«Και ποθώ και με τρελαίνει ο πόθος»: Η Σαπφώ δεν ύμνησε μόνο τον λεσβιακό έρωτα

Ήταν κυριολεκτικά μία μοναδική performance, με θραύσματα από στίχους της Σαπφώς που ταξίδεψαν στο σήμερα, ύστερα από 27 ολόκληρους αιώνες.
Η Σαπφώ, η σχετικά άγνωστη και μάλλον παρεξηγημένη -ως προ τις ερωτικές της επιλογές- ποιήτρια του 7ου αιώνα π.Χ. που έχει συνδεθεί ωστόσο με τον λεσβιακό έρωτα, έδωσε συνέχεια την περασμένη Κυριακή στις επιτυχημένες «Παραβάσεις» του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Το Θεατρικό Αναλόγιο του ΚΠΙΣΝ, ακολουθώντας την αναδρομή στις πιο ριζοσπαστικές φωνές της λογοτεχνίας, του θεάτρου και της ποίησης με επίκεντρο τη γυναίκα, παρουσίασε μια νέα σκηνική ανάγνωση των ποιημάτων της Σαπφώς. Με φόντο το ηλιοβασίλεμα στον Σαρωνικό, ψηλά πάνω στον Φάρο του ΚΠΙΣΝ, ο Γιώργος Γάλλος και η Θεοδώρα Τζήμου συνάντησαν στο πρωτότυπο και σε μετάφραση, τους ερωτικούς στίχους της «ποιήτριας που ανακάλυψε το λεξιλόγιο του έρωτα».

Σε αυτό το μεταμοντέρνο αφιέρωμα -ήχου και λόγου- στη «Δέκατη Μούσα», όπως την αποκάλεσαν, με την καθοριστική παρουσία του Γιώργου Πούλου επί σκηνής ο οποίος δημιούργησε ζωντανά με το μπομπινόφωνο και τους ηλεκτρονικούς ήχους από το laptop του ένα υποβλητικό σχεδόν μεταφυσικό μουσικό περιβάλλον, ο Δημήτρης Καραντζάς είχε αναλάβει τη σκηνοθετική επιμέλεια.

«...ο όμορφος είν' όμορφος όσον καιρό τον βλέπεις, μα ο καλός είν᾿ όμορφος και τώρα και για πάντα»: Ο Γιώργος Γάλλος αρθρώνει μία μία τις λέξεις στο μικρόφωνο που είναι στημένο μπροστά του. Η κυρία από πίσω αναγνωρίζει με ενθουσιασμό τον Μιλτιάδη από τις σαρωτικές «Άγριες Μέλισσες» αλλά και πάλι, σκέφτομαι, κέρδος είναι που μια τεράστια τηλεοπτική επιτυχία μπορεί να οδηγήσει κάποιους με έναν παράπλευρο τρόπο να συστηθούν με την ποίηση της Σαπφώς.


«Τα πλούτη δίχως αρετή είναι κακοί
γειτόνοι, αν όμως ενωθούν τα δυο, να η τέλεια ευτυχία»

Πλάι του, πάνω στο χαμηλό πατάρι, η Θεοδώρα Τζήμου έχει φορέσει τα γυαλιά της για να ερμηνεύει τους στίχους της Σαπφώς. «Και ποθώ και με τρελαίνει ο πόθος...». «Θέλω τί τ᾽ εἴπην, ἀλλά με κωλύει αιδώς»: ακούγεται απεγνωσμένη από τον έρωτα που δεν μπορεί να τον εξομολογηθεί. Ντρέπεται. Και το λέει ξανά και ξανά, σε λούπα, σαν σε αντίλαλο, ζωντανά αλλά και ηχογραφημένα και οι θεατές-ακροατές αγγίζουν τον θησαυρό της ερωτικής ποίησης στο πρωτότυπο.

Δέκα λεπτά πριν από τις 18.00, με τον ήλιο ακόμη να αχνοφαίνεται στο βάθος της θάλασσας, η ιδιαίτερη αυτή ποιητική ανάγνωση είχε τελειώσει. Μόλις 40 λεπτά. Έτσι κι αλλιώς, οι μελετητές έχουν εντοπίσει μόνο δύο ολόκληρα ποιήματα της Σαπφώς μέχρι σήμερα. Όλα τα υπόλοιπα είναι θρυμματισμένα αποσπάσματα που ζωντανεύουν τον λυρισμό της μέσα από σπασμένους στίχους της. «Τελείωσε κιόλας;..» αναρωτήθηκε η κυρία που καθόταν πλάι. «Μα ναι, έχει γράψει εννέα ποιητικά βιβλία, αλλά είναι ελάχιστα τα ποιήματά της που έχουν διασωθεί» της απάντησε ο κατατοπισμένος συνοδός της.

 Οι φωτογραφίες είναι της  Μαρίζας Καψαμπέλη

INFO: Οι «Παραβάσεις» συνεχίζονται στον Φάρο του ΚΠΙΣΝ, την Κυριακή 22 Μαρτίου στις 17.00  η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και ο Γιάννης Κλίνης ερμηνεύουν το 4.48 Ψύχωση της Σάρα Κέιν, υπό τη σκηνοθετική επιμέλεια του Δημήτρη Καραντζά. Πληροφορίες https://www.snfcc.org/ekdiloseis/paravaseis-sara-kein-448-psyhosi/6744