Ντομινίκ Στρος –Καν: «Πρώτα κόψτε τις δαπάνες

«Πρώτα περικόψτε τις δαπάνες και, εάν δεν τα καταφέρετε, τότε προχωρήστε σε αυξήσεις φόρων». Τη συμβουλή αυτή δίνει στη νέα κυβέρνηση ο επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ντομινίκ Στρος-Καν. O κορυφαίος αξιωματούχος μιλά στο «Πρώτο Θέμα» και ζητάει από τη νέα κυβέρνηση να περικόψει τις φοροαπαλλαγές ειδικά για φυσικά πρόσωπα με υψηλά εισοδήματα, να περιορίσει τις εκπτώσεις στο εισόδημα που έχουν οι φορολογούμενοι και να μην αυξηθούν οι φορολογικοί συντελεστές.

-Πώς βλέπει το ΔΝΤ την ελληνική οικονομία σήμερα; Ανησυχείτε για την πορεία των δημόσιων οικονομικών;

Η Ελλάδα επηρεάζεται από την παγκόσμια ύφεση, αλλά κάπως λιγότερο και ίσως με μικρή καθυστέρηση σε σύγκριση με άλλες χώρες. Επίσης, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, δεδομένου ότι είναι προσανατολισμένο κυρίως στη λιανική τραπεζική, έχει ένα πιο παραδοσιακό επιχειρηματικό μοντέλο από κάποια άλλα συστήματα που έριχναν μεγάλο βάρος στην επενδυτική τραπεζική με κακά («τοξικά») περιουσιακά στοιχεία.

Αυτό προστάτεψε την Ελλάδα σε κάποιον βαθμό. Επίσης, παρόλο που οι ελληνικές τράπεζες δραστηριοποιούνται στις γειτονικές χώρες που αντιμετωπίζουν ισχυρή ύφεση, οι επιπτώσεις αυτής της ύφεσης μέχρι στιγμής είναι διαχειρίσιμες.

Περαιτέρω, η Ελλάδα επηρεάζεται άμεσα από τη μείωση του τουρισμού και των ναυτιλιακών υπηρεσιών. Περιμένουμε από αυτούς τους τομείς να επανέλθουν σταδιακά σε πιο φυσιολογικά επίπεδα δραστηριότητας, καθώς και η υπόλοιπη παγκόσμια οικονομία αρχίζει να μπαίνει σε καλύτερη πορεία.

Ωστόσο, υπάρχει ένα ζήτημα ανησυχίας και αφορά στις συλλογικές συμβάσεις μισθών το 2008 μεταξύ ΣΕΒ και ΓΣΕΕ, οι οποίες ήταν γενναιόδωρες. Επιπρόσθετα, αυτές οι συμβατικές υποχρεώσεις μεταφέρθηκαν και στο 2009, ενώ ο πληθωρισμός μειώθηκε.

Φυσικά, η αύξηση της ανεργίας λειτουργεί προς την αντίθετη κατεύθυνση και μειώνει τη συνολική ζήτηση, αλλά η απροσδόκητη αύξηση των μισθών μπορεί να παίξει υποστηρικτικό ρόλο για ένα μέρος της οικονομίας. Αν και αυτό θα ήταν καλό για να διατηρηθεί η κατανάλωση και η εγχώρια δραστηριότητα, το μειονέκτημά του μπορεί να είναι η μείωση της ανταγωνιστικότητας, η οποία αναμένεται να αποτυπωθεί σαφέστερα στα νούμερα με την πάροδο του χρόνου.

-Το εξωτερικό χρέος της Ελλάδας είναι πολύ υψηλό και το έλλειμμα πάνω από 6%-7% του ΑΕΠ. Πιστεύετε ότι απαιτούνται περισσότεροι φόροι ώστε η Ελλάδα να βγει από την ύφεση;

Το σίγουρο είναι ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα πρέπει να μειωθεί με την πάροδο του χρόνου για να μπει και πάλι η αναλογία χρέους και ΑΕΠ σε πτωτική τροχιά. Το πώς αυτή η προσαρμογή θα κατανεμηθεί μεταξύ φορολογικών αυξήσεων και μειώσεων των δαπανών είναι σε μεγάλο βαθμό ζήτημα εθνικών πολιτικών προτιμήσεων. Δεν υπάρχει μαγική φόρμουλα. Ωστόσο, δεδομένου ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει δυσκολίες με την ανταγωνιστικότητα, θα συνιστούσαμε προσοχή με τις νέες αυξήσεις φόρων.

Αυτές κάνουν την οικονομία πιο ακριβή. Ετσι, εμείς θα προτείναμε να περικοπούν δαπάνες πριν από το ενδεχόμενο αύξησης της φορολογίας. Εμείς ακόμα θα ζητούσαμε από τις Αρχές να εξετάσουν τις απαλλαγές, τις εκπτώσεις και τις επιδοτήσεις που υπάρχουν στο φορολογικό σύστημα. Με τη μείωση αυτών, θα μπορούσαν να μειωθούν οι φορολογικές δαπάνες και να ενισχυθούν τα έσοδα χωρίς αύξηση των φορολογικών συντελεστών. Αυτό είναι γενικά ένας καλός τρόπος για να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια στο φορολογικό σύστημα και στη φορολογική επιβάρυνση και να βοηθήσει τη διαδικασία προσαρμογής με πιο σταθερά έσοδα.

-Οι παγκόσμιες αγορές ανησυχούν για την Ελλάδα;

Με την αύξηση των spreads για τα κρατικά ομόλογα που εκδόθηκαν στις αρχές του χρόνου η αγορά λέει στην Ελλάδα ότι οι επενδυτές ανησυχούν. Ανησυχούσαν έντονα στις αρχές του έτους, αλλά η κυβέρνηση έλαβε μια σειρά μέτρων για να προσπαθήσει να διατηρήσει το δημοσιονομικό έλλειμμα υπό έλεγχο - με αυτό πέτυχε να καθησυχάσει το επενδυτικό κοινό ότι το έλλειμμα δεν θα αφηνόταν να συνεχίσει την πορεία του ανεξέλεγκτα.

Οι Αρχές στην Ελλάδα αναγνωρίζουν και οι ίδιες ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα, οπότε μπορούμε να περιμένουμε ότι τα spreads δεν θα επιστρέψουν στα χαμηλά επίπεδα όπου βρίσκονταν πριν από την κρίση. Στην πραγματικότητα, πρέπει να σχεδιαστεί και να εφαρμοστεί μια αξιόπιστη και βιώσιμη στρατηγική εξόδου για να εμπεδωθεί η εμπιστοσύνη. Ευκαιρίες υπάρχουν και εναπόκειται στην Ελλάδα να τις αρπάξει.

-Η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Αυτή η κατάσταση είναι αναστρέψιμη;

Η κατάσταση είναι αναστρέψιμη και θα πρέπει να αναστραφεί από την κυβέρνηση.

Το ερώτημα περισσότερο είναι πώς θα εξελιχθεί αυτή η διαδικασία;

Εμείς εδώ, στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, θα ενθαρρύναμε ένα προσεκτικό πρόγραμμα προσαρμογής με διαρθρωτικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις για την προστασία της απασχόλησης, για όσο διάστημα η οικονομία γίνεται όλο και πιο ανταγωνιστική. Αυτό θα απαιτήσει πολιτικές συμφωνίες για σημαντικά βήματα αυτού του προγράμματος.