Το 8ο Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας επιστρέφει στον κινηματογράφο Άστορ

Με πλούσιο πρόγραμμα, ειδικά αφιερώματα και εκπαιδευτικές δράσεις, το Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας επιστρέφει στον κινηματογράφο Άστορ, για να παρουσιάσει την όγδοη έκδοσή του, από τις 22 έως τις 26 Νοεμβρίου.

Μέσα από δεκάδες ταινίες απ΄ ολόκληρο τον κόσμο, μοιρασμένες σε έξι τμήματα (Πανόραμα, Φοιτητικές Ταινίες, Ειδικές Προβολές, Αφιερώματα, Εθνογραφίες της Ελλάδας, Άϋλη Πολιτιστική Κληρονομιά), το Ethnofest επιχειρεί ν΄ αναδείξει το συναρπαστικό παρόν και το δυναμικό μέλλον του εθνογραφικού κινηματογράφου, είδους που αφορά πια ένα πολύ διευρυμένο κοινό, όπως αποδεικνύουν τα περισσότερα από 2.500 εισιτήρια της περσινής χρονιάς.

Η αυλαία του Φεστιβάλ θα ανοίξει με την ταινία των Ντέιβιντ Μπερτ και Γιόρις Ντερτ, «Μάλλον Ονειρευόμαστε» («We Must be Dreaming»). Παρακολουθώντας για τρία χρόνια τις καθημερινές ζωές τριών Βραζιλιάνων που ζουν στο Ρίο ντε Τζανέιρο, η ταινία διερευνά τι σηματοδότησαν, σε προσωπικό επίπεδο, για τις ζωές των κατοίκων του Ρίο ντε Τζανέιρο το Παγκόσμιο Κύπελλο και οι Ολυμπιακοί Αγώνες και σε ποιο βαθμό τα δύο μεγαλύτερα αθλητικά γεγονότα του πλανήτη εκπλήρωσαν τα όνειρα και τις ευκαιρίες που υποσχέθηκαν.
Στο «Αμα-Σαν» της Κλαούντια Βαρεχάο, τρεις ηλικιωμένες γυναίκες σε ένα ψαροχώρι της Ιαπωνίας, βουτούν στα βαθιά χωρίς συσκευές αναπνοής, με μόνα εργαλεία τα πνευμόνια και τα χέρια τους, κρατώντας ζωντανή μια παράδοση ψαρέματος ηλικίας 2.000 ετών. Στο «Η Πιθανότητα των Πνευμάτων» του Ματίς βαν ντε Πορτ, ένας ανθρωπολόγος κινηματογραφιστής στην Μπαΐα της Βραζιλίας, έρχεται αντιμέτωπος με τελετουργικές πρακτικές δαιμονισμού και με τα μεταφυσικά πιστεύω των πρωταγωνιστών του, ενώ στον «Σταθμό Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών» της Ιζαμπέλ Ινγκόλντ σε έναν σταθμό ανεφοδιασμού εθνικής οδού στη μέση της γαλλικής υπαίθρου, περαστικοί και εργαζόμενοι από διάφορες γωνιές του κόσμου σκιαγραφούν ένα μελαγχολικό πορτραίτο της Ευρώπης σήμερα.

Εθνογραφίες της Ελλάδας

Για πρώτη φορά στα 8 του χρόνια, μέσω μιας ξεχωριστής ενότητας προβολών, το Ethnofest αναδεικνύει εθνογραφικές παραγωγές ντοκιμαντέρ που μελετούν κοινωνικές και πολιτιστικές πρακτικές στον ελλαδικό χώρο.

Ανάμεσά τους, παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ των Λουκά Κουμπούρη και Νικόλα Παπαδημητρίου, «Άλιμα», μια συμπαραγωγή του Φεστιβάλ με τον Οργανισμό MedINA, Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο. Η ταινία αποτελεί μια προσπάθεια καταγραφής της καθημερινής ζωής των ψαράδων στα νερά της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου-Αιτωλικού μέσα από την εργασία τους, καθώς και της ευρύτερης σχέσης τους με τον ιδιαίτερο χώρο της λιμνοθάλασσας.

Μεταξύ των υπόλοιπων ταινιών ξεχωρίζει το «Κάθε Μέρα» του Σπύρου Γερούση, οι παράλληλες ιστορίες τεσσάρων ανθρώπων που ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με το χιπ χοπ στην Ελλάδα της δεκαετίας του '90, ηχογραφώντας τις βιωματικές τους αφηγήσεις σε μία κοινωνία που άλλαζε μέρα με τη μέρα.

Το προσφυγικό ζήτημα και οι βιωμένες όψεις του κυριαρχούν στην αφήγηση ταινιών, όπως το γλυκόπικρο «Σαν στο Σπίτι» της Ηώς Χαβιάρα και του Μιχάλη Καστανίδη, που εκτυλίσσεται στην Ειδομένη, και το «Στη Θάλασσα που Μπορείς να Κρυφτείς;» των Αν-Κατρίν Κβέρνο και Τζακ Ράιαν Τζόουνς, που ακολουθεί την καθημερινότητα των δύο ψαράδων από την Λέσβο που προτάθηκαν για το Νόμπελ Ειρήνης.

Στην αθηναϊκή του πρεμιέρα, το πολυβραβευμένο «Πού Είσαι Σινγκάλ;» του Άγγελου Ράλλη σκιαγραφεί τα βάσανα μίας ξεριζωμένης κοινότητας Γεζίντι, μέσα από τα μάτια ενός ηλικιωμένου, ενός εφήβου και μίας οικογένειας, η οποία λαμβάνει τα τραγικά νέα ότι η κόρη τους έχει απαχθεί και βρίσκεται σε στρατόπεδο σκλάβων του ισλαμικού κράτους.

Ειδικές Προβολές

Περίοπτη θέση στο φετινό πρόγραμμα κατέχει η επετειακή προβολή της
ταινίας του Τζον Μάρσαλ «Οι Κυνηγοί», εξήντα χρόνια μετά την δημιουργία της. Ένας πρώιμος ανθρωπολογικός θησαυρός, η ταινία, που γυρίστηκε το διάστημα 1952-53 σε παραγωγή Σμιθσόνιαν-Χάρβαρντ, ακολουθεί το κυνήγι μίας καμηλοπάρδαλης από τέσσερις άντρες της φυλής των Κουνγκ, σε διάστημα πέντε ημερών.

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται και η διαδραστική προβολή της ταινίας των Μέιπλ Ράζα και Μίλτον Γκουιλέν «Οι Εξεγέρσεις του Μάριμπορ: Ένα Ζωντανό Συμμετοχικό Ντοκιμαντέρ». Στο Μάριμπορ της Σλοβενίας, βιομηχανική πόλη που κάποτε ευημερούσε, οι διαδηλωτές εξεγείρονται εναντίον της πολιτικής διαφθοράς. Η έκβαση της διαδήλωσης είναι αβέβαιη, καθώς κάθε προβολή της ταινίας εξελίσσεται διαφορετικά, ανάλογα με τις επιλογές των θεατών. Το βλέμμα του θεατή ενώνεται με αυτό του διαδηλωτή που αντιπροσωπεύεται από την κάμερα και το κοινό θα πρέπει να αποφασίσει συλλογικά ποια πορεία θα ακολουθήσει: θα πορευτεί με τους ειρηνικούς διαδηλωτές ή θα ακολουθήσει το αγριεμένο πλήθος;

Αφιερώματα

Στο πλαίσιο της ειδικής θεματικής ενότητας για φέτος, ο Αλέξης Κατσαρός, μέλος του οργανισμού MedINA και η Καλλιόπη Στάρα, μεταδιδακτορική ερευνήτρια του πανεπιστημίου Ιωαννίνων, επιμελούνται μια σειρά προβολών και εκδηλώσεων υπό τον γενικό τίτλο «Άνθρωπος και Περιβάλλον» με ελεύθερη είσοδο.

Το αφιέρωμα, που εντάσσεται στο πλαίσιο σταθερής συνεργασίας του Ethnofest με την Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟ, εστιάζει στη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον ως κληροδότημα και ως συνεκτικό δεσμό. Οι έξι ταινίες του αφιερώματος θα προβληθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, δίνοντας τη δυνατότητα στο κοινό να παρακολουθήσει το οπτικό αποτέλεσμα ενός εκτενούς διαλόγου ανάμεσα στην εθνογραφία και το περιβάλλον, είτε αυτός αφορά τις τελετουργίες του εορτασμού της Άνοιξης στη Νεστάνη («Νεστάνη, Φέρνοντας τον Αϊγιώρη» των Σίλα Μιχάλακα και Γιάννη Ν. Δρίνη) είτε μια διασκορπισμένη κοινότητα απάτριδων νομάδων της θάλασσας («Πριν το Κύμα» της Μόλι Γουίλοους) ή ένα μεταβιομηχανικό οδοιπορικό στο Ντιτρόιτ («Σκουριά» της Τζούλια Γιέζμπικ).

Το δεύτερο φετινό αφιέρωμα φέρει τον τίτλο «Εργασία και Επισφάλεια» με επιμελητές τους ανθρωπολόγους, Δήμητρα Κόφτη και Μάο Μολόνα.

Εκπαιδευτικές Δράσεις

Στο διευρυμένο πλαίσιο των εκπαιδευτικών του δράσεων, το Ethnofest φιλοξενεί ξανά φέτος πρωινές προβολές για ομάδες μαθητών δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου, με κύριο σκοπό την εξοικείωση των μαθητών με το εθνογραφικό ντοκιμαντέρ, ως ένα νέο πεδίο προσέγγισης της γνώσης.

Παράλληλα, εγκαινιάζει την συνεργασία του με το Εργαστήριο Παραγωγής Ντοκιμαντέρ του πανεπιστημίου Αθηνών, με μια σειρά προβολών υπό τον γενικό τίτλο «Εθνογραφικό Σινεμά και Κινηματογράφος της Παρατήρησης». Η ενότητα Summer School, όπως κάθε χρόνο, θα προβάλει μια επιλογή από ταινίες φοιτητών από διάφορες χώρες του κόσμου, που προέκυψαν από την συμμετοχή τους στο ομώνυμο θερινό εργαστήριο, που συνδιοργανώνουν το Ethnofest με το Ολλανδικό Ινστιτούτο της Αθήνας.