Μαυρίζει και ο «λευκός Τειρεσίας»

Υπό γενική αναθεώρηση αναμένεται να τεθεί ο «Τειρεσίας», αρχής γενομένης από τα δυσμενή στοιχεία, τη λεγόμενη μαύρη λίστα δηλαδή. Ομως οι τράπεζες προωθούν και αναδιάρθρωση με ταυτόχρονο εμπλουτισμό του «λευκού Τειρεσία».

Η αναμόρφωση των δεδομένων με τα δυσμενή στοιχεία των καταναλωτών «επιβάλλεται» στο πλαίσιο της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς που απαιτεί μεγαλύτερη ευελιξία του συστήματος με ταυτόχρονη όμως και ενισχυμένη αξιοπιστία.

Το θέμα απασχολεί και την κυβέρνηση, όπως δήλωσε προ ημερών ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γιώργος Αλογοσκούφης στη Βουλή, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή της Ν.Δ. κ. Απόστολου Σταύρου.

Συγκεκριμένα, ο κ. Αλογοσκούφης ανέφερε ότι σε συνεργασία με τους εμπορικούς συλλόγους, την Ενωση Ελληνικών Τραπεζών, τα Επιμελητήρια και τις ενώσεις καταναλωτών το σύστημα του «Τειρεσία» θα αξιολογηθεί εκ νέου και, εάν χρειαστεί, θα γίνουν βελτιώσεις. Μάλιστα, όπως τόνισε, είναι πιθανό να προωθηθεί στην αντίστοιχη νομοθετική πρωτοβουλία.

Η κυβέρνηση εξετάζει, μεταξύ άλλων, τη μείωση του χρονικού ορίου τήρησης των στοιχείων των καταναλωτών που καταγγράφονται στο σύστημα και αφορούν στην οικονομική συμπεριφορά των πολιτών, με κυρίαρχη την αποτύπωση των οφειλών τους στις τράπεζες, των εντολών για πλειστηριασμούς ακινήτων ή τις ακάλυπτες επιταγές.

Η καταγραφή των δεδομένων που γίνεται από τις τράπεζες και τα υποθηκοφυλακεία στην περίπτωση των πλειστηριασμών διευκολύνει την αγορά στην αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των καταναλωτών, αλλά και τον βαθμό συνέπειάς του απέναντι στις οικονομικές υποχρεώσεις τους.

Ωστόσο, και παρά τις βελτιώσεις που είχαν γίνει στο σύστημα προ ετών, κρίνεται πως χρειάζεται εκ νέου αξιολόγηση των χρονικών ορίων τήρησης του αρχείου. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα ο πολίτης που έχει εγγραφεί στο σύστημα της μαύρης λίστας του «Τειρεσία» για οφειλές του σε καθυστέρηση παραμένει εγγεγραμμένος στο σύστημα για δύο περίπου χρόνια μετά την εξόφληση και τακτοποίηση της οφειλής του, αν και δίπλα στο όνομά του καταγράφεται η τακτοποίηση της οφειλής.

Ομως, η παραμονή και μόνο του ονόματος στη μαύρη λίστα δημιουργεί πολλά και ποικίλα προβλήματα στις συναλλαγές των πολιτών.

Αναφερόμενος στα χρονικά όρια της τήρησης των δεδομένων της οικονομικής συμπεριφοράς των πολιτών, ο υπουργός Οικονομίας είπε ότι το 2004 μειώθηκαν σημαντικά αλλά θα πρέπει να επαναξεταστεί εάν πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη μείωσης των ετών διατήρησης στη μαύρη λίστα του συστήματος, καθώς επίσης και εάν πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία στο σύστημα των διορθώσεων.

Διαφωνίες

Η ίδια εταιρεία «Τειρεσία», πάντως, διαφωνεί στο ενδεχόμενο μείωσης των χρονικών ορίων και αντιτείνει ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη λειτουργούν περισσότερα από 40 αντίστοιχα συστήματα, τα οποία ακολουθώντας τη διεθνή πρακτική τείνουν προς την επιμήκυνση του χρόνου παραμονής των κακοπληρωτών στα αρχεία.

Οι τράπεζες πάντως, όπως και ο «Τειρεσίας», περισσότερο ενδιαφέρονται για τον εμπλουτισμό της λευκής λίστας, στην οποία τηρούνται αρχεία με τη συνολική έκθεση των πολιτών στον τραπεζικό δανεισμό, επιτρέποντας έτσι στο τραπεζικό σύστημα τη δυνατότητα αξιόπιστης αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας των πελατών τους.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι μια τράπεζα, έχοντας γνώση της έκθεση του υποψήφιου πελάτη της, θα αποφασίσει αν πρέπει ή όχι να τον δανειοδοτήσει, κρίνοντας τη δυνατότητά του να εξοφλήσει ομαλά τις οφειλές του. Δηλαδή, αν ένας δανειολήπτης έχει στην κατοχή του 10 πιστωτικές κάρτες και τρία δάνεια διαφόρων κατηγοριών, ακόμη κι αν είναι απολύτως συνεπής στις υποχρεώσεις του, θα πρέπει να αξιολογείται σε συνάρτηση με τα εισοδήματά του προκειμένου να εγκριθεί ένα νέο αίτημά του για δανειοδότηση από οποιαδήποτε άλλη τράπεζα.

Σημειώνεται ότι το αρχείο του «λευκού Τειρεσία» διαθέτει στοιχεία από το 2003 και μετά, επειδή κατά το προηγούμενο διάστημα απαιτείτο η συνέναιση του πελάτη για εκχώρηση των στοιχείων τους. Ετσι, σήμερα ο «Τειρεσίας» έχει πρόσβαση μόνο στο 35% - 40% των στεγαστικών δανείων και των πιστωτικών καρτών, ενώ γνωρίζει μόνο το 70% περίπου των καταναλωτικών δανείων.

Σε αυτό είχαν συμβάλει και οι ίδιες οι τράπεζες, οι οποίες ήταν εξαιρετικά απρόθυμες να τροφοδοτήσουν το αρχείο του συστήματος, με το επιχείρημα ότι θα «άνοιγαν έτσι τα μάτια στον ανταγωνισμό». Σήμερα αντιλαμβάνονται ότι η πρακτική αυτή μεσομακροπρόθεσμα όχι μόνο δεν τις προστατεύει αλλά αντιθέτως -προσθέτει- τις εκθέτει σε μεγαλύτερους κινδύνους. Αξίζει να σημειωθεί ότι αγορές πολύ πιο «ανώριμες» από την ελληνική διαθέτουν πλήρη και αξιόπιστα αρχεία μπροστά στα οποία τρίβουν τα μάτια τους οι ελληνικές τράπεζες που εισέρονται ως επενδυτές στις αγορές αυτές και αποκτούν άμεσα πρόσβαση και γνώση των στοιχείων της αγοράς.