Οι κυρίες των δημοσίων σχέσεων στην Ελλάδα

Κοινή συνισταμένη τους, η επικοινωνία. Η σωστή επικοινωνία με τους πελάτες, τους μετόχους, τους εργαζομένους και την ίδια την κοινωνία στο μέτρο του δυνατού για το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και την εταιρική κοινωνική ευθύνη κάθε εταιρείας. «Αυτό σημαίνει, άλλωστε, σωστός τρόπος επιχειρηματικότητας».

Εμπειρίες ετών μέσα από προσωπικές αφηγήσεις που αναδεικνύουν πόσο έχουν αλλάξει τα ήθη και η επικοινωνία μεταξύ των πολιτών, κάτι που επηρεάζει κατ’ επέκταση και τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν πλέον τον καταναλωτή.

ΛΥΔΑ ΜΟΝΤΙΑΝΟ-ΛΕΩΝ
Αναπληρώτρια γενική διευθυντής, υπεύθυνη Εταιρικής Επικοινωνίας Eurobank EFG

«Το να προωθήσεις ένα σχέδιο στο Δημόσιο είναι σαν να προσπαθείς να σπρώξεις έναν τοίχο»

Πώς μπορεί να αντιδράσει μια επαγγελματίας όταν τα παιδιά της, αντί κάποιου άλλου δώρου, της προσφέρουν ένα σκίτσο στο οποίο η μητέρα εμφανίζεται με μια βαλίτσα στο χέρι;

Είναι απλώς ένα μήνυμα για μια γυναίκα μάνατζερ που είναι υποχρεωμένη ανά τρεις μέρες να πραγματοποιεί εκτός έδρας επαγγελματικά ταξίδια ή αφορά σε κάτι περισσότερο; Πάντως, η κυρία Λύδα Μοντιάνο-Λέων έδειχνε στο ραντεβού μας να έχει ξεπεράσει το πρόβλημα του επαγγελματία να βρίσκεται σε μόνιμη σύγκρουση με το μητρικό χρέος. Παρά τις όποιες τύψεις της, είναι σήμερα στην ευχάριστη θέση να θαυμάζει τις δύο κόρες της οι οποίες -σε ηλικία 19 και 21 ετών- χαράσσουν τη δική τους πορεία.

Υπεύθυνη Επικοινωνίας του ομίλου EFG Eurobank, η κυρία Μοντιάνο έχει μακρά επαγγελματική διαδρομή στον χώρο του επικοινωνιακού σχεδιασμού. Με την ολοκλήρωση των σπουδών της στο LSE ξεκίνησε να εργάζεται στην Αθήνα ως ερευνήτρια στο πλευρό του κ. Γιάννη Λούλη, στο Κέντρο Πολιτικής Ερευνας και Ενημέρωσης, για να ακολουθήσει στη συνέχεια επαγγελματική πορεία στον χώρο του πολιτικού σχεδιασμού.

Από τον Δήμο Πειραιά στην «Philip Morris»

Εχοντας βιώσει την εμπειρία του Δημοσίου, την περίοδο 1986-1992, στο πλευρό του κ. Ανδρέα Ανδριανόπουλου στον Δήμο του Πειραιά (τομέας Πολιτικού Σχεδιασμού), θυμάται: «Η αίσθηση του να επιχειρεί κάποιος να προωθήσει ένα σχέδιο στον δημόσιο τομέα είναι ουσιαστικά τόσο δύσκολη όσο το να προσπαθείς να σπρώξεις έναν τοίχο».

Ακολούθησε η εμπειρία της «Philip Morris», στην οποία από τη θέση της υπεύθυνης Corporate Affairs βίωσε την εμπειρία της συναλλαγής των πολυεθνικών εταιρειών με τον ευρύτερο δημόσιο τομέα σε θέματα χορηγιών αλλά και κοινωνικού έργου.

«Και στον δικό μας επαγγελματικό κλάδο τις προκλήσεις πρέπει να τις αντιμετωπίζεις σε βάθος χρόνου, καθώς η επένδυση είναι μακροχρόνια. Ουσιαστικά πρόκειται για την προσωπική ικανότητα να προβάλλεις με μέτρο το προφίλ ενός ομίλου στην κοινωνία, στη δημόσια ζωή και να δίνεις τη δυνατότητα σε κάθε φορέα να αξιολογεί την προσφορά και την ποιότητα των υπηρεσιών τής κάθε εταιρείας που συναλλάσσεται με την κοινωνία, είτε αυτό είναι το Δημόσιο είτε οι ίδιοι οι πολίτες».

Η αντρική αμηχανία στις πολυεθνικές

«Τα πρώτα χρόνια που βρέθηκα στο επάγγελμα, ειδικά στον χώρο των πολυεθνικών, έζησα την αμηχανία των ανδρών όταν τύχαινε σε συσκέψεις, ακόμη και σε αυτές που γίνονταν στα κεντρικά γραφεία των Βρυξελλών, να είμαι η μοναδική γυναικεία παρουσία, δυσκολεύοντας τους, μεταξύ άλλων, να συνεχίζουν να λένε “αντρικά” αστεία…

Προσωπικά πιστεύω ότι τον σεβασμό τον κερδίζει κάποιος ανάλογα με το πώς ξέρει και μπορεί να διαχειρίζεται το προσωπικό του προφίλ. Και φυσικά με τον τρόπο που ο ίδιος μπορεί και υποστηρίζει τις θέσεις που επιδιώκει να προβάλει».

Πρωτοβουλίες 9 εκατομμυρίων ευρώ

«Από το 1998 μέχρι σήμερα στη Eurobank EFG έχουμε δημιουργήσει μαζί με έναν σημαντικό αριθμό συναδέλφων μια αξιόλογη ομάδα ατόμων που δουλεύει στον χώρο της εταιρικής επικοινωνίας. Βασική επιδίωξη όλων των στελεχών είναι, πέραν της εταιρικής εικόνας, να δώσουμε στο κοινό τη δυνατότητα να αξιολογήσει το κοινωνικό πρόσωπο της εταιρείας μέσα από πρωτοβουλίες που έχουν οικονομικό μέγεθος της τάξης των 9 εκατ. ευρώ ετησίως.

Κάθε φορέας που έχει να επιδείξει κοινωνικό έργο πιστεύω πως οφείλει να κάνει κατανοητό ότι οι συγκεκριμένες ενέργειες που γίνονται δεν είναι αποσπασματικές, αλλά αφορούν σε έργο που αξιολογείται σε βάθος χρόνου. Τότε θεωρώ πως η εταιρεία έχει επιτύχει μέρος του στόχου της».

ΑΝΝΑΡΕΛΛΑ ΣΤΑΘΗ
Διευθύντρια Εταιρικής Επικοινωνίας και Κοινωνικής Ευθύνης  «Χαλυβουργία Ελλάδος Α.Ε.»

To crisis management, οι πολυεθνικές, ο Κόκκαλης και η αρκούδα Μαίρη στου Μπουτάρη

Το όνομα της κυρίας Αvναρέλλας Στάθη συνδέθηκε για περισσότερo από μία δεκαετία -από το 1994 μέχρι το 2005- με τον όμιλο της Intracom του κ. Σωκράτη Κόκκαλη, όπου δραστηριοποιήθηκε στη θέση της διευθύντριας Εταιρικής Επικοινωνίας (Corporate Communications), αναπτύσσοντας έναν τομέα που μέχρι τότε ήταν άγνωστος για τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Πρόκειται για μια διαδρομή την οποία η ίδια χαρακτηρίζει ιδιαίτερα δημιουργική, καθώς την εποχή εκείνη ο όμιλος ανέπτυσσε έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα και στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.

«Στην “Intracom” τα χρόνια ήταν δύσκολα και συνάμα δημιουργικά, καθώς όλο το κομμάτι της επικοινωνίας -από τη στρατηγική έως και την υλοποίηση των αποφάσεων- γινόταν εντός της εταιρείας».

«Βρέθηκα ξαφνικά σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον, κυρίως μηχανικών, η άποψη των οποίων ήταν θέσφατο. Χρειάστηκε χρόνος και πολύς κόπος ώστε να γίνω αρχικά αποδεκτή και στη συνέχεια να καθιερώσω τον τομέα της επικοινωνίας και της κοινωνικής ευθύνης διαχειριζόμενη σημαντικά κονδύλια -που αφορούσαν και στον τομέα των χορηγιών- με έντονη δράση μέσα και έξω από τα σύνορα της χώρας».

Ατομο που αφιέρωσε περισσότερο χρόνο στην επαγγελματική της ζωή εις βάρος του προσωπικού της χρόνου, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη δεκαετία του ’90, όπου η επιχειρηματική κοινότητα στην Ελλάδα έσφυζε από μεγάλα projects δίνοντας ευκαιρίες για σημαντικές δραστηριότητες.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η συνεργασία της κυρίας Ανναρέλλας Στάθη με τον κ. Δημήτρη Μαύρο,  ο οποίος της εμπιστεύτηκε τη θέση του managing director στην «PubliCom/Hill & Knowlton», της έδωσε την ευκαιρία να συνεργαστεί με επιχειρηματίες οι οποίοι στη μετέπειτα πορεία τους διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην επιχειρηματική ζωή του τόπου. Η ίδια αφηγείται τις πολύ καλές αναμνήσεις που έχει από εκείνη την εποχή, όταν κάποιοι εξ αυτών με την ολοκλήρωση ενός επιτυχημένου project δεν ξεχνούσαν το αυτονόητο, δηλαδή να την ευχαριστήσουν και προσωπικά, αναδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο και τις ανθρώπινες πτυχές τους. «Ηταν για μένα μια καταξίωση στην προσπάθειά μου να αναδείξω τη σπουδαιότητα του τομέα της επικοινωνίας στην επίτευξη των στόχων των επιχειρήσεων».

Θητεία σε «Nestle», «Mattel», «Chipita», «Hellas Can», «PepsiCo»

Από τις πρώτες της εμπειρίες στον χώρο της επικοινωνίας ήταν και η δημιουργία του πλάνου διαχείρισης κρίσεων (crisis management manual) για λογαριασμό της εταιρείας «Δέλτα», η εισαγωγή εταιρειών στο Χρηματιστήριο Αθηνών («Μπάρμπα Στάθης», «Δούδος», κ.ά.) και η συνεργασία της με μεγάλες ελληνικές και πολυεθνικές εταιρείες, όπως οι «Nestle», «Mattel», «PepsiCo», «Hellas Can», «Αργυρομεταλλευμάτων και Βαρυτίνης», «Chipita», «Μπουτάρης», προτού ακολουθήσει την επαγγελματική της πορεία κοντά στον κ. Κόκκαλη.

Ωστόσο, ανάμεσα σε αυτά η επιχειρηματική δράση περιελάμβανε και κάποιες περισσότερο ρομαντικές στιγμές, όπως εκείνη της απελευθέρωσης της πρώτης αρκούδας, της Μαίρης, στο Νυμφαίο κατά τη συνεργασία της με τον επιχειρηματία κ. Γιάννη Μπουτάρη για το πρόγραμμα Αρκτούρος.

«Σήμερα, ακόμα και υπό τις παρούσες συνθήκες, οι ευκαιρίες δεν παύουν να υπάρχουν και για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να προβάλουν το έργο τους και να αναδειχτούν. Αρκεί να ξεφύγουμε από τις παγιωμένες αντιλήψεις και να δεχτούμε ότι μπορούμε εκτός από τα παραδοσιακά εργαλεία να κάνουμε επωφελή χρήση νέων μέσων για πιο στοχευμένη επικοινωνία, όπως το Ιντερνετ και τα social media (π.χ. facebook, youtube). Μπορεί να αποδειχτεί ότι οι εποχές που ζούμε παρουσιάζουν πολύ ελκυστικές δυνατότητες για τη διακίνηση νέων ιδεών και προσφέρουν καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες».

ΜΑΝΙΑ ΞΕΝΟΥ
Επικοινωνιολόγος

«Ο καταναλωτής σήμερα δεν “μασάει” εύκολα. Εχει γίνει καχύποπτος»

Υστερα από είκοσι και πλέον χρόνια στην επικοινωνία, η κυρία Μάνια Ξένου κάνει τη δική της ξεχωριστή αναδρομή σε έναν καθ’ όλα άγνωστο χώρο για τα ελληνικά δεδομένα - τουλάχιστον μέχρι λίγες δεκαετίες πριν. Οι πολυεθνικές έδωσαν τα φώτα τους και ο κλάδος των δημοσίων σχέσεων και της επικοινωνίας μπήκε για τα καλά στην καθημερινότητα των εταιρειών. Εταιρική επικοινωνία, χορηγίες, εκδηλώσεις, crisis management αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία των πολυεθνικών εταιρειών που δρουν ανά την υφήλιο, σε χώρες είτε αναπτυσσόμενες είτε ανεπτυγμένες, όπου τα ήθη και έθιμα, αλλά και οι παραδόσεις, επηρεάζουν τις όποιες καταναλωτικές συνήθειες.

«Για τη γυναίκα στη σύγχρονή ελληνική κοινωνία οι συνθήκες δεν ήταν πάντα εξίσου ευνοϊκές. Ειδικά τα πρώτα χρόνια που ο κλάδος περνούσε μια φάση ωρίμανσης στην Ελλάδα, θαρρείς και σαν μία αόρατη συνθήκη υποχρέωνε τις γυναίκες σε διπλή εργασία, ώστε να διεκδικήσουν την κοινωνική και επαγγελματική τους αναγνώριση».

Στην αρχή ξεναγός, μετά στην «Coca-Cola» και στην «Kraft»

Εχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές της στην Ιταλική Φιλολογία και στο Deree, η κυρία Ξένου ξεκίνησε ως ξεναγός για να καλύψει τα πρώτα της έξοδα και στη συνέχεια ακολούθησε μια μακρά επαγγελματική διαδρομή σε πολυεθνικές εταιρείες, όπως οι «Coca-Cola», «Air Liquide», «Kraft Jacobs Suchard», κ.λπ., που της έδωσαν την πολύτιμη εμπειρία να γνωρίσει από κοντά τον επαγγελματισμό και τη συνέπεια.

Η ίδια θυμάται: «Οταν στα τέλη της δεκαετίας του 1980 στις διεθνείς αγορές γίνονταν συνέδρια για την αειφόρο ανάπτυξη, τη διαχείριση θεμάτων crisis management και σε πολιτικό επίπεδο, στην ελληνική αγορά οι λέξεις αυτές ηχούσαν άγνωστες». Σήμερα οι εταιρείες  αξιοποιούν και προβάλλουν τον τομέα της δημοσιότητας μέσα και από τα εξειδικευμένα τμήματα, είτε συνεργαζόμενες με εξειδικευμένα γραφεία τα οποία προσφέρουν σε μόνιμη βάση τις υπηρεσίες τους και διαχειρίζονται το προφίλ των εταιρειών».

Το πιο χαρακτηριστικό, όμως, σημείο των καιρών είναι ορισμένες επισημάνσεις που κάνει η ίδια ως απόρροια της μακράς επαγγελματική εμπειρίας της.

«Στο παρελθόν το κομμάτι της επικοινωνίας είχε περιεχόμενο και ουσία. Η επαφή με το κοινό ήταν ζωντανή. Αυτό που λέμε επικοινωνία ξεκινούσε από την ανάλυση, για να ακολουθήσει η σύνθεση. Καθετί είχε τη δική του ερμηνεία. Σήμερα αισθανόμαστε ότι στον χώρο της επικοινωνίας έπαψε να υπάρχει η ουσία. Πολλά μηνύματα δεν είναι πλέον κατανοητά από το κοινό. Πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένοι. Σήμερα οι πελάτες-πολίτες κατακλύζονται από μηνύματα χωρίς συνοχή. Ως επαγγελματίες πλέον διαπιστώνουμε ότι ο κόσμος πλέον δεν “μασάει”, δεν καταπίνει τα μηνύματα, αλλά προβληματίζεται και αμφισβητεί. Είναι περισσότερο καχύποπτος. Το καταναλωτικό κοινό περνάει πλέον σε άλλη φάση, δείχνει να ωριμάζει, καθώς η κρίση οδηγεί σταδιακά σε έναν εξορθολογισμό των σχέσεων της αγοράς».

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ
Διευθύντρια Επικοινωνίας και Εταιρικών Υποθέσεων, Ομιλος Regency Entertainment

Δύσκολη δουλειά να κουμαντάρεις την «μπίλια» των καζίνο

Από τα τσιγάρα και τα ποτά στα τυχερά παιχνίδια, η διευθύντρια Επικοινωνίας και Εταιρικών Υποθέσεων του ομίλου Regency Entertainment κυρία Δέσποινα Γιαννούλη κάνει τον σύντομο απολογισμό μιας διαδρομής που την οδήγησε σε επιτυχία, αλλά με απώλειες προσωπικών στιγμών. Αυτό, άλλωστε, ισχύει για κάθε γυναίκα που αποφάσισε να ασπαστεί δύο τόσο διαφορετικούς ρόλους οι οποίοι δεν συγκλίνουν: αυτούς της καριέρας και της μητέρας.

Την επαγγελματική της πορεία τη χαρακτηρίζει η διαρκής κινητικότητα σε διαφορετικούς τομείς, από την «Philip Morris» μέχρι τα Regency Casino.

«Αν και δεν πιστεύω στην τύχη, τολμώ να πω ότι θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό, αφού έχω κατορθώσει να συνδυάσω την οικογένεια και την επαγγελματική πορεία, δύο στοιχεία που, εκτός από την ισορροπία και την ικανοποίηση, μου δίνουν δύναμη. Πιστεύω πως οι άνθρωποι μπορούν να επιτύχουν σημαντικά πράγματα όταν τα θέλουν πραγματικά».

Με ένα πρόγραμμα ιδιαίτερα απαιτητικό, η μέρα της ξεκινά στις 6 το πρωί -με λίγη χαλάρωση που περιλαμβάνει απαραίτητα πρωινό διάβασμα, από φιλοσοφία, αρχαία κωμωδία μέχρι Ιστορία- για να κλείσει τα μεσάνυχτα.

«Ξεκίνησα την επαγγελματική μου καριέρα στη “Philip Morris”, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όπου δούλεψα για σχεδόν 11 χρόνια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ξεκινώντας από το τμήμα Marketing και καταλήγοντας στις Εταιρικές Υποθέσεις. Για μένα ήταν το καλύτερο “σχολείο”, με το οποίο άρχισα την καριέρα μου, παρότι ο κλάδος του καπνού είναι ιδιαίτερα απαιτητικός και πρέπει να δοκιμάζεις συνεχώς τα όριά σου μέσα σε πολύ περιορισμένο πλαίσιο».

Από τα τσιγάρα στα ποτά…

«Στη συνέχεια μετακινήθηκα στη μεγαλύτερη εταιρεία αλκοολούχων ποτών στον κόσμο και το γεγονός ότι είχα την ευθύνη για 18 αγορές ήταν πραγματικά μια μοναδική εμπειρία. Από την Ιταλία μέχρι την Πολωνία και από την Τουρκία μέχρι την Κύπρο δεν ήξερα πότε θα είμαι στο σπίτι. Εχασα την ημέρα που περπάτησε ο γιος μου κι αυτό μου στοίχισε πολύ.

Εχω σήμερα στο πλευρό μια δυνατή ομάδα που διαχειρίζεται, εκτός από τα καζίνο, σειρά μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων στην Ελλάδα. Στην περίοδο που διανύουμε η αγορά είναι γεμάτη ένταση, προκλήσεις αλλά και εμπόδια που προσφέρουν πρωτόγνωρη επαγγελματική εμπειρία και μας υποχρεώνουν να κινούμαστε στη λογική τού “μπορούμε να καταφέρουμε το απίθανο για να νιώσουμε περήφανοι τελικά”».

Τη συμμετοχή της στον συγκεκριμένο επαγγελματικό χώρο της επικοινωνίας την αντιμετωπίζει λέγοντας: «Η γυναίκα με τη διορατικότητά της, την αστείρευτη ενέργεια και με τον δικό της τρόπο να ξεπερνάει εμπόδια και να πείθει θεωρώ ότι διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Εχουμε κι εμείς ευθύνη για τη σημερινή μορφή της επικοινωνίας. Διότι στον χώρο κυριαρχεί πλέον το “στημένο” και “μελετημένο”. Η βελτίωση είναι σαφής με όλα τα θετικά και τα αρνητικά που μπορεί να συνεπάγεται. Αν και νοιαζόμαστε για την εικόνα που δημιουργούμε στους τρίτους, θεωρώ ταυτόχρονα ότι η επικοινωνία έχει χάσει και την αυθεντικότητά της. Είναι όλα τόσο πολύ “στημένα” και “μελετημένα”, που δεν ξέρεις τελικά τι είναι αλήθεια και τι ψέματα.

Πιστεύω ότι η αλλαγή αυτή στην καινούρια εποχή της επικοινωνίας έχει συντελεστεί τα τελευταία 5-6 χρόνια. Γι’ αυτό και ξεχωρίζουν έντονα τα πρόσωπα που απαντούν αυθόρμητα στις καταστάσεις κρίσης χωρίς να σκέφτονται τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν οι δηλώσεις τους.

Oσο για τους Eλληνες επιχειρηματίες, πιστεύω ότι έχουν προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, αν και -όπως είναι στη φύση μας- προσπαθούν να κρατήσουν ένα κομμάτι αυτονομίας και να πουν τα πράγματα όπως οι ίδιοι επιθυμούν».