Απούλητα 200.000 σπίτια στην αγορά

Σημαντική υποχώρηση που υπολογίζεται σε 60% σημείωσαν οι πωλήσεις των νεόδμητων κατοικιών την τελευταία διετία. Το ίδιο διάστημα εκτιμάται ότι τα ακίνητα τα οποία έχουν κατασκευαστεί και δεν έχουν πουληθεί φτάνουν τα 200.000! 

Η αγορά στενάζει και αυτό προκύπτει και από τα πρόσφατα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, η οποία κάνει λόγο για μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας το μήνα Απρίλιο κατά 20%. 

Τα στοιχεία που αποδεικνύουν τις αναταράξεις στην αγορά ακινήτων παρουσίασαν την Τετάρτη σε συνέντευξη τύπου τα Σωματεία των Κατασκευαστικών Κτιρίων, τα οποία προχώρησαν στην σύσταση της Ομοσπονδίας Κατασκευαστών – Οικοδομικών Επιχειρήσεων. 

Ο νέος φορέας αντιπροσωπεύει 14.000 εταιρείες του κλάδου και θα επιδιώξει να προωθήσει την ανακατασκευή των κτιρίων που έχουν κατασκευαστεί πριν από το 1985 και έχουν υποστεί ζημιές από σεισμούς, καθώς επίσης και την ανάπτυξη έργων παραθεριστικής κατοικίας.

Όπως αναφέρθηκε  η Ομοσπονδία πρόκειται το προσεχές διάστημα να υποβάλλει πρόταση προς την κυβέρνηση για την κατεδάφιση των παλαιών πολυκατοικιών της Αθήνας και την ανέγερση υψηλότερων κτιρίων με μεγαλύτερους ελεύθερους χώρους.

Παράλληλα, ο πρόεδρος της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών κ. Τάκης Αράπογλου δήλωσε στη Βουλή, παρουσία του συνόλου σχεδόν των τραπεζιτών, ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του 2007 το 40% περίπου των αιτήσεων για πιστωτική κάρτα και καταναλωτικό δάνειο απορρίφθηκε από τις τράπεζες.

Σήμερα το ποσοστό αυτό έχει αυξηθεί στο 50% περίπου, ενώ από τη διαδικασία των απορρίψεων περνούν και τα στεγαστικά δάνεια. Οι τράπεζες αξιολογούν σήμερα την πιστοληπτική ικανότητα των πελατών και τηρούν ευλαβικά το κριτήριο της ποσοστιαίας αναλογίας, μεταξύ του βαθμού έκθεσης του πελάτη σε τραπεζικό δανεισμό και του ετήσιου εισοδήματος. Το ποσοστό αυτό δεν πρέπει να ξεπερνά το 40%. 

Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος ο ρυθμός αύξησης των στεγαστικών δανείων εμφανίζει για έναν ακόμη μήνα σημαντική μείωση φτάνοντας για τον Μάιο στο 12,7% έναντι 21,2% τον Δεκέμβριο του 2007. Το σύνολο των στεγαστικών δανείων ανήλθε σε 73 δισ. ευρώ, έναντι 62 δισ. τον Μάιο του 2007 και 69,3 τον Δεκέμβριο του 2007. 

Μείωση παρουσιάζει και ο ρυθμός αύξησης των καταναλωτικών δανείων, ο οποίος «τρέχει» με ποσοστό 9% και ανήλθε για τον Μάιο του 2008 στα 34,19 δισ. ευρώ από 31,94 δισ. ευρώ που ήταν τον Δεκέμβριο του 2007 και 28,69 δισ. ευρώ τον Μάιο του 2007.

Εξαιρέσεις για όσους υποθηκεύουν

Εξαίρεση μπορεί να γίνει στις περιπτώσεις που ο πελάτης αν και έχει έκθεση σε τραπεζικό δανεισμό που δεν του επιτρέπει τη λήψη νέου δανείου, διαθέτει περιουσιακά στοιχεία ελεύθερα, τα οποία μπορεί  να δεσμεύσει η τράπεζα με προσημείωση. Η δυνατότητα αυτή εξετάζεται κατά περίπτωση στις αιτήσεις καταναλωτικών κυρίως δανείων και όχι πιστωτικών καρτών.

Αυτό εμπεριέχει έναν σημαντικό κίνδυνο για τους δανειολήπτες, ειδικά όταν βρίσκονται υπό καθεστώς οικονομικής πίεσης και έχουν άμεση ανάγκη εκταμίευσης ενός δανείου. Θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη ότι η τράπεζα δεν θα διστάσει να προχωρήσει ακόμα και σε πλειστηριασμό ενός ακινήτου προκειμένου να πιέσει για την εξόφληση του καταναλωτικού ή προσωπικού δανείου πολύ μικρότερου ύψους από την αξία του ακινήτου που έχει προσημειωθεί.

Ουσιαστικά οι τράπεζες έχουν επαναφέρει πλήρως το σύστημα της εγγύησης στον δανεισμό, κάτι το οποίο είχε χαλαρώσει αρκετά τα προηγούμενα χρόνια.

Πιο αυστηρά και στις επιχειρήσεις

Η αυστηροποίηση των κριτηρίων αφορά και στον δανεισμό των επιχειρήσεων, παρόλο που τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι ο συνολικός δανεισμός των επιχειρήσεων έφτασε τον Μάιο του 2008 τα 120,64 δισ. ευρώ, έναντι 111,3 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2007 και 97,7 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο περσινό μήνα.

Και στην περίπτωση των επιχειρήσεων οι τράπεζες πιέζουν για εγγυήσεις, ενώ σημαντικό ποσοστό του δανεισμού των επιχειρήσεων γίνεται με τη μέθοδο cash collateral, με εγγύηση των καταθέσεων που διατηρούν οι επιχειρήσεις, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι ένα σημαντικό μέρος του δανεισμού των επιχειρήσεων γίνεται πέραν του παραδοσιακού τρόπου εκταμίευσης δανείου και μέσω εταιρικών ομολογιακών δανείων.

Τον Μάιο ο συνολικός δανεισμός νοικοκυριών και επιχειρήσεων ξεπέρασε τα 230 δισ. ευρώ, έναντι 215,4 δισ. τον περασμένο Δεκέμβριο και 190,56 δισ. ευρώ τον Μάιο του 2007. Ο συνολικός δανεισμός αντιστοιχεί στο 94% ως ποσοστό του ΑΕΠ από 86% που ήταν το 2006.

Αποτέλεσμα όμως της αυστηρότερης πολιτικής δανειοδοτήσεων ήταν η βελτίωση των χαρτοφυλακίων των τραπεζών. Σύμφωνα με τη μελέτη της ΕΕΤ που παρουσίασε ο κ. Αράπογλου, το 2007 μόλις το 3,6% των στεγαστικών δανείων βρίσκεται σε καθυστέρηση, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα καταναλωτικά δάνεια φθάνει στο 6% από 7,8% το 2005.

Στην ίδια μελέτη αποτυπώνεται επίσης η στροφή των δανειοληπτών στεγαστικών δανείων στα δάνεια σταθερού επιτοκίου, καθώς το 2007 το 73% των νέων στεγαστικών δανείων που χορηγήθηκαν είχαν επιτόκιο σταθερό για περίοδο μεγαλύτερη του ενός έτους, όταν το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 37% και 11%  για το 2005 και 2006 αντίστοιχα, εποχή όμως που τα επιτόκια ήταν ακόμη πολύ χαμηλά και η διαφορά μεταξύ κυμαινόμενων και σταθερών επιτοκίων σημαντική, με τα κυμαινόμενα να βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας 20ετίας.