Νίκος Φελέκης

Υπεράνω της Κουμουνδούρου επλανάτο το φάντασμα της διάσπασης. Μέχρι πρότινος. Τώρα είναι η διάλυση και όχι η διάσπαση που ρίχνει βαριά τη σκιά της πάνω από τον ΣΥΡΙΖΑ. Τα όσα συμβαίνουν επ’ εσχάτης στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν είναι απλώς τραγελαφικά, αλλά πρωτοφανή για τα πολιτικά πράγματα της χώρας. Οι δημόσιες αντιπαραθέσεις των ηγετικών του στελεχών τείνουν να λάβουν χαρακτηριστικά ξεκατινιάσματος.

Στο παιχνίδι του «ποιος μου πήρε το γλειφιτζούρι» συμμετέχει ενεργά και ο νέος επικεφαλής του κόμματος. Απειλεί ότι θα θέσει εκτός ψηφοδελτίων τους «ξινούς» συντρόφους του και αυτούς που δεν υποτάσσονται στην εξουσία του αρχηγού. Η τακτική μάλιστα που επιλέγει είναι ίδια με αυτή που αντιμετώπισε την Αχτσιόγλου και τον Τσακαλώτο: η κατηγορία περί υπονόμευσης. Για να κερδίσει την αρχηγία του κόμματος ο Stefanos και οι συνεργάτες του έλεγαν από πρωίας μέχρις εσπέρας ότι οι αντίπαλοί του υπονόμευσαν τον Τσίπρα για να χάσει τις εκλογές και να του πάρουν το κόμμα.

Το ίδιο κάνουν τώρα και οι Κασσελόφρονες. Απλώς στη θέση του Τσίπρα έχουν βάλει τον Κασσελάκη. Χθες υπονόμευαν τον Αλέξη, σήμερα τον Stefanos. Δοκιμασμένη η συνταγή, ελπίζουν ότι θα τελεσφορήσει και τώρα.

Πάντως η τακτική της ανοιχτής σύγκρουσης και το δίλημμα «ή κάθεστε καλά ή φεύγετε» δεν είναι μόνο για να δείξει πυγμή ο νέος αρχηγός. Ούτε ο στόχος είναι απλώς να εκθέσουν, περιθωριοποιήσουν και οδηγήσουν εκτός κομματικού νυμφώνος τους αντιφρονούντες. Είναι και για να δικαιολογήσουν τις χαμηλές πτήσεις του Κασσελάκη και του ΣΥΡΙΖΑ. Στον πόλεμο φθοράς των εσωκομματικών αντιπάλων θέλουν να αποδώσουν το γλίσχρο 17% δημοτικότητας του Stefanos και τη δημοσκοπική μείωση κατά 2-3 μονάδες του ποσοστού του ΣΥΡΙΖΑ.

Ομως, για τους καλά γνωρίζοντες τα απόκρυφα της Κουμουνδούρου, ούτε αυτή είναι η βασική αιτία που ο ναύαρχος Αποστολάκης, η Θεοδώρα Τζάκρη, η Δώρα Αυγέρη, ο Γιώργος Τσίπρας και οι αποδέλοιποι kasselistas επιτίθενται -και αντεπιτίθενται- σε καθημερινή βάση στους «ανυπότακτους» αριστερούς της Κουμουνδούρου.

Δημοσκοπική κατάρρευση

Το βασικό και κυρίαρχο είναι ότι η εκλογή Κασσελάκη και τα όσα επιεικώς απαράδεκτα, για κόμμα εξουσίας, λαμβάνουν χώρα έχουν οδηγήσει τον ΣΥΡΙΖΑ να προηγείται μόλις κατά 0,2% του ΠΑΣΟΚ. Ναι, ναι, μόλις 0,2%! Σύμφωνα με τις αναγωγές και τις προβολές που έχουν γίνει από έμπειρους αναλογιστές, το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ είναι 12,7% και του ΠΑΣΟΚ 12,5%, η δε Ν.Δ. φαίνεται να παραμένει στην περιοχή του 40%. Οι εκτιμήσεις αυτές έλαβαν υπόψη τα αποτελέσματα των κομμάτων στις 13 περιφέρειες και με αναλογική κατανομή των ποσοστών, εκεί όπου υπήρχε συνεργασία, 17,5% του ΣΥΡΙΖΑ και 11,5% του ΠΑΣΟΚ. Το αποτέλεσμα δεν είναι απλώς απογοητευτικό για τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και καταδικαστικό για τη νέα του ηγεσία.

Εάν τα πράγματα δεν διορθωθούν, τότε μπορούμε να οδηγηθούμε σε ένα κομματικό σύστημα όπου θα υπάρχει ένα ισχυρό κυβερνητικό κόμμα, η Ν.Δ., τρεις μικροί δορυφόροι της Αριστεράς και του Κέντρου και άλλοι τρεις μικρότεροι της Ακροδεξιάς. Συνεργάτες του Κασσελάκη υποστηρίζουν πως αυτές οι αναγωγές δεν είναι σωστές αφού στις περιφερειακές εκλογές απουσίαζαν τα τέσσερα από τα οκτώ κόμματα που είναι στη Βουλή (Πλεύση Ελευθερίας, Νίκη, Σπαρτιάτες, Ελληνική Λύση). Ακόμη όμως κι αν δεν είναι σωστές, υπάρχουν οι δημοσκοπήσεις, οι οποίες σχεδόν όλες δείχνουν τον ΣΥΡΙΖΑ περίπου στο 15%.

Πάντως, αν ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ καθηλωθούν στο 12%-14% και το ΚΚΕ από το 8%-9% που φαίνεται ότι είναι τώρα πάει σε διψήφιο νούμερο, στο 10% ας πούμε, τότε ο πολιτικός συσχετισμός στην ελληνική κοινωνία θα έχει ανατραπεί πλήρως. Από το 1981 και για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες η Κεντροαριστερά και η Αριστερά ήταν πλειοψηφία. Τώρα η συντηρητική παράταξη (μαζί με τις ακροδεξιές παραφυάδες της) μπορεί να ξεπερνά και το 60% και η προοδευτική (μαζί με το ΚΚΕ) να υπολείπεται του 40%.

Πάντως, όσο ισχυροποιείται η πιθανότητα να έρθει το ΠΑΣΟΚ δεύτερο κόμμα στις ευρωεκλογές, τόσο θα αυξάνονται οι κεντρόφυγες τάσεις και η ένταση στο εσωτερικό της Κουμουνδούρου. Σε συνδυασμό δε με τη σχεδιαζόμενη αναβολή του έκτακτου συνεδρίου για μετά τις ευρωεκλογές, οι σχέσεις εκ των πραγμάτων οδηγούνται στα άκρα - και μάλιστα με εκδικητική ρητορική ένθεν κακείθεν. Σε πρώτη φάση θα ανακοινωθεί ότι το συνέδριο θα γίνει στα τέλη Ιανουαρίου - αρχές Φεβρουαρίου. Επειδή όμως, όπως όλοι παραδέχονται, χρειάζεται έναν «καθαρό διάδρομο» τριών μηνών για να διεξαχθεί, το πιθανότερο είναι, αντί για τον Απρίλιο, να πάει για μετά τις ευρωεκλογές, που είναι τον Μάιο, προκειμένου να αποφευχθεί η εσωστρέφεια.

Παιδιάστικες δικαιολογίες

Το γεγονός ότι οι δικαιολογίες που προβάλλονται για την αναβολή του συνεδρίου είναι αστείες, σχεδόν παιδιάστικες, επιτείνει το πρόβλημα. Τη μια ο Κασσελάκης θα πάει για δέκα ημέρες στην Αμερική για να μαζέψει τα πράγματά του προκειμένου να εγκατασταθούν με τον σύζυγό του Τάιλερ μόνιμα στην Ελλάδα, την άλλη θα πρέπει να πάει φαντάρος - πού καιρός για Πολιτικές Γραμματείες, Κεντρικές Επιτροπές και συνέδρια.

Ε, βέβαια, πού καιρός. Η χειμερινή γκαρνταρόμπα και το δίκοχο του φαντάρου προηγούνται του κόμματος. Η οικογένεια και η πατρίδα πάνω απ’ όλα. Τα κόμματα και τα κινήματα είναι για τους αριστερούς. Α, μην ξεχάσουμε και τη θρησκεία από το τρίπτυχο. Ευτυχώς τη θύμισε η Θεοδώρα Τζάκρη ήτις απεφάνθη: ο Κασσελάκης είναι ο Ιώβ του ΣΥΡΙΖΑ. Μόνο που μπέρδεψε τον Ιώβ με τον Ιωνά. Ο Ιώβ ήταν πολύ πλούσιος, όπως και ο Κασσελάκης, και πολύ ευτυχισμένος, γιατί εκτός από τα άλλα υλικά αγαθά είχε και την αγάπη και την προστασία του Θεού, του Τσίπρα (;), για τη μεγάλη του ευσέβεια. Ομως, τα πράγματα άλλαξαν απότομα για τον Ιώβ όταν ο Θεός με την παρέμβαση του διαβόλου θέλησε να τον δοκιμάσει για την πίστη του.

Εντελώς ξαφνικά χάθηκαν τα κοπάδια του, καταστράφηκαν τα κτήματά του και από πλούσιος βρέθηκε να στερείται κι αυτό το ψωμί. Και η δυστυχία του δεν είχε τέλος. Το ένα μετά το άλλο πέθαναν όλα τα παιδιά του και ο ίδιος προσβλήθηκε από μία φοβερή αρρώστια, όμοια με λέπρα. Ολο το σώμα του γέμισε έλκη και αναγκάστηκε να φύγει έξω από την πόλη. Ζούσε εγκαταλελειμμένος σ’ έναν κοπρώνα, απαίσιος στην εμφάνιση και στερημένος από τα πάντα. Για να μετριάσει τους πόνους και την οδυνηρή φαγούρα των ελκών του έξυνε συνεχώς το σώμα του με ένα σκληρό όστρακο...

Δεν ξέρω αν μπερδεύοντας τον Ιώβ με τον Ιωνά ήθελε κάτι να πει η Θεοδώρα, όμως το παράδειγμα μάλλον είναι εφιαλτικό για το μέλλον του Κασσελάκη. Ακόμη όμως και για τον Ιωνά, πάλι λάθος είναι το παράδειγμα της Θεοδώρας για τον Στέφανο. Ως γνωστόν, ο Θεός πρόσταξε τον Ιωνά να πάει στη Νινευή και να πείσει τους αμαρτωλούς κατοίκους της να μετανοήσουν. Η Νινευή ήταν εχθρική πόλη για τους Ισραηλίτες. Ο Ιωνάς, όμως, δεν υπάκουσε.

Μπήκε σ’ ένα καράβι και, αντί να πάει στη Νινευή, έπλευσε για τη Θαρσίς. Σαν να λέμε ο Τσίπρας είπε στον Στέφανο να στρίψει τη Ριζοσπαστική Αριστερά (Νινευή) προς τη Σοσιαλδημοκρατία κι αυτός έβαλε πλώρη για τη Δεξιά (Θαρσίς). Τότε, από την οργή του Θεού ξέσπασε τέτοια τρικυμία που το πλοίο κινδύνευε να βουλιάξει. Ταραγμένοι, πλήρωμα και επιβάτες περίμεναν μοιρολατρικά τον χαμό τους. Ο καπετάνιος πάνω στην απελπισία του πρότεινε να ρίξουν κλήρο για να δουν ποιος φταίει για το κακό που τους βρήκε. Και ο κλήρος έπεσε στον Ιωνά, που έτσι ομολόγησε το βαρύ παράπτωμά του απέναντι στον Θεό. Τον έριξαν λοιπόν στη θάλασσα, που αμέσως ηρέμησε και τον κατάπιε ένα τεράστιο κήτος.

Δεν ξέρω αν θα ρίξουν στη θάλασσα τον Stefanos ή αν θα τον καθαιρέσει η Κεντρική Επιτροπή, όπως προτείνει ο παλιός Ρηγάς και πρώην μέλος της Κ.Ε. Τάκης Κατσαρός. Το σίγουρο είναι ότι μετά τις ευρωεκλογές, αν το αποτέλεσμα για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι δυσμενές και το ΠΑΣΟΚ περάσει στη δεύτερη θέση, ο Κασσελάκης ίσως χρειαστεί να ξαναπάει στην Αμερική τον Ιούνιο. Οχι για να φέρει τα καλοκαιρινά του ρούχα, αλλά για μόνιμη εγκατάσταση.
Αυτό οι στενοί του συνεργάτες το ξέρουν και γι’ αυτό θέλουν όλες οι αριστερόστροφες ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ να έχουν φύγει πριν από τις ευρωεκλογές ώστε να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα σε... στενό οικογενειακό κύκλο.

Να χωρίσουν τα τσανάκια τους πριν από τις εκλογές θέλουν όμως και τα στελέχη της «Ομπρέλας», καθώς και αρκετοί από τους υποστηρικτές της Αχτσιόγλου. Οι Τσακαλώτος, Φίλης, Σκουρλέτης, Βούτσης και άλλοι το πιθανότερο είναι ότι δεν θα περιμένουν μέχρι το συνέδριο, που όπως προείπαμε πάει για μετά τις ευρωεκλογές, για να κάνουν την κίνησή τους. Θα πρέπει μάλλον να θεωρούμε δεδομένο ότι στις ευρωεκλογές θα κατέλθει κι άλλο κόμμα προερχόμενο από τα σπλάχνα του ΣΥΡΙΖΑ σε συνεργασία με σοσιαλδημοκρατικά και οικολογικά στελέχη, με εμπροσθοφυλακή νέα πρόσωπα και τους «δημογέροντες» στα μετόπισθεν.

Σκηνικό εμφυλίου

Οι διεργασίες έχουν ξεκινήσει - μάλιστα η πίεση για «κάτι άλλο» αυξάνεται από την κομματική βάση. Οι νομαρχιακές επιτροπές έχουν σπάσει στα δύο, ενώ η διαμάχη των τοπικών στελεχών ξεπερνά σε ένταση τον εμφύλιο κορυφής. Παρά τα όσα λένε ή εύχονται ορισμένοι, ο ενιαίος ΣΥΡΙΖΑ δεν υφίσταται. Ψυχολογικά, πολιτικά και οργανωτικά έχει σπάσει στα δύο ή και στα τρία κομμάτια και δεν υπάρχει συγκολλητική ουσία.

Η απουσία δε της κυβερνησιμότητας ως προοπτικής επιτείνει τον διχασμό και φέρνει ολοένα πιο κοντά τις συντεταγμένες αποχωρήσεις από την Κουμουνδούρου. Προσώρας έχουμε μεμονωμένα αντίο και απεγγραφές μελών και στελεχών από τα κομματικά μητρώα. Μετά τα Νικολοβάρβαρα και οπωσδήποτε όταν ανακοινωθεί η αναβολή του συνεδρίου για «καταλληλότερο χρόνο» θα έχουμε ανακοινώσεις από την αριστερή αντιπολίτευση για νέο φορέα. Να σημειώσουμε ότι τουλάχιστον μέχρι τώρα η Εφη Αχτσιόγλου δεν επιθυμεί να ηγηθεί της εσωκομματικής αντιπολίτευσης προκειμένου το 44% να έρθει σε ανοιχτή και ευθεία σύγκρουση με την πλειοψηφία του 56%.

Ως εκ τούτου, ο νέος φορέας, που θα δοκιμάσει την τύχη του στις ευρωεκλογές με στόχο να εκλέξει τουλάχιστον έναν ευρωβουλευτή, δεν θα έχει Κοινοβουλευτική Ομάδα αφού στο εγχείρημα δεν θα συμμετάσχουν δέκα βουλευτές, που είναι και το όριο για Κ.Ο.

Σε αποχώρηση από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν προσανατολίζονται πάντως τα στελέχη της παλιάς ΡΕΝΕ, τα οποία -όπως και αρκετοί άλλοι σύντροφοί τους- φαίνεται ότι στοιχίζονται πίσω από τον Διονύση Τεμπονέρα, ο οποίος έχει καταφέρει να διατηρεί υψηλή δημοτικότητα (όχι μόνο στον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και στο ΠΑΣΟΚ και στην ευρύτερη Αριστερά) και μην είναι με καμία από τις δύο πλευρές της σύγκρουσης. Ούτε των ηττημένων της Αχτσιόγλου, ούτε των νικητών του Κασσελάκη. Μάλιστα δεν έχει αποδεχθεί την πρόταση Κασσελάκη να είναι αυτός ο νέος γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ, επιμένοντας πως πρέπει να εκλεγεί από το συνέδριο και όχι από την Κεντρική Επιτροπή. Αυτή την εβδομάδα αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα κείμενο στο οποίο, μεταξύ άλλων, θα αναφέρονται τα εξής:

«Καλούμε, ανεξάρτητα και πέρα από ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές, χωρίς αυταπάτες τους προοδευτικούς, δημοκρατικούς πολίτες που έχουν αναφορά στην εργασία, στη “δημιουργία”, στην κοινωνική αλληλεγγύη, στο κοινωνικό κράτος, να ορθώσουν δημοκρατικό μέτωπο απέναντι στη δεξιά νεοφιλελεύθερη αντίδραση... Είναι ώριμες πια οι συνθήκες, η υπαρκτή προοδευτική κοινωνική πλειοψηφία να μετατραπεί σε πολιτική πλειοψηφία μέσα από μια συντεταγμένη διαδικασία σύνθεσης και υπέρβασης, απολογισμού και προοπτικής...

Πρώτο βήμα δεν μπορεί να είναι άλλο από τον άμεσο και σαφή προσδιορισμό του οδικού χάρτη για τη διεξαγωγή ενός συνεδρίου που θα κοιτά μπροστά και όχι πίσω, έξω και όχι μέσα. Χρειάζεται ένα συνέδριο που θα δώσει άμεσα τον λόγο στα 140 χιλιάδες μέλη που συμμετείχαν στην εκλογή προέδρου και θα εμπλέξει όλη την κομματική βάση, συλλογικότητες, φορείς, άλλους προοδευτικούς πολιτικούς σχηματισμούς, αλλά τελικά και όλη την οργανωμένη κοινωνία, σε μια απαραίτητη νέα πολιτική διαδικασία κοινωνικής και πολιτικής ώσμωσης. Η διαδικασία αυτή δεν γίνεται με όρους τοξικότητας στα τηλεοπτικά πάνελ, αλλά με ενότητα που σφυρηλατείται σε ιδεολογική, προγραμματική και οργανωτική βάση».

Χάος στα media

Μέχρι στιγμής ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίζει χρόνο και χώρο στα media, αλλά για τα εσωκομματικά του προβλήματα και όχι για την αντιπολίτευση που ασκεί στην κυβέρνηση ή για τις προτάσεις επίλυσης των κοινωνικών, οικονομικών και θεσμικών προβλημάτων. Κερδίζει για τη διαμάχη της Τζάκρη με την Πέρκα, για το Κέντρο και την Αριστερά, της Αυγέρη με τον Κατσαρό για το καταστατικό, του Σπίρτζη με τον Σκουρλέτη για την Aυτοδιοίκηση και την υπονόμευση, τις διαταγές του ναυάρχου Αποστολάκη για τους... απείθαρχους λοστρόμους, τα λεγόμενα του Βούτση για τα εκτός γραμμής λεγόμενα του Κασσελάκη στον ΣΕΒ και άλλα «εδώδιμα» αλλά και «αποικιακά», αφού οι δηλώσεις Κασσελάκη για Ισραήλ και Χαμάς φαίνεται δεν άρεσαν σε κάποιους στον ΣΥΡΙΖΑ.

Oπως δεν άρεσαν και οι ιδέες Σπίρτζη για κοινή κάθοδο ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές με επικεφαλής τρίτο πρόσωπο. Πάντως, τρίτο πρόσωπο δεν μπορεί να είναι ούτε ο Γιώργος Παπανδρέου ούτε ο Αλέξης Τσίπρας. Οι δύο πρώην πρωθυπουργοί είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν αναλυτικά στο Στρασβούργο για την εγχώρια πολιτική κατάσταση και όσα συμβαίνουν στα κόμματά τους. Ούτε ο ένας ούτε ο άλλος είναι διατεθειμένοι να αλλάξει το status του πρώην προέδρου και να γίνουν γεφυροποιοί ανάμεσα σε ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ εν όψει ευρωεκλογών. Η αναδιοργάνωση στρατηγικά του ευρύτερου χώρου της Κεντροαριστεράς είναι σοβαρό θέμα, αλλά δεν είναι «πρότζεκτ» του παρόντος που θα έλεγε και ο Κασσελάκης, για τον οποίο επίσης συζήτησαν οι δύο άνδρες, όπως συζήτησαν και για τον Μητσοτάκη, το Ισραήλ, την άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη και τα καθήκοντα του Τσίπρα στο Συμβούλιο της Ευρώπης..