«Κρυφές» αυξήσεις στα επιτόκια!

Η αβεβαιότητα που προκάλεσε στις διεθνείς αγορές χρήματος η πιστωτική κρίση των subprime στεγαστικών δανείων αρχίζει να κάνει ορατές τις παρενέργειές της όχι μόνο στις τράπεζες, αλλά και στους πελάτες τους. Οι τράπεζες που έχουν υποστεί ζημίες κυριολεκτικά «καίγονται» να κλείσουν τους ισολογισμούς τους στο τέλος της χρονιάς με τις μικρότερες δυνατές απώλειες, ενώ οι άλλες τράπεζες, οι «καθαρές» από subprime, πιέζονται από την έλλειψη ρευστότητας και τη στενότητα των χρηματοδοτικών γραμμών, γεγονός που αποτυπώνεται στον ρυθμό αύξησης των εργασιών τους, και μάλιστα σε μια περίοδο που παραδοσιακά αυτός ο ρυθμός είναι φρενήρης. Αυτή η πίεση έχει καταστήσει ήδη το χρήμα ακριβό με τάσεις ανοδικές που παρατηρούνται ακόμη και εντός της ημέρας.

Η χρηματοπιστωτική κρίση αρχίζει σταδιακά να περνά στην πραγματική οικονομία μέσω της αύξησης των διατραπεζικών επιτοκίων τόσο για το ευρώ όσο και για το δολάριο και τη στερλίνα.

«Άνοιγμα» τύπου κραχ 1987!

Η διαφορά των διατραπεζικών επιτοκίων από τα βασικά επιτόκια παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ)και της FED αυξάνεται και καθορίζει το κόστος δανεισμού για επιχειρήσεις, ιδιώτες και νοικοκυριά. Παρά το γεγονός ότι η ΕΚΤ διατηρεί αμετάβλητα τα επιτόκια στο 4%, ενώ η FED έχει ήδη μπει σε τροχιά μείωσης, τα διατραπεζικά επιτόκια αυξάνονται οδηγώντας ανοδικά και τα επιτόκια χορηγήσεων, που καθορίζονται με βάση το Euribor μηνός, το οποίο έφτασε στα μέσα της εβδομάδας στο 4,92%, στο υψηλότερο επίπεδο από τον Μάιο του 2001.

Στο δολάριο η διαφορά μεταξύ του Libor τριμήνου και των αντίστοιχης διάρκειας ομολόγων του Δημοσίου έφτασε τις 2,23 ποσοστιαίες μονάδες, άνοιγμα το οποίο είχε παρατηρηθεί μόνο στο χρηματιστηριακό κραχ του 1987!

Ακριβότερες 1% οι κάρτες

Το ανοδικό ράλι των διατραπεζικών επιτοκίων επηρεάζει άμεσα τους δανειολήπτες, και ειδικότερα όσους έχουν δανειστεί με κυμαινόμενο επιτόκιο βασισμένο στο Euribor. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι πρόκειται για αρκετά μεγάλο αριθμό δανειοληπτών σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες -και όχι μόνο στα επιχειρηματικά δάνεια-, που έχουν συνάψει συμβάσεις δανεισμού επί τη βάσει του Euribor. Πολλοί ενδεχομένως δεν καταλάβαιναν καν τη διαφορά μεταξύ του Euribor και του βασικού επιτοκίου ευρώ (της ΕΚΤ). Τέτοιες συμβάσεις, πέραν της επιχειρηματικής πίστης, υπάρχουν και στη λιανική τραπεζική, κατά κύριο λόγο σε πιστωτικές κάρτες, σε καταναλωτικά ή προσωπικά δάνεια, καθώς και σε αρκετά στεγαστικά.
Το αυξημένο κόστος άντλησης χρήματος από τις τράπεζες μετακυλίεται εν μέρει στους καταναλωτές. Ήδη πελάτες κάτοχοι πιστωτικών καρτών γνωστής και μεγάλης ξένης τράπεζας δέχτηκαν την ψυχρολουσία στους λογαριασμούς τους, όπου η τράπεζα τους ενημερώνει ότι, λόγω αλλαγής του καθορισμού των διατραπεζικών επιτοκίων, το επιτόκιο της κάρτας αυξήθηκε κατά 1%, ενώ για τα νέα δάνεια που συνάπτονται οι αυξήσεις είναι δεδομένες.

Παράλληλα, οι τράπεζες αρχίζουν να εγκαταλείπουν την πρακτική της αφειδούς χορήγησης δανείων. Έχουν επαναφέρει τα αυστηρότερα κριτήρια εγκρίσεων και ελέγχων της πιστοληπτικής ικανότητας των πελατών τους και εμφανίζονται πολύ πιο προσεκτικές στα δάνεια που παρέχουν.

Κερδισμένοι οι έχοντες και … καταθέτοντες

 Αντισταθμιστικά των αυξήσεων στα δάνεια λειτουργεί η αγορά των καταθετικών προϊόντων. Η έλλειψη ρευστότητας των τραπεζών και η «δυσχέρεια» αναζήτησης πόρων για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξής τους στρέφουν τις τράπεζες στην προσπάθεια άντλησης καταθέσεων. Ήδη αρχίζει να παρατηρείται μια «πλειοδοσία» προσφορών, τόσο στις απλές καταθέσεις Ταμιευτηρίου όσο κυρίως στις προθεσμιακές, οι οποίες ύστερα από πολλά χρόνια αρχίζουν να ξαναγίνονται ελκυστικές. Ενδεικτική είναι η πρόσφατη κίνηση της Τράπεζας Αττικής να αυξήσει στο 5% το επιτόκιο του τρίμηνου προθεσμιακού λογαριασμού, ενώ ανάλογες κινήσεις για το ευρύ κοινό αναμένονται και από άλλες τράπεζες - αν και ήδη τέτοιες αποδόσεις δεν είναι άγνωστες, μόνο που έως τώρα ήταν αποτέλεσμα ανεπίσημης συμφωνίας των τραπεζών με τους «καλούς» πελάτες τους.