Θανάσης Τσεκούρας

Δυστυχώς, δεν υπάρχουν συνταγματικές και θεσμικές δικλίδες που να αποτρέπουν την εκάστοτε κυβέρνηση να επιλέγει τον χρόνο των εκλογών με αποκλειστικό κριτήριο το στενό κομματικό συμφέρον. Είναι ενδεικτικό αυτής της παθογένειας του πολιτικού συστήματος ότι σε ολόκληρη τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης μόνο τρεις κυβερνήσεις εξάντλησαν την τετραετία: η κυβέρνηση της Ν.Δ. την περίοδο 1977-81 (με αλλαγή πρωθυπουργού) η κυβέρνηση Α. Παπανδρέου (1985-1989) και η δεύτερη κυβέρνηση Σημίτη (2000-2004). Στις υπόλοιπες εκλογικές αναμετρήσεις ο χρόνος συντομεύθηκε γιατί αυτό επέβαλλε το κομματικό συμφέρον των κυβερνώντων.

Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχουν ούτε θεσμικές δικλίδες που να εμποδίζουν την ταυτόχρονη διεξαγωγή εκλογικών αναμετρήσεων με διαφορετικά και άσχετα μεταξύ τους αντικείμενα. Ομως το σενάριο που επεξεργάζονται τα επιτελεία της σημερινής κυβέρνησης δεν έχει κανένα θεσμικό προηγούμενο.

Πρόκειται για ένα ύπουλο και επικίνδυνο χτύπημα «κάτω από τη ζώνη» στην ουσία (όχι στον τύπο) της συνταγματικής και δημοκρατικής τάξης της χώρας. Για έναν απλούστατο λόγο. Στο εκλογικό μίξερ διαλύονται η αυτονομία και η ιδιαιτερότητα της καθεμιάς εκλογικής αναμέτρησης και δημιουργείται ένας εκλογικός πολτός που αποσταθεροποιεί τα κριτήρια της ψήφου των πολιτών. Οποιος δεν το καταλαβαίνει, μάλλον δεν καταλαβαίνει επίσης την ουσία και τους κανόνες της Δημοκρατίας.

Πιο αναλυτικά. Στις εθνικές εκλογές το αντικείμενο είναι ποιο από τα κόμματα είναι ικανότερο να κυβερνήσει τη χώρα. Στις ευρωεκλογές το διακύβευμα είναι οι εναλλακτικές προτάσεις για τη διακυβέρνηση της Ευρώπης. Και στις αυτοδιοικητικές εκλογές οι αποφάσεις των τοπικών κοινωνιών για τους Δήμους και τις Περιφέρειες.

Διακυβεύματα αυτοτελή, ξεχωριστά και με προφανείς ιδιαιτερότητες. Υποτίθεται επιπλέον ότι στην προεκλογική περίοδο κόμματα και υποψήφιοι επιχειρούν να ενημερώσουν τους πολίτες για τα προγράμματά τους και να προσελκύσουν την ψήφο τους. Γι’ αυτό τον λόγο καθορίζονται συνταγματικά και ο χρόνος της προεκλογικής περιόδου και η «ισότητα» στην εμφάνιση κομμάτων και υποψηφίων.
Τι μένει απ’ όλα αυτά στο μίξερ των τριπλών εκλογών; Απολύτως τίποτα. Μόνο η θολούρα, η σύγχυση, η εξαφάνιση των διακυβευμάτων και στο τέλος η αλλοίωση των πολιτικών κριτηρίων που πρέπει να καθορίζουν την ψήφο των πολιτών.

Πρόκειται για τον απόλυτο κυνισμό από την πλευρά των κυβερνώντων και για ουσιαστικό ευτελισμό της έννοιας της εκλογικής διαδικασίας. Αν όλα αυτά θεωρούνται «πολυτέλειες», τότε δεν θα αργήσει ο χρόνος που αντίστοιχη πολυτέλεια θα θεωρείται και η ίδια η έννοια της Δημοκρατίας.