«Καμπάνα» για κίνδυνο χρεοκοπίας από την Blackrock

Να ρίξει «νερό στο μύλο» των ελεγκτών του ΔΝΤ που ανησυχούν για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους αλλά και να ενισχύσει τις ανησυχίες της καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ για τους κινδύνους μιας «εκλογικής περιπέτειας»,  διαλύοντας την «ανέφελη» πολιτική ρητορική που καλλιεργείται εντός Ελλάδος πως η απειλή χρεωκοπίας είναι «θεωρητική», έρχεται η έκθεση της Blackrock, τα συμπεράσματα από την οποία είναι καταλυτικά.
 
Η πρώτη ανάγνωση της έκθεσης από τα πολιτικά κόμματα γίνεται -και πάλι- μάλλον με... προεκλογικούς όρους: «η κατάσταση παραμένει εύθραυστη και η ανατροπή της ακολουθούμενης πολιτικής θα φέρει τη χρεωκοπία» έλεγαν στο επιτελείο της κυβέρνησης, «η πολιτική που εφαρμόζεται οδηγεί στην χρεωκοπία» λένε και οι αντίπαλοί της –που επικαλούνται μάλιστα και… την μαρτυρία  του «συνεργάτου» της κυβέρνησης στην αξιολόγηση των ελληνικών τραπεζών.

Με απλά λόγια πάντως, η Blackrock λέει στην έκθεσή της ότι:
 
1.       Η Ελλάδα αποτελεί «νούμερο 1» κίνδυνο για χρεωκοπία παγκοσμίως (μαζί με Αργεντινή, Ουκρανία, Βενεζουέλα και Πακιστάν). Αυτό έχει μεν πραγματική βάση, κρίνοντας από τα δύο βασικά μεγέθη που εξετάζει (την δημοσιονομική κατάσταση και το χρηματοπιστωτικό σύστημα) αλλά υπάρχει και αντίλογος.  H Blackrock συγκρίνει τη χώρα μας με χώρες των οποίων το χρέος διαπραγματεύεται ελεύθερα στις αγορές.  Στην ίδια βάση και το ΔΝΤ ζητάει «κούρεμα χρέους» ώστε να μειωθεί ως ποσοστό του ΑΕΠ και να χαρακτηριστεί «βιώσιμο». Παραβλέπουν όμως ότι στην περίπτωση της Ελλάδας τουλάχιστον, το χρέος έχει περάσει στα Κράτη-Μέλη της ΕΕ και στην ΕΚΤ. Καθώς αυτές είναι οι κύριοι πιστωτές της χώρας μας και συνεχίζουν να διοχετεύουν δισεκατομμύρια στη χώρα μας, φαντάζει μάλλον απίθανο πλέον να αφήσουν τη χώρα να χρεοκοπήσει. Με το σκεπτικό αυτό και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης, κύριος Ρέγκλινγκ, έλεγε πριν δύο εβδομάδες πως «δεν έχει σημασία πόσο υψηλό είναι το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, αλλά το αν μπορείτε να πληρώνετε τις δόσεις σας». Αυτός είναι όμως και ο όρος που θέτουν οι δανειστές, για να παραμένει η Ελλάδα ζωντάνη: να βρίσκει να δίνει ό,τι μπορεί, ενώ οι ίδιοι ετοιμάζονται να μειώσουν έτι περαιτέρω επιτόκια και δόσεις, ώστε η Ελλάδα να αντέχει το κόστος των τοκοχρεολυσιων για την εξυπηρέτηση του δανειακού βάρους της.

2.       Τα δημόσια οικονομικά της χώρας είναι ακόμη σε κακή κατάσταση: ΔΝΤ, ΕΚΤ και ΕΕ συμφωνούν ότι η βελτίωση στα δημόσια οικονομικά είναι εν μέρει "τεχνική" (λόγω της συμπίεσης που δέχτηκε η ελληνική οικονομία) αλλά ήταν και σημαντική για να σταματήσει κατήφορος των προηγουμένων ετών. Ωστόσο, χωρίς ανάπτυξη ο λογαριασμός «δεν βγαίνει», παραδέχονται και οι ίδιοι.  Για αυτό επιμένουν πλέον, πέραν των φοροεισπρακτικών μέτρων, στην  προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών στο κράτος και στην αγορά. Ακόμα και αν επιστρέψει η ρευστότητα από το φθινόπωρο στην Ευρώπη, λένε, για να καταπολεμηθεί η ύφεση, στην Ελλάδα πρέπει να ανατραπεί ολόκληρο το παραγωγικό μοντέλο της οικονομίας ώστε «να πιάσουν τόπο» τα κεφάλαια και να «αναπνεύσει» ξανά η χώρα.

3.       Οι τράπεζες αποτελούν μεγαλύτερο κίνδυνο από το ίδιο το δημόσιο: ενώ στην παγκόσμια κατάταξη η Ελλάδα βρίσκεται τρίτη (πάνω όμως και από την Ιαπωνία) ως προς τα δημοσιονομικά της προβλήματα, στην αξιολόγηση του χρηματοπιστωτικού τομέα της βρίσκεται δεύτερη κάτω από τη Βενεζουέλα. Κάτι παραπάνω ξέρει ασφαλώς η BlackRock που πριν έξι μήνες έκανε έλεγχο (stress test) στις ελληνικές τράπεζες, για τα «κόκκινα δάνεια»,τις επισφάλειες και τον αρνητικό οικονομικό κύκλο όπου κινείται η χώρα. Αυτό δικαιολογεί και την διαμάχη ΔΝΤ-ΕΚΤ για το εύρος και τις λύσεις του προβλήματος των τραπεζών, σε Ελλάδα και Ευρώπη.
 
Το κυριότερο όλων όμως ίσως, που προκύπτει από την έκθεση της BlackRock, είναι όχι τι κάνει πια η Ελλάδα για να αποφύγει την χρεωκοπία, αλλά κυρίως τι μπορούν να κάνουν η Ευρώπη και οι ΗΠΑ για να αποφύγουν ένα παγκόσμιο ντόμινο κατάρρευσης, αφού όλες οι χώρες βρίσκονται υπό μία έννοια «με το ένα πόδι στον λάκκο». Ιταλία, Ιρλανδία, Πορτογαλία έχουν δημοσιονομικά προβλήματα, ενώ Γαλλία, Δανία, Ελβετία ή ακόμα και η Κίνα θεωρούνται χώρες υψηλού ρίσκου στον χρηματοπιστωτικό τομέα. 

"Ισορροπίες τρόμου" υπάρχουν παντού πια, αλλά σε ένα μήνα αναμένεται νέο κύμα αναβάθμισης της Ελλάδας (από τη Moody's και έπεται συνέχεια), αλλά και έτσι ακόμα κάποιο άλλο πρόβλημα ίσως πάρει τη θέση της χώρας μας.