Ρίχνουν τώρα τα επιτόκια στις καταθέσεις

Μετά την -έστω και ασθενική- μείωση των τραπεζικών επιτοκίων χορηγήσεων  ως αποτέλεσμα της πτώσης των διατραπεζικών και των παρεμβατικών ευρω-επιτοκίων, οι τράπεζες έχουν αρχίσει να προσαρμόζουν προς τα κάτω και τα επιτόκια των καταθέσεων.  

Ηδη προετοιμάζονται οι μειώσεις, οι οποίες θα αρχίσουν να εμφανίζονται από τον Ιανουάριο, στις δε προθεσμιακές οι προσαρμογές θα ξεκινήσουν με τη λήξη της κλειστής περιόδου και την ανανέωση της κατάθεσης.  

Παρά τις συνεχείς μειώσεις του επιτοκίου από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και των επιτοκίων βάσης της διατραπεζικής αγοράς, euribor και libor, τα επιτόκια των καταθέσεων στην Ελλάδα και κυρίως των προθεσμιακών που αφορούν μεγαλύτερα ποσά, παρέμεναν στα επίπεδα του Φθινοπώρου δηλαδή της περιόδου με τη μεγαλύτερη έλλειψη ρευστότητας στην αγορά.  

Στην προσπάθειά τους οι τράπεζες να αντλήσουν ρευστότητα από τις καταθέσεις αύξησαν τις αποδόσεις των προθεσμιακών καταθέσεων φθάνοντας έως και το 7% ή και παραπάνω σε περιπτώσεις καταθέσεων πολλών εκατομμυρίων από μεγάλους οργανισμούς ή ιδιώτες πελάτες.  

Η πολιτική αυτή που εξυπηρετούσε την άντληση ρεσυτότητας εκτόξευσε το κόστος χρήματος στην τραπεζική αγορά, οδηγώντας σε σημαντικές στρεβλώσεις, καθώς το αυξημένο κόστος των καταθέσεων δεν «επέτρεπε» στις τράπεζες να μειώσουν ούτε το κόστος των δανείων, ακόμη και όταν τα επιτόκια αναφοράς έχασαν περισσότερες από 2 ποσοστιαίες μονάδες.  

Έτσι , ενώ το euribor τριμήνου έπεσε κάτω από το 3% τα επιτόκια π.χ. των στεγαστικών δανείων διατηρούνται υψηλά στο 5,5% έως και 6%, λόγω των υψηλών spreads που εξακολουθούν να χρεώνουν οι τράπεζες.  

Οι τράπεζες με βασικό επιχείρημα πως δεν μπορούν να προσφέρουν επιτόκια καταθέσεων υψηλότερα από τα επιτόκια χορηγήσεων, άρχισαν να αναπροσαρμόζουν έως 0,50% σε πρώτη φάση τα καταθετικά τους επιτόκια. Στις απλές προθεσμιακές καταθέσεις τριμήνου ή εξαμήνου οι αποδόσεις ήδη περιορίζονται στο 5% περίπου μικτό, από το οποίο πρέπει να αφαιρεθεί η φορολογία κατά 10% των τόκων των καταθέσεων.  

Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2009, όπως εκτιμούν οι τραπεζίτες η αγορά των καταθέσεων θα αρχίσει να επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα ακολουθώντας τις μειώσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ, με ορισμένες πιθανότατα εξαιρέσεις σε περιπτώσεις πολύ μεγάλων καταθέσεων.  

Οι τράπεζες θα «διευκολυνθούν» στην προσπάθειά τους να μειώσουν τα καταθετικά επιτόκια και λόγω της έναρξης υλοποίησης του προγράμματος ενίσχυσης της ρευστότητας συνολικού ύψος 28 δισ. ευρώ, το οποίο ήδη έχει αρχίσει να εφαρμόζεται. 

Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, οι τράπεζες έχουν ήδη πάρει εγγυήσεις ύψους 1,5 – 2 δισεκατομμυρίων ευρώ από το σύνολο των 8 δισ. που θα εγγυηθεί το ελληνικό Δημόσιο, προκειμένου να διευκολυνθεί η άντληση κεφαλαίων από την διεθνή διατραπεζική αγορά.   

Με την εφαρμογή του προγράμματος θα επιλυθεί το άμεσο πρόβλημα της ρευστότητας γεγονός που σημαίνει πως οι τράπεζες δεν θα αντιμετωπίζουν πλέον τόσο πιεστικές ανάγκες για άντληση καταθέσεων με αποτέλεσμα την μειώση του κόστους χρήματος και τη συνεπαγόμενη μείωση των επιτοκίων.  

Το ζητούμενο είναι, μόλις εξομαλυνθεί η αγορά των καταθετικών αποδόσεων, οι μειώσεις του κόστους να περάσουν και στα επιτόκια των δανείων με τις αντίστοιχες μειώσεις των τραπεζικών περιθωρίων.  

Σύμφωνα με την πλειοψηφία των αναλυτών και των φορέων της αγοράς, η μείωση των επιτοκίων δανεισμού και το άνοιγμα της στρόφιγγας του τραπεζικού δανεισμού για τις επιχειρήσεις με έμφαση στις μικρομεσαίες, εκτιμάται πως θα βοηθήσει σταδιακά σε αύξηση της κατανάλωσης και στην τόνωση της οικονομίας.