Χρ. Ι. Στεφανάδης

Hταν το γήπεδο του χωριού. Δεν υπήρχαν κερκίδες, αλλά αναχώματα γύρω-γύρω όπου κάθονταν οι όποιοι θεατές. Δεν υπήρχε βέβαια χλοοτάπητας, αλλά ο αγωνιστικός χώρος ήταν στρωμένος με χώμα, αλλά και χαλίκια που πλήγωναν τα γόνατα… Εκεί παίζαμε ποδόσφαιρο κάθε Κυριακή. Χωρίς διαιτητή, χωρίς κανόνες, χωρίς χρονόμετρα, χωρίς προπονητή. Στην παραμικρή δυσκολία ή στον κίνδυνο να φάμε γκολ πετάγαμε την μπάλα έξω από τον αγωνιστικό χώρο και κερδίζαμε χρόνο… Πετάγαμε την μπάλα στην εξέδρα!

Η φράση «πετάω την μπάλα στην εξέδρα» σήμερα, εκτός από το ποδόσφαιρο, χρησιμοποιείται ευρύτερα σε πολλές εκδηλώσεις της κοινωνικής ζωής. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η σημασία της φράσης είναι ότι κάποιος ή κάποιοι «πετάνε» ένα θέμα της αρμοδιότητάς τους έξω από το «γήπεδο», ένα θέμα που θα πρέπει να το χειριστούν και να αναλάβουν ευθύνες και αποφάσεις. Και στην αδυναμία τους να το διαχειριστούν, αλλάζουν αγωνιστικό χώρο στέλνοντας το πρόβλημα στην «εξέδρα», δηλαδή σε διαφορετικό χώρο και με ένα διαφορετικό θέμα...
Αυτή η πρακτική άμυνας είναι πολύ διαδεδομένη στην πολιτική ζωή και στην πολιτική αντιπαράθεση. Με αυτή τη βεβιασμένη και απέλπιδα πολλές φορές πρακτική πολιτικά πρόσωπα ή πολιτικοί σχηματισμοί προσπαθούν:
- Να αποποιηθούν την αρμοδιότητά τους για κάποιο θέμα.
- Να δικαιολογήσουν την ολιγωρία τους λέγοντας ότι ευθύνονται οι προηγούμενοι χειριστές του θέματος, δηλαδή οι προηγούμενες κυβερνήσεις.
- Να δείξουν ότι δεν έχουν την αποκλειστική ευθύνη για το θέμα, αλλά ευθύνονται αόριστα και άλλοι.
- Να αποπροσανατολίσουν τον λαό από το κυρίως θέμα, περιπλέκοντας τη συζήτηση και οδηγώντας την σε ασήμαντες λεπτομέρειες.

- Ή, τέλος, με τη σιγή τους να πάρουν αποστάσεις από το πρόβλημα.
Το πρόβλημα αυτό, δηλαδή του «πετάγματος της μπάλας στην εξέδρα» και στην ουσία του αποπροσανατολισμού του λαού από τα καυτά προβλήματα που αντιμετωπίζει, συνεχώς διογκώνεται. Αυτό οφείλεται προφανώς στο ότι σήμερα τα προβλήματα που υπάρχουν είναι δυσεπίλυτα ή και άλυτα, αλλά και στο γεγονός ότι οι πολιτικές πρακτικές έχουν περάσει από την εποχή της αυθόρμητης έκφρασης στην αυστηρή εποχή της επικοινωνιολογίας. Δηλαδή το πολιτικό προσωπικό, οι πολιτικοί σχηματισμοί και κυρίως οι κυβερνήσεις κινούνται μέσα στα όρια που επιβάλλονται από τις μεθόδους της επικοινωνίας.

Μιας σύγχρονης επιστήμης δηλαδή που, χρησιμοποιώντας δεδομένα από την Ψυχολογία, την Ψυχιατρική, την Κοινωνιολογία, την Ιστορία και τις Πολιτικές και τις Οικονομικές Επιστήμες, καθορίζει τα πλαίσια λειτουργίας πολιτικών και κυβερνήσεων. Με τον τρόπο αυτό, όμως, δηλαδή με τον ασφυκτικό εγκλωβισμό του πολιτικού προσωπικού στην «εικόνα» και με το βλέμμα συνεχώς στις δημοσκοπήσεις, πολλές φορές χάνεται η ουσία, η εξουσία γίνεται αυτοσκοπός και τα προβλήματα συνεχώς διογκώνονται.

Αν σε αυτό το περιβάλλον προστεθεί και η συμβολή των ΜΜΕ, που με δικά τους κριτήρια τηλεθέασης προβάλλουν πολιτικά πρόσωπα -πολλές φορές όχι με αντικειμενικά αξιακά κριτήρια, αλλά με κριτήρια τηλεθέασης που προκύπτουν μέσα από ένα αιρετικό λόγο ή μέσα από οξείες αντιπαραθέσεις-, το πρόβλημα της σωστής ενημέρωσης του λαού γίνεται πιο πολύπλοκο.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα παρακολουθούμε στην πατρίδα μας με βαθύ προβληματισμό μια ακόμα πιο προωθημένη τεχνική επικοινωνίας του «πετάγματος της μπάλας στην εξέδρα».
Το πέταγμα όχι μιας μπάλας, αλλά πολλών!

Παρακολουθούμε διάφορους κυβερνητικούς παράγοντες να εκφράζουν διαμετρικά αντίθετες απόψεις και θέσεις για το ίδιο θέμα ή πρόβλημα. Αυτό συμβαίνει για το Προσφυγικό, τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, την οικονομία, το Ασφαλιστικό, την παιδεία, την υγεία, τον εκλογικό νόμο, ακόμα και για τα εθνικά μας θέματα...

Με τον τρόπο αυτό οι πολίτες αποπροσανατολίζονται από τα βασικά προβλήματα και προσπαθούν να εντοπίσουν διαφωνούντες, αντιρρησίες και πιθανούς αποστάτες...
Κατά την άποψη μου, αυτή η «πολυφωνία» είναι επίπλαστη.
Με τις «μπάλες στην εξέδρα» ο λαός πρόσκαιρα ξεχνά τα ζωτικά του προβλήματα. Και η χώρα συνεχίζει να παραπαίει...