 και το Σάββατο 17 Δεκεμβρίου.

          Η διημερίδα εξατάζει «καυτά» θέματα που έχουν να κάνουν τόσο με την φορολογική πολιτική και τη φορολογική νομοθεσία, όσο και με τις σχέσεις μεταξύ φορολογουμένων με το κράτος.
          Σε μια εποχή που φόροι, μνημόνια και οικονομική κρίση ταλανίζουν την καθημερινότητα των πολιτών, η διημερίδα αποκτά εξαιρετικό ενδιαφέρον.

         Ομιλητές αλλά και συντονιστές στο πάνελ είναι ο Θοδωρής Φορτσάκης, βουλευτής αναπληρωτής τομεάρχης Οικονομικών της ΝΔ, τ.Πρύτανης ΕΚΠΑ, καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στη Νομική Σχολή Αθηνών και ο Πέτρος Πανταζόπουλος δικηγόρος,Διδάκτωρ Φορολογικού Δικαίου Νομικής Σχολής Αθηνών
Επιστημονικός Συνεργάτης Νομικής Σχολής Αθηνών.

            Ο Πέτρος Πανταζόπουλος στην εισήγησή του ανέλυσε τον Ελληνικό Κανόνα κατά της Φοροαποφυγής. Με την τελευταία νοείται η αποφυγή πληρωμής των φόρων, που επιτυγχάνεται με μέσα που δεν παραβιάζουν μεν τις διατάξεις των φορολογικών νόμων, αλλά αντιβαίνουν στο σκοπό ή το πνεύμα των φορολογικών νόμων, σε αντίθεση με τη φοροδιαφυγή, που είναι η μη πληρωμή των φόρων, που επιτυγχάνεται με μέσα τα οποία παραβιάζουν διατάξεις των φορολογικών νόμων, όπως είναι για παράδειγμα η απόκρυψη ή η ανακριβής δήλωση κρίσιμων γεγονότων, η έκδοση εικονικών φορολογικών παραστατικών κ.λπ.

              Ειδικότερα, με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν. 4174/2013) εισήχθη και στην ελληνική νομοθεσία διάταξη νόμου (άρθρο 38), με βάση την οποία οι φορολογικές Αρχές μπορούν να παρακάμπτουν αποφάσεις, πράξεις, συναλλαγές, συμφωνίες κ.λπ. των φορολογουμένων, αν αποδεικνύεται ότι αυτές έγιναν με μοναδικό σκοπό να καταστρατηγηθούν οι διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας και να αποκτήσει ο φορολογούμενος φορολογικό πλεονέκτημα (φορολογικό όφελος πχ από την απαλλαγή από το φόρο, από την εφαρμογή μειωμένου φορολογικού συντελεστή κ.λπ.). Μπορούν δηλαδή να επιβάλουν φόρο, ως αν η συγκεκριμένη συναλλαγή δεν έλαβε ποτέ χώρα.

             Σύμφωνα με τον ελληνικό κανόνα κατά της φοροαποφυγής, για να ενεργοποιηθεί η ρήτρα φοροαποφυγής πρέπει να λάβει χώρα (α) μια τεχνητή διευθέτηση ή σειρά διευθετήσεων (β) που αποβλέπει στην αποφυγή της φορολογίας και (γ) που να οδηγεί σε φορολογικό. Η διευθέτηση ή σειρά διευθετήσεων είναι δε τεχνητή, εφόσον στερείται οικονομικής ή εμπορικής ουσίας.

             Για να διακριβώσουν οι φορολογικές αρχές, αν μια διευθέτηση είναι τεχνητή, μπορούν να εξετάσουν, αν συντρέχει μία από τις παρακάτω περιπτώσεις: α) ο νομικός χαρακτηρισμός των μεμονωμένων σταδίων από τα οποία αποτελείται μια διευθέτηση είναι ασυμβίβαστος με τη νομική υπόσταση της διευθέτησης στο σύνολό της, β) η διευθέτηση ή σειρά διευθετήσεων εφαρμόζεται κατά τρόπο που δεν συνάδει με μια συνήθη επιχειρηματική συμπεριφορά, γ) η διευθέτηση ή σειρά διευθετήσεων περιλαμβάνει στοιχεία που έχουν ως αποτέλεσμα την αλληλοαντιστάθμιση ή την αλληλοακύρωσή τους, δ) η σύναψη συναλλαγών είναι κυκλικού χαρακτήρα, ε) η διευθέτηση ή σειρά διευθετήσεων οδηγεί σε σημαντικό φορολογικό πλεονέκτημα αλλά αυτό δεν αντανακλάται στους επιχειρηματικούς κινδύνους, τους οποίους αναλαμβάνει ο φορολογούμενος ή στις ταμειακές ροές του ή στ) το αναμενόμενο περιθώριο κέρδους πριν από το φόρο είναι σημαντικό σε σύγκριση με το ύψος του αναμενόμενου φορολογικού πλεονεκτήματος.

            Σε κάθε περίπτωση, ο στόχος μιας διευθέτησης ή σειράς διευθετήσεων συνίσταται στην αποφυγή της φορολόγησης, ανεξαρτήτως μάλιστα από τις υποκειμενικές προθέσεις του φορολογούμενου, αν αντίκειται στο αντικείμενο, στο πνεύμα και στο σκοπό των φορολογικών διατάξεων που θα ίσχυαν σε άλλη περίπτωση.

            Ο Πέτρος Πανταζόπουλος στην εισήγησή του ανέδειξε τις αποκλίσεις του ελληνικού κανόνα αφενός μεν από την αντίστοιχη ευρωπαϊκή νομοθεσία και αφετέρου από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αντίστοιχες περιπτώσεις κανόνων φοροαποφυγής άλλων κρατών μελών, η οποία πρέπει να αποτελεί εργαλείο για την ερμηνεία και του ελληνικού κανόνα. Η εισήγηση περιελάμβανε πρακτικά παραδείγματα συναλλαγών, συμφωνιών και αποφάσεων που εν δυνάμει θα μπορούν να καταλάβει ο ελληνικός κανόνας φοροαποφυγής και να θεωρηθούν εξ αρχής άκυρες. Από την ανάλυση και τα παραδείγματα καταδείχθηκε ότι ο ελληνικός κανόνας, λόγω εξάλλου της έλλειψης σαφών οδηγιών εκ μέρους της Φορολογικής Διοίκησης και κυρίως της εξαιρετικής ελαστικότητας των ορισμών που περιέχει και της μεγάλης διακριτικής ευχέρειας που παρέχει στα όργανα των φορολογικών αρχών κατά την εξέταση των συναλλαγών των φορολογουμένων, δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε στρεβλά αποτελέσματα και αυθαιρεσίες από πλευράς των φορολογικών αρχών. Οι οποίες με τη σειρά τους μπορεί να καταλήξουν να «ακυρώνουν» επιχειρηματικές αποφάσεις και εταιρικά σχήματα, πολλά χρόνια μετά την διενέργειά τους, με επιβολή ταυτόχρονα αναδρομικά πολύ μεγάλων ποσών φόρων.


ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑΣ