"Eπιμήκυνση και haircut ακόμη και σε όλο το χρέος "

Επιμήκυνση σ ένα μέρος του χρέους με ταυτόχρονο «κούρεμα» στο υπόλοιπο ή επιμήκυνση και «κούρεμα» σε όλο το χρέος είναι μια πιθανή εξέλιξη για την Ελλάδα διότι, όπως θα δούμε, τα ποσά των δανείων δεν βγαίνουν-σήμερα-, όπως δηλώνει στο protothema.gr ο πρώην γενικός διευθυντής επενδυτικής τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας κ. Λάμπρος Παπακωνσταντίνου. Το τι θα επιλεγεί να γίνει τελικά, είναι θέμα μαθηματικών μοντέλων και τι συμφέρει.  

Η γνώμη του έμπειρου χρηματιστή έχει σημασία καθώς την περίοδο 2009-2010, το δημόσιο του ζητούσε την άποψη του, όταν  έβγαινε στις αγορές για δανεισμό. Πρώτα απ΄ όλα θυμίζει ότι αν γνώριζαν όλοι πως θα γινόταν σίγουρα αναδιάρθρωση θα υπήρχαν σημαντικά περιθώρια κέρδους-ζημίας. Πάντοτε είναι μυστικές οι συνομιλίες. Επίσης, δεν υπάρχουν «καλοί» και «κακοί» στις αγορές γιατί για να χορέψεις ταγκό χρειάζονται δυο. «Για να στοιχηματίσεις λ .χ ενάντια στο ελληνικό χρέος 6 δισ. ευρώ, πρέπει να υπάρχει κάποιος άλλος που θα δεχθεί το στοίχημα. Άρα δεν είναι σίγουρο ότι θα γίνει αναδιάρθρωση ».

Γιατί δεν βγαίνουν τα νούμερα του ελληνικού χρέους : Αν υποθέσουμε ότι το 2010 η Ελλάδα ήταν μια εταιρεία, τότε διέθετε πωλήσεις ( Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν ) 250 δισ. ευρώ και δάνεια 300 δισ. ευρώ. Αυτή η «εταιρεία» δεν μπορούσε να εξυπηρετήσει το υπέρογκο χρέος και η κυβέρνηση αποφάσισε την ένταξη στον μηχανισμό, ενέργεια που θα κριθεί ιστορικά αν ήταν λάθος ή σωστή. « Αν η Ελλάδα συνέχιζε να δανειοδοτείται, πιθανότατα να μην έφθανε στον μηχανισμό, κι αν γινόταν αυτό δεν θα ήταν εύκολο.» Η πρώτη φάση ήταν το «κόψιμο» του λίπους, δηλαδή δαπάνες, αν και αποφασίστηκαν και οριζόντιες περικοπές σε μισθωτούς- συνταξιούχους. Η εταιρεία, λοιπόν, με αυξήσεις φόρων, αυξήσεις συντελεστών ΦΠΑ και τα μέτρα της τροϊκας διέλυσε την κατανάλωση ενώ παράλληλα δανείζεται από τον μηχανισμό. Το ΑΕΠ μειώνεται στα 225 δισ. και το χρέος αυξήθηκε στα 340 δισ. ευρώ.

Η δεύτερη φάση, είναι οι πωλήσεις αξίας 50 δισ. ευρώ που απαίτησε η Γερμανία. Αν επιτευχθούν 50 δισ. ευρώ το χρέος δύναται να μειωθεί στα 290 δισ. ευρώ και εκεί να επιβληθεί αναδιάρθρωση 30%, δηλαδή να πάει στα 203 δισ. ευρώ, δηλαδή κάτω του 100% του ΑΕΠ. «Πρέπει να το σκάσεις από την παγίδα του χρέους και με πωλήσεις».  Η τρίτη φάση είναι η αναδιάρθρωση.  Ο κ. Παπακωνσταντίνου τοποθετεί χρονικά μια πιθανή αναδιάρθρωση το 2012-2013, με την λήξη του μηχανισμού IMF- ΕΕ.

Οι τρόποι μείωσης

 Εκτός από τις πωλήσεις, ο κ. Παπακωνσταντίνου τονίζει ότι ο μόνος τρόπος για να μειώνεται δραστικά το χρέος είναι η δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων, με α) κόψιμο του ελλείμματος, δεν δημιουργούμε παραπάνω χρέος και ικανοποιούμε τους τόκους β) δημιουργία πλεονασμάτων για πολλά χρόνια που δεν έχει ιστορικό προηγούμενο. Για ένα χρέος 300 δισ. θα χρειαζόταν ανάπτυξη 6% επί 15  χρόνια.

Οι αγορές όσο κι αν προκατειλημμένες έχουν δώσει την τάση, δυστυχώς. Έχει επιβληθεί ότι τα ελληνικά ομόλογα δεν μπορούν να διαπραγματεύονται στο 100% της αξίας τους και αναδιάρθρωση δεν σημαίνει ότι κόβω το ποσό αναγκαστικά, από 100, 70, 80 κλπ. Το ερώτημα για τον κ. Παπακωνσταντίνου είναι αν θα είναι φιλική η αναδιάρθρωση ή επιβληθεί. Σημασία, επίσης έχει ποια τακτική θα ακολουθηθεί : Θα πάει εθελοντικά η Ελλάδα σε αναδιάρθρωση, ή θα της δοθεί επιμήκυνση ως αντάλλαγμα για μια καλή πορεία ( μέτρα- αποκρατικοποιήσεις ). Πολύ βασικό στοιχείο είναι ο χρόνος και το χρήμα ή και ο συνδυασμός.

Ο παλιός χρηματιστής προσθέτει επίσης ότι αν γίνει τελικά επιμήκυνση, χρειάζεται βάθος χρόνου και όχι 2-3 χρόνια, αλλά δεκαετία.           

Ποιος κρατά το χρέος

Πριν το μηχανισμό, οι ελληνικές τράπεζες- ταμεία –ιδιώτες κατείχαν το 25%. Αυτός ο αριθμός μάλλον έχει μειωθεί, παρά αυξηθεί.   Επίσης, Όσο πιο αργά οδεύσουμε προς αναδιάρθρωση, τόσο μικρότερη είναι η ζημία για ελληνικές και ξένες τράπεζες. Διότι κάθε χρόνο οι τράπεζες γράφουν μια μέση τιμή. Το 2010 λ.χ ήταν 90 και το 2011 ήταν 80. Στην δεύτερη περίπτωση η ζημιά θα ήταν μικρότερη. Για τις ελληνικές τράπεζες δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος. Σ ΄ένα ενδεχόμενο κούρεμα, αν και δεν μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια, μπορούν να πωλήσουν περιουσιακά στοιχεία, ενώ υπάρχουν και τα 10 δισ. του ταμείου στήριξης. Η ΕCΒ, τέλος έχει ζητήσει από τις τράπεζες την απεξάρτηση απ΄ αυτήν ( 95 δισ.) και με πώληση περιουσιακών στοιχείων.