Μάκης Πολλάτος

Η απέραντη ειρήνη είναι μια ουτοπία, όπως ξαφνικά συνειδητοποιήσαμε όλοι. Και ο πόλεμος έχει τρομακτικές συνέπειες. Εκατοντάδες νεκροί, στρατιώτες και άμαχοι, που τις περισσότερες φορές βρίσκουν τον θάνατο ενώ αναζητούν ασφαλές καταφύγιο. Αυξήσεις στο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και των καυσίμων που κάνουν την καθημερινότητα αβάσταχτη και εκθέτουν όσους ονειρεύονται και υπόσχονται μειώσεις φόρων, επιδόματα και ελαφρύνσεις.

Οι συνέπειες του πολέμου χτυπούν τις πλατιές μάζες, τους πιο αδύναμους. Τα εκατομμύρια των Ουκρανών προσφύγων που δεν έχουν σπίτια να επιστρέψουν και τις περισσότερες φορές ούτε μέρος για να βρουν καταφύγιο. Πώς θα είναι η Ευρώπη σε έναν χρόνο από σήμερα; Πότε θα μπορέσουν να επιστρέψουν οι Ουκρανοί στα σπίτια τους; Θα τα βρουν κατεστραμμένα; Πώς θα ζήσουν σε ισοπεδωμένες πόλεις; Πόσο καιρό θα αντέξουν οι Ευρωπαίοι να φιλοξενούν τους πρόσφυγες; Θα μπορέσει η Ευρώπη να δώσει καταφύγιο, στέγη, δουλειές, σχολεία, φαγητό και νοσοκομειακή περίθαλψη στα πέντε από τα 44 εκατομμύρια των Ουκρανών που η ΕΕ υπολογίζει ότι θα πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς;

Είναι ολοφάνερο πια ότι ο Πούτιν επεδίωκε ένα χτύπημα αστραπή στην Ουκρανία, την εκπαραθύρωση του Ζελένσκι, την κατάρρευση της κυβέρνησης του Κιέβου και την δημιουργία μιας νέας δομής. Ο Ζελένσκι, που τις πρώτες δύο ημέρες της εισβολής θεωρούσε και ο ίδιος τον θάνατό του ζήτημα ωρών, από το Σάββατο 26 Φεβρουαρίου άλλαξε ρότα, προαναγγέλοντας την αντίσταση των Ουκρανών μέχρι ενός.

Οι λανθασμένοι διπλωματικοί χειρισμοί κυρίως από την Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, η καθυστέρηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων της Μόσχας και οι τρομακτικές κυρώσεις σε βάρος του Πούτιν περιπλέκουν την κατάσταση κάθε μέρα και πιο πολύ.

Ουδείς θα πρέπει να κάνει το λάθος να πιστέψει ότι η Ρωσία δεν έχει σχέδιο για να καταλάβει την Ουκρανία με την βία και να κατοχυρώσει την εξουσία της όπου θεωρεί ότι είναι επιβεβλημένο για τα συμφέροντά της. Ευτυχώς, ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει μαζικοί βομβαρδισμοί πόλεων από τις δυνάμεις του Πούτιν. Και δυστυχώς, ξέρουμε από το παρελθόν ότι η Μόσχα δεν θα διστάσει να το πράξει αν θεωρήσει ότι αυτή είναι η καλύτερη εναλλακτική για το καθεστώς του Πούτιν. Οι Ρώσοι το έχουν κάνει στο Γκρόζνι, στην Συρία και αλλού για χρόνια ολόκληρα. Ισως γι' αυτό η Μόσχα να είχε υποτιμήσει τις κυρώσεις που θα μπορούσαν να επιβάλλουν οι Ευρωπαίοι, εξαρτημένοι σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Επειδή στο παρελθόν οι κυρώσεις των Ευρωπαίων θύμιζαν «χάδι».

Από το πολιτικό και διπλωματικό «παίγνιο» δεν μπορούν να εξαιρεθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, κάθε άλλο θα έλεγα. Η Ουάσιγκτον δείχνει με κάθε τρόπο ότι πιστεύει πως τώρα είναι η στιγμή να επιβεβαιώσει πως στον σημερινό κόσμο η Αμερικη είναι η μοναδική παγκόσμια δύναμη. Ο Μπάιντεν προσπαθεί να περιθωριοποιήσει την Ρωσία του Πούτιν και παραλλήλως επιτυγχάνει να αποδυναμώσει την Ευρώπη που υφίσταται τροματικά αρνητικές συνέπειες στην οικονομία της.

Σε μεγάλο βαθμό, μέσω της συγκινησιακής φόρτισης στην κοινή γνώμη των ευρωπαϊκών χωρών, οι κυβερνήσεις της ΕΕ υποχρεώθηκαν να λάβουν αποφάσεις που ουδείς μπορούσε να προβλέψει πριν από 15 ημέρες. Είναι η απόφαση του Βερολίνου να ρίξει 100 δισ. για την ενίσχυση της άμυνας της Γερμανίας, η συζήτηση για ένταξη της Φινλανδίας(!) στο ΝΑΤΟ, η πιθανή ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, οι ζυμώσεις για την νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας στην Ευρώπη.

Ο Μακρόν επιχειρεί να καλύψει το κενό που δημιούργησε η αποστρατεία της Μέρκελ και να καταστήσει παγκόσμια δύμαμη την πυρηνική Γαλλία. Συνομιλεί με τον Πούτιν διατηρώντας ανοικτό τον δίαυλο επικοινωνίας της Γαλλίας με την Ρωσία, ενισχύει την ουκρανική άμυνα και ζητά συγκεκριμένες κινήσεις από την Μόσχα για να αποφευχθεί η μεγαλύτερη ανθρωπιστική καταστροφή μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ουδείς πρέπει να παραγνωρίσει τις κινήσεις της Κίνας. Το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι ερχεται η ώρα που η Ταϊβάν θα ενσωματωθεί και πάλι με την Κίνα, προκαλώντας νέες ανησυχίες για πιθανή πολεμική ανάφλεξη. Το Πεκίνο δεν εφαρμόζει κυρώσεις εναντίον της Μόσχας, όχι μόνο επειδή τα τελευταία χρόνια ο Πούτιν έχει μεταφέρει τεράστια οικονομικά κεφάλαια στην Κίνα αλλά και επειδή θέλει να έχει εξασφαλίσει ρωσική στήριξη σε περίπτωση εισβολής στην Ταϊβάν.

Η Τουρκία παίζει διπλό παιχνίδι. Ο Ερντογάν δεν εφαρμόζει τις κυρώσεις της ΕΕ στην Ρωσία, συνεχίζει το project της κατασκευής πυρηνικού εργοστασίου από την Ρωσία στο Ακούγιου, αγοράζει ρωσικά S-400 και παράλληλα πουλάει πολεμικά UAV's τουρκικής κατασκευής στην Ουκρανία. Και όχι μόνο αυτά, αλλά ο Ερντογάν ετοιμάζεται να φιλοξενήσει στην Αττάλεια συνάντηση του Ρώσου ΥΠΕΞ Λαβρόφ με τον Ουκρανό συνάδελφό του Κουλέμπα, αναγορεύοντας την Τουρκία σε διαμεσολαβητική δύναμη παγκοσμίου βεληνεκούς, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για την ενίσχυση του status της Τουρκίας.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν προκαλεί μόνο εκατόμβες νεκρών και τραυματιών. Η εισβολή της Ρωσίας δεν έχει μοναδικό αποτέλεσμα την ισοπέδωση πόλεων της Ουκρανίας και ατέλειωτα καραβάνια με εκατομμύρια πρόσφυγες. Αναδιατάσσει τις παγκόσμιες ισορροπίες ισχύος, δημιουργώντας καραμπόλες που έχουν συνέπεια έναν φαύλο κύκλο που θα έχει άγνωστες συνέπειες για πολλές χώρες.

Η Ευρώπη είναι ξεκάθαρο ότι θα πληρώσει τον λογαριασμό και θα κληθεί «να πλύνει τα πιάτα», όπως λένε κυνικά στη διπλωματική γλώσσα, για τα μαγειρέματα της Ρωσίας και της Αμερικής. Ομως οι καθημερινές απειλές για χρήση πυρηνικών όπλων μέσα σε ευρωπαϊκό εδαφος και οι κόκκινες γραμμές παράλληλα με τους κολοσσιαίους στρατιωτικούς εξοπλισμούς και την μεταφορά ετοιμοπόλεμων δυνάμεων στις χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία δεν μπορούν παρά να προκαλούν ανατριχίλα σε όσους έχουν σώας τας φρένας.

Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς η Ουκρανία, η Ευρώπη και ο πλανήτης ολόκληρος θα ξεφύγουν από τις παγίδες, πώς θα τελειώσει όλο αυτό που ξεκίνησε ο Πούτιν και πώς ο κόσμος μας δεν θα παγιδευτεί σε μια σύγκρουση της Αμερικής με την Ρωσία που θα έχει ολέθρια αποτελέσματα για όλους.