Θηλιά τα δάνεια για τα νέα ζευγάρια

Νεαρά ζευγάρια ηλικίας 30-40 ετών με δύο παιδιά και εισόδημα από 7.500 έως 15.000 ευρώ είναι οι πιο δανεισμένοι αλλά και οι πιο ζορισμένοι οικονομικά Έλληνες, το 85% των οποίων δηλώνει πως δυσκολεύεται να πληρώσει κανονικά τις δόσεις του στεγαστικού του δανείου.  

Η δυσκολία μάλιστα αυτή εκδηλώνεται όχι τώρα λόγω της οικονομικής κρίσης, αλλά εδώ και δύο περίπου χρόνια, περί τα τέλη του 2007.  

Το 16% των νοικοκυριών που έχουν δάνεια πάσης φύσεως, αντιμετωπίζει δυσκολίες, καθώς το κόστος εξυπηρέτησης των δανείων τους ξεπερνά το 40% του εισοδήματός τους.  

Ενώ το ποσοστό  αυτό θα μπορούσε ένα θεωρηθεί σχετικά χαμηλό, το ανησυχητικό είναι πως έχουν σημαντική συγκέντρωση χρέους, το οποίο αντιπροσωπεύει το 36,6% του συνολικού χρέους του δείγματος της έρευνας. 

Σύμφωνα με το τελευταίο τεύχος του Οικονομικού Δελτίου της Τράπεζας της Ελλάδος που δημοσιεύει την δειγματοληπτική έρευνα νοικοκυριών (που είχε διενεργήσει επίσης το 2005 και το 2002) και εξετάζει την εξέλιξη της χρηματοοικονομικής πίεσης που δέχονταν τα νοικοκυριά στο τέλος του 2007 (σημειώνοντας πως η έρευνα έγινε σε μια περίοδο που η κρίση δεν είχε λάβει τις σημερινές διαστάσεις της) προκύπτει ότι τα μισά περίπου νοικοκυριά (48,6%) δεν έχουν δανειακές υποχρεώσεις, έναντι 51,4% που έχουν κάποιο δάνειο, με πιο διαδεδομένες τις πιστωτικές κάρτες και αμέσως μετά τα στεγαστικά δάνεια.  

Τα 2/3 των νοικοκυριών δήλωσαν πως έχουν οφειλές από  πιστωτικές κάρτες. Στο τέλος του 2007 σε κάθε τρία άτομα 20 ετών και άνω αντιστοιχούσαν δύο πιστωτικές κάρτες.  

Αυξήθηκε το πλαστικό χρήμα 

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι την πενταετία 2003 – 2007 η αξία των συναλλαγών με πλαστικό χρήμα αυξήθηκε κατά 23% φθάνοντας τα 8,6 δις. ευρώ από 3,1 δις. το 2002 και αυτό παρά το υψηλό κόστος δεδομένου ότι το μέσο επιτόκιο δανείων μέσω πιστωτικών καρτών ανέρχονταν σε 15,31%, έναντι 8,4% των καταναλωτικών δανείων και 4,4% των στεγαστικών δανείων.  

Η δεύτερη πιο διαδεδομένη κατηγορία δανείων είναι τα στεγαστικά. Το 40,1% των υπόχρεων νοικοκυριών έχει δάνειο για αγορά στέγης, το 31,7% έχει κάποιο καταναλωτικό δάνειο και το 19,1% έχει δάνειο για αγορά αυτοκινήτου. Ο ένας στους τρεις που έχει δάνειο αυτοκινήτου είναι ηλικίας από 18-25 ετών.  

Αξιοσημείωτη είναι η μείωση που παρατηρείται στις αγορές με δάνεια από καταστήματα λιανικών πωλήσεων, μια κατηγορία δανεισμού που δεν ξεπερνά το 10%.   

Αν επιχειρήσει να περιγράψει κανείς το προφίλ του μέσου δανειζόμενου παρατηρείται ότι μεγαλύτερη έκθεση σε τραπεζικό δανεισμό έχουν όσοι κατοικούν στις μεγάλες αστικές περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, είναι ζευγάρια με δύο ή και περισσότερα παιδιά, ηλικίας 30 -39 ετών, υψηλότερου μορφωτικού επιπέδου κατά προτίμηση εργαζόμενου στον δημόσιο τομέα. Επίσης η πιθανότητα δανεισμού αυξάνεται με την άνοδο του εισοδήματος της περιουσίας και του αριθμού των εργαζομένων μελών της οικογένειας.  

Αξιοσημείωτη είναι η διαπίστωση ότι η ιδιαίτερα αυξημένη δανειακή επιβάρυνση των νοικοκυριών στα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα προέρχεται κυρίως από μη στεγαστικά δάνεια. Είναι εντυπωσιακό ότι το 94,7% όσων έχουν καταναλωτικής φύσεως δάνειο (πλην κάρτας) με εισόδημα έως 7.500 ευρώ ετησίως δυσκολεύεται να εξυπηρετήσει τη δόση του δανείου.  

Υψηλά είναι όμως και τα ποσοστά αυτών που δυσκολεύονται να πληρώσουν τις δόσεις των καταναλωτικών δανείων και στις ανώτερες εισοδηματικές κατηγορίες. Συγκεκριμένα το 84,5% όσων έχουν εισόδημα από 7.500 – 15.000 ευρώ, το 65,4% με εισόδημα 15.000-25.000 ευρώ και το 70,3% με εισόδημα 25-35.000 ευρώ, ενώ το ποσοστό για όσους διαθέτουν εισόδημα από 35.000 ευρώ και άνω το ποσοστό που δυσκολεύεται είναι 50,5% αρκετά υψηλό για την εισοδηματική κατηγορία.  

Στην περίπτωση των στεγαστικών δανείων, τα αντίστοιχα ποσοστά είναι επίσης υψηλά και συγκεκριμένα, το 70% όσων έχουν εισόδημα από 15-25.000 ευρώ, το 51,7% όσων έχουν εισόδημα 25-35.000 ευρώ και ο ένας στις τρεις δηλαδή το 32,4% με εισόδημα άνω των 35.000 ευρώ.  

Από την έρευνα του 2007 προκύπτει ότι για το 78% των νοικοκυριών, το κόστος εξυπηρέτησης δεν υπερβαίνει το 1/3 του εισοδήματος ενώ για το 84% των νοικοκυριών το κόστος αυτό δεν υπερβαίνει το 40% του εισοδήματός τους.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαπίστωση πως το μέγεθος του νοικοκυριού παίζει ρόλο στο βαθμό δυσκολίας που μπορεί να αντιμετωπίσει στην εξυπηρέτηση του δανείου.  

Πιο …άνετοι 

Όπως προκύπτει, τα μονομελή νοικοκυριά, δηλαδή οι εργένηδες και τα ζευγάρια με τρία παιδιά έχουν μικρότερη πιθανότητα να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στην εξυπηρέτηση του δανείου τους, απ’ ότι άλλες κατηγορίες όπως αυτή των ζευγαριών με δύο παιδιά.  

Η Τράπεζα της Ελλάδος σημειώνει πως σε σχέση με την προηγούμενη αντίστοιχη έρευνα εμφανίζεται ελαφρά επιδείνωση όχι όμως ιδιαίτερα ανησυχητική με βάση τα στοιχεία που εξετάζονται στο τέλος του 2007.  

Ωστόσο επισημαίνει πως σήμερα λόγω της κρίσης, εκτιμάται πως η χρηματοοικονομική πίεση θα έχει αυξηθεί καθώς τα επιτόκια αυξήθηκαν (τους προηγούμενους μήνες) και, παρά την κάμψη που σημείωσαν πρόσφατα εξακολουθούν να διαμορφώνονται σε υψηλότερο επίπεδο απ’ ότι στο τέλος του 2007, ενώ παράλληλα ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης επιβραδύνθηκε σημαντικά στη διάρκεια του 2008 και εκτιμάται ότι θα μηδενισθεί  το 2009, εξέλιξη που ασφαλώς επηρεάζει το διαθέσιμο εισόδημα και τις προσδοκίες των νοικοκυριών, καταλήγει η έρευνα.